dobre_praktyki.pdf

(6638 KB) Pobierz
1
WтpěrЯoőwăaЭdězşeŕnжişeв
W programie „Nauczyciel/ka I klasa” skupiamy się na upowszechnianiu nowego podejścia w naucza-
niu wczesnoszkolnym, które opiera się na rozbudzaniu ciekawości dzieci, budowaniu ich gotowości 
do zmagania się z trudnościami, uczenia się razem z innymi i od innych oraz na rozwijaniu współpra-
cy. Równie ważnymi elementami „edukacji I klasa” są dla nas: budzenie radości z uczenia się, two-
rzenie zachęt do twórczego rozwiązywania problemów, osłabianie rywalizacji i jednowymiarowego 
oceniania, docenianie zabawy i wychowania fizycznego, a także wyjście z edukacją poza mury szkoły.
W ramach programu prowadzimy szkolenia stacjonarne, kursy internetowe, opracowujemy materia-
ły metodyczne, udostępniamy platformę wymiany dobrych praktyk i inspiracji.
W  nasz  kurs  internetowy  zaangażowało  się  140  nauczycieli/nauczycielek  z  całej  Polski,  dzięki  cze-
mu wypracowaliśmy i zebraliśmy pomocne, inspirujące ćwiczenia i aktywności – 
DűoőbňrРeв ЬpěrЯaжkжtжyАkжiа
ľeйdжuжkбaЭcгjАiа
I
kжlЭačsсaа.
Kurs składał się z 5 modułów merytorycznych – jego uczestnicy doskonalili swoje umiejętności w za-
kresie: budowania klasowej społeczności, zarządzania zróżnicowaną klasą, motywowania i aktywizo-
wania uczniów i uczennic, rozbudzania ich aktywności poznawczej i kreatywności oraz współpracy 
z rodzicami, innymi nauczycielami i środowiskiem lokalnym.
We wszystkich częściach kursu wymagaliśmy od uczestników ćwiczenia poznanych zagadnień w prak-
tyce – realizacji zadania z uczniami, zaplanowania i przeprowadzenia własnych działań z wykorzysta-
niem nowo poznanych metod i technik oraz podzielenia się doświadczeniami.
Pomysłów na ciekawe ćwiczenia, rytuały i eksperymenty nie brakowało. Wybraliśmy 
26 dЭoőbňrЦyĹcгhа
ЬpěrЯaжkжtжyАkа
, które najlepiej wpisują się w model uczenia (się) 
ľeйdжuжkбaЭcгjАiа
I
kжlЭačsсaа
, obejmujący 10 pól 
aktywności uczniów i uczennic.
1
Dobre  praktyki  ułożyliśmy  tematycznie,  zgodnie  z  modułami  kursu,  które  wskazują  najistotniejsze 
wyzwania, przed jakimi stoją nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, zwłaszcza ci, którzy w świat szko-
ły wprowadzają pierwszoklasistów i pierwszoklasistki. 
Przykłady ćwiczeń, aktywności, klasowych rytuałów i eksperymentów uzupełniają opisy zagadnień 
oraz wskazówki, które pomagają lepiej zrozumieć obszar, w który wpisuje się dana praktyka.
Pokazują one, jak dużo możliwości rozwijania ciekawości świata i gotowości młodych ludzi do uczenia 
się ma nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej, ale też uświadamiają, że tworzenie sprzyjających warun-
ków do uczenia (się) najmłodszych nie wymaga rewolucyjnych zmian. 
WСeв ЬwдsĺzжyůsпtжkжiЭcгhа dЭoőbňrЦyĹcгhа
ЬpěrЯaжkжtжyАkбaЭcгhа kжlжuЭcŕzбoőwăąа đrЯoőlşęЮ ořdЭgиrЦyАwăaжjĹąа băoőwЖişeŕmа ЬpěrГzжyАjĹaězěnЭaа aжtěmЭoДsЛfОeŕrЯaа, ЬwдsпpЭóőłжpěrЯaЭcйaа,
đrЦuЭcгhа Ьiа đzбaжbăaжwăaа.
Dobre  praktyki  to  również  inspiracja  do  tworzenia  własnych  materiałów  do  pracy  z  uczniami,  do 
czego serdecznie zachęcamy. 
Mamy nadzieję, że 
DűoőbňrРeв ЬpěrЯaжkжtжyАkжiа
I
kжlЭačsсaа
 okażą się inspirujące i przydatne w planowaniu cieka-
wych, rozwijających zajęć z uczniami. Życzymy wielu odkryć w codziennej pracy z dziećmi!
Zespół programu „Nauczyciel/ka I klasa”
Więcej o programie: www.1klasa.edu.pl
Wyboru przykładów dokonała Zuzanna
Siwek – absolwentka edukacji wczesnoszkolnej i wczesnego nauczania języka angielskiego na Wy-
dziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego; pracuje jako nauczycielka, wychowawczyni i lektorka języka angielskiego. Pasjonatka 
pracy z dziećmi i ciągłego samokształcenia w zakresie edukacji.
Komentarze oraz wstępy do poszczególnych części napisała Jolanta
Okuniewska, nauczycielka dyplomowana z 28-letnim stażem. Prowadzi 
edukację wczesnoszkolną i uczy języka angielskiego w klasach I-III w Szkole Podstawowej nr 13 w Olsztynie. Autorka e-booka „Technologie 
są dla dzieci. Poradnik dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej”. Prowadzi blog www.tableciaki.blogspot.com, na którym opisuje, w jaki 
sposób wykorzystuje tablety podczas zajęć z uczniami. Otrzymała dwukrotnie nagrodę warmińsko-mazurskiego kuratora oświaty oraz na-
grodę ministra edukacji narodowej. Nominowana w konkursie Nauczyciel Roku 2013 pod patronatem MEN oraz „Głosu Nauczycielskiego”.
Materiał zrecenzowały: 
Alicja Pacewicz – działaczka społeczna, wiceprezeska Centrum Edukacji Obywatelskiej, autorka licznych programów edukacyjnych, pod-
ręczników szkolnych i poradników dla nauczycieli.
Sylwia Żmijewska-Kwiręg – autorka materiałów dla nauczycieli z zakresu edukacji obywatelskiej, mama 6-latki i 9-latka.
Autorką koncepcji publikacji, odpowiedzialną również za koordynację prac, jest Greta
Droździel-Papuga – koordynatorka programu „Na-
uczyciel/ka I klasa”, trenerka, animatorka, autorka materiałów edukacyjnych.
2
|. B�½uЭdЭoőwăaěnжişeв kжlЭačsсoőwĚeгjĂ ťsпpЭoőłşeйcŕzěnЭoДśсcгiа
Już pierwszego dnia w szkole zaczyna się 
bЖuЭdЭoőwăaЭćв đzşeеsпpЭóőłа kжlЭačsсoőwЖyĂ
. Nowi uczniowie są jeszcze 
nieco onieśmieleni albo przeciwnie – starają się nadrabiać miną. Od ciebie zależy, w jakim nastroju 
przyjdą do szkoły następnego dnia. Pierwsze tygodnie nauki to wyczerpujący czas dla każdego na-
uczyciela pierwszej klasy. Trzeba zachwycić, zainteresować, rozbudzić ciekawość u każdego ucznia, co 
nie jest łatwe, ale jest możliwe. Jednocześnie należy tworzyć zgraną, lubiącą się i nawzajem motywu-
jącą grupę złożoną z bardzo różnych dzieci o zróżnicowanych potrzebach.
Budowanie  zespołu  klasowego  to  nie  tylko  praca  z  uczniami,  to  również 
ЬpěrЯaЭcйaа đzа đrЯořdězжiЭcйaěmжiа
.
Aby przez kolejne trzy lata zespół był zgrany, uczniowie rozumieli własne potrzeby i właściwie reago-
wali na potrzeby innych, musisz zadbać o każdy szczegół już od pierwszego dnia.
Dobrze by było, aby
ЬpжişeŕrЦwдsĺzşeв đzşeгbňrЯaěnжişeв
z rodzicami twoich przyszłych uczniów odbyło się jeszcze 
przed  wakacjami.  Możesz  na  nie  przygotować  ankietę  z  pytaniami  otwartymi  dotyczącymi  dziec-
ka, jego zainteresowań, talentów, umiejętności. Bywa, że rodzice muszą dłużej pomyśleć nad odpo-
wiedziami, co uświadamia im, że nie znają dobrze własnego dziecka i najwyższy czas to nadrobić. 
Ty dowiesz się, jak zorganizować pracę w pierwszych tygodniach szkoły, by usatysfakcjonować zarów-
no ucznia zainteresowanego samolotami, jak i tego, który lubi zabawy z piłką. Włączysz rodziców, 
a zaraz potem uczniów w 
oŢrЯgĹaěnжiězбaЭcгj˝ęЮ ЬpěrЯořcзeеsпuа ЬuЭcŕzşeŕnжiЭaа ťsпişęЮ
.
Pierwsze spotkanie z rodzicami to dobry moment, by zaproponować im zmiany w organizacji życia 
w domu, włączanie dziecka w obowiązki domowe, wspieranie jego aktywności poprzez pozytywne 
komentarze, budowanie poczucia własnej wartości, zachęcanie do podejmowania nowych, ambit-
nych wyzwań, zgodnych z jego możliwościami. Rodzice powinni wykorzystać ten czas, by przyjrzeć się 
własnemu dziecku i wdrożyć działania, które je usamodzielnią. Podpowiedz rodzicom, w jaki sposób 
mądrze się bawić, by dzieci zdobywały wiedzę i  rozbudzały zainteresowanie światem. Pamiętaj, że 
rodzice to twoi sprzymierzeńcy, którzy będą towarzyszyć ci przez trzy lata. Wykorzystaj ten czas na 
ciekawą i budującą współpracę.
Pamiętaj, by poświęcać uwagę każdemu dziecku. Staraj się to robić od pierwszego spotkania, zaczy-
nając od uścisku dłoni na powitanie. Twój ciepły głos i uśmiech ośmieli każdego zalęknionego pierw-
szaka. Zapytaj, jak dzieci lubią, by się do nich zwracać; na początek przygotuj kolorowe wizytówki 
i pozwól im je ozdobić według uznania. Pochwal włożony wysiłek. Pamiętaj o komunikacie „widzę 
cię”, sprzyja on podmiotowemu traktowaniu ucznia.
Przygotujcie 
ЬwдsпpЭóőlěnжişeв đzşeеsпtЭaжwЗ đrРeйgАuжłа
obowiązujących w klasie; pamiętaj, że ma być on dostosowa-
ny do możliwości dzieci. Jeśli zajdzie taka potrzeba, dopiszcie nowe zasady.
Budowaniu zespołu klasowego sprzyjają stałe sytuacje edukacyjne podczas zajęć – uczniowie powin-
ni znać kierunek, w którym zmierzają. Powinni wiedzieć, czego będą się uczyć, nad czym pracować, 
jakie umiejętności doskonalić. Podanie celu w języku ucznia sprawi, że będą oni świadomymi uczest-
3
nikami zajęć. Pozwól uczniom dokonywać samooceny, stosując tabele podsumowujące lekcję, zajęcia 
z danego tygodnia lub blok tematyczny.
Ważnym elementem lekcji jest jej 
ЬpЭořcŕzбąжtşeгkа
. Ma on dzieci zaciekawić i zachęcić do wysiłku. Nie jest 
to łatwe – dzieci przychodzą w różnych nastrojach, czasem długo czekają w świetlicy na rozpoczęcie 
zajęć i bywają zmęczone. Rozpocznij od wesołego powitania, zabawy. Zaproponuj, by ją rozpoczynały 
dzieci według własnych pomysłów. Ochotników nagradzajcie w umówiony sposób – brawami, gratu-
lacjami, naklejką.
RЭaЭdжyĂ Ьiа ЬwдsпkбaězбóőwЖkжiа
1.
Zaplanuj spotkanie integracyjne dla rodziców w taki sposób, by dowiedzieć się jak najwięcej 
o każdym z dzieci, przedstaw swoje oczekiwania i plany.
2.
Wyjaśnij rodzicom, jak powinni wspierać swojego pierwszaka, zanim przekroczy próg szkoły.
3.
Rozwiej obawy, które towarzyszą rodzicom sześciolatków, np. prezentując badania IBE 
na temat dziecka młodszego w szkole.
4.
Stosuj komunikat „widzę cię”.
5.
Pomóż dzieciom spisać zasady pracy i zachowania w klasie, wzmacniaj pożądane postawy.
6.
Pamiętaj o zapoznaniu dzieci z celami zajęć, podaj je w przystępny sposób.
7.
Podsumowujcie zajęcia, dokonujcie samooceny.
8.
Zajęcia zacznij od wesołego przywitania, zabawy. Do jej prowadzenia zachęcaj dzieci.
9.
Organizuj zajęcia w grupach, a jeśli dzieci pracują indywidualnie, zadbaj, by miały 
okazję podziwiać swoje prace.
WШśĺrЯóřdа dЭoőbňrЦyĹcгhа ЬpěrЯaжkжtжyАkа đnЭačsĺzşeйgĹo ЬpěrЯořgиrЯaěmжuа đzěnЭaжjĹdězжişeеsĺzа ЬpЭoŢmжyůsпłжyĂ đnЭaа đzбaжj˝ęйcгiЭaа, kжtЭóŢrРeв
ťsпpěrГzжyАjĹaжjĹąа bЖuЭdЭoőwăaěnжiжuа kжlЭačsсoőwĚeгjĂ ťsпpЭoőłşeйcŕzěnЭoДśсcгiа, †tжwăoŢrГzбąа ЬwЖişęŕzжiа đmжişęйdězжyĂ ЬuЭcŕzěnжiЭaěmжiа, ЬuЭcŕzбąа
ЬiЭcгhа kбoŢmжuěnжiжkбaЭcгjАiа Ьiа ЬwдsпpЭóőłжpěrЯaЭcгyĂ ЬpЭořdЭcŕzбačs ЬwЖyАkбoŢnжyАwăaěnжiЭaа ЬwдsпpЭóőlěnжyĹcгhа đzбaЭdЭaěńа.
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin