Marta Wrzosek & Zbigniew Sierota - Grzyby jakich nie znamy (2012).pdf

(23314 KB) Pobierz
GRZYBY
jakich nie znamy
Grzyby ozalid.indd 1
1/22/13 12:25:14 PM
Grzyby ozalid.indd 2
1/22/13 12:25:14 PM
Marta Wrzosek
Zbigniew Sierota
GRZYBY
jakich nie znamy
Centrum Informacyjne
Lasów Państwowych
Grzyby ozalid.indd 3
1/22/13 12:25:14 PM
Wydano na zlecenie
Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych
Warszawa 2012
© Centrum Informacyjne Lasów Państwowych
ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 3
02-362 Warszawa
tel.: (22) 822-49-31
faks: (22) 823-96-79
e-mail: cilp@cilp.lasy.gov.pl
www.lasy.gov.pl
Autorzy
Dr Marta Wrzosek – Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii,
Al. Ujazdowskie 4, 00-478 Warszawa
Prof. dr hab. Zbigniew Sierota – Instytut Badawczy Leśnictwa,
Sękocin Stary, ul. Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn
Recenzje
Dr inż. Łukasz Brodziak
Prof. dr hab. Andrzej Grzywacz
Redakcja
Wawrzyniec Milewski
Zdjęcia
Anna Biedunkiewicz (A.B.), Dorota Borowska-Wykręt (D.B.W.), Cezary Bystrowski (C.B.),
Wojciech Grodzki (W.G.), Dorota Hilszczańska (D.H.), Wojciech Janiszewski (W.J.),
Tadeusz Kowalski (T.K.), Krzysztof Kujawa (K.K.), Tomasz Leski (T.L.), Teresa Podgórska (T.P.),
Zbigniew Sierota (Z.S.), Teresa Stocka (T.S.), Cezary Tkaczuk (C.T.), Mirela Tulik (M.T.),
Rafał Ważny (R.W.), Marta Wrzosek (M.W.)
Zdjęcia na okładce
Krzysztof Kujawa, archiwum
Projekt graficzny
Grażyna Dziubińska
Korekta
Elżbieta Kijewska
ISBN 978-83-61633-87-7
Przygotowanie do druku
Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk
Druk i oprawa
ORWLP w Bedoniu
Grzyby ozalid.indd 4
1/22/13 12:25:14 PM
SPIS TREŚCI
5
SPIS TREŚCI
Od Autorów
.............................................................................................................................................
1. Grzyb, czy nie grzyb? Wprowadzenie do opowieści o leśnym bogactwie
..........
2. Grzyby ważne w ekosystemie i gospodarce leśnej
........................................................
2.1. Rozkład, który daje życie – pleśniak (Mucor), rozłożek (Rhizopus)
i czernidłak (Coprinus)
..................................................................................................
2.2. Janusowe oblicze lakówki (Laccaria)
.....................................................................
2.3. Opieńka (Armillaria) – miodowa, czy złośliwa?
................................................
2.4. Grzyb przeciw grzybowi, czyli o pożytecznej konkurencji.
Korzeniowiec (Heterobasidion) i żylak (Phlebiopsis)
.......................................
2.5. Hubiak jak najbardziej pospolity –
Fomes fomentarius ..................................
2.6. Bezwzględny niszczyciel dębu, sprawca mączniaka – drobnokulkowiec
(Microsphaera
alphitoides) ...........................................................................................
2.7. Grzyby, których w ogóle nie widać – endofity
.....................................................
2.8. Grzyby służące owadom – owady służące grzybom
(Ambrosiella,
Ophiostoma, Leptographium) .........................................................
2.9. Niewolnicy owadomorki muszej (Entomophthora
muscae) ........................
2.10. Naturalni selekcjonerzy na czas nienaturalnych zdarzeń
(Metarhizium
anisopliae, Beauveria, Paecilomyces) ..........................................
2.11. O porostach, czyli grzyboglonach – złotorosty (Xanthoria)
.........................
7
9
19
19
27
35
44
49
56
63
69
77
82
88
3. Grzyby ważne w życiu każdego z nas
...................................................................................
95
3.1. Antybioza, antybiotyk, czyli o lekach z grzybów i przeciw grzybom
(Sparrasis
crispa, Penicillium) ....................................................................................
95
3.2. Enzymy ostre jak nóż do papieru (Trichoderma
reesei) .................................
100
3.3. Smaczne i przydatne w kuchni grzyby spożywcze – twardnik jadalny
(Lentinula
edodes)
i drożdże (Saccharomyces)
...................................................
105
3.4. Lata winne, lata nie winne – gronowiec szary (Botrytis
cinerea) ..............
110
3.5. Cętkowane jak pantera – muchomor plamisty (Amanita
pantherina)
i czubajka kania (Macrolepiota
procera) ...............................................................
115
Grzyby ozalid.indd 5
1/22/13 12:25:14 PM
Zgłoś jeśli naruszono regulamin