ARKTYKA – WIADOMOŚCI OGÓLNE
To obszar Ziemi otaczający biegun północny. Jej granice określa się w różny sposób. Obejmuje ona Ocean Arktyczny, położone na nim wyspy oraz północne krańce trzech kontynentów: Europy, Azji i Ameryki Północnej.
Nazwa pochodzi od greckiej nazwy gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy (Μεγάλη Άρκτος).
Centrum Arktyki to pokryty lodem Ocean Arktyczny. Otaczają go bezleśne obszary lądowe o przemarzniętym gruncie. Mimo to Arktyka tętni życiem, na które składa się bogata fauna i flora morska, ptaki, zwierzęta lądowe oraz społeczności ludzkie.
ARKTYKA - LUDNOŚĆ
Mimo niezwykle trudnych warunków przyrodniczych, niektóre obszary Arktyki są zamieszkane przez człowieka. Rdzenną ludność tego regionu stanowią między innymi Eskimosi, żyjący np. na Grenlandii, Lapończycy - W Europie Północnej, oraz Nieńcy - w rosyjskiej części Arktyki.
ARKTYKA - GRENLANDIA
Jest największą wyspą na świecie. Jest to terytorium zależne od Danii położone w Ameryce Północnej. W 81% pokryta jest przez lądolód. Mieszka tu ok. 56 282 ludzi. Przeważającą część (89%) mieszkańców Grenlandii stanowią Inuici. Stolicą Grenlandii jest Nuuk.
Pierwszymi Europejczykami, którzy przybyli na Grenlandię, byli wikingowie. Pierwsze osady założyli w X w. w czasie łagodnego klimatu, gdy na Grenlandii możliwa była uprawa jęczmienia i hodowla zwierząt. Osady te przetrwały kilka wieków, jednak wraz z ochłodzeniem się klimatu północnych regionów Atlantyku zaczęły wyludniać się i ostatecznie w XIV wieku zostały porzucone bądź wymarły.
Nazwa wyspy oznacza zielony kraj – ta nazwa, miała zachęcić ludzi do osiedlania się na niej, w przeciwieństwie do Islandii, której nazwa („kraina lodu”) miała do tego zniechęcać.
Park Narodowy Grenlandii – największy na świecie park narodowy, znajdujący się na terenie północno-wschodniej Grenlandii. Rozciąga się na powierzchni 972 000 km² i od 1977 stanowi jeden z rezerwatów biosfery UNESCO. Park narodowy został założony 22 maja 1974, zaś w 1988 został powiększony do obecnych rozmiarów. Obecnie na terenie parku zamieszkuje ok. 30 osób, z których większość to naukowcy.
ARKTYKA - KLIMAT
Klimat Arktyki cechuje się długotrwałymi niskimi temperaturami) i małymi opadami. Średnia temperatura najchłodniejszego miesiąca (stycznia) zawiera się w przedziale od poniżej -50°C we wnętrzu Grenlandii do ok. –25°C na południowych granicach części lądowej i do -3° na południowej granicy Morza Grenlandzkiego. Temperatura najcieplejszego miesiąca (lipca) waha się od 0°C na Grenlandii do 10°C na południowych granicach części lądowej Arktyki. Najniższą temperaturę -52°C zanotowano w rejonie bieguna północnego. Sumy roczne opadów są niskie. W zimie bardzo częste są silne wiatry powodujące zamiecie śnieżne.
ARKTYKA – ROŚLINNOŚĆ I ZWIERZĘTA
Mimo tego, że znaczna część Arktyki pokryta jest lodem obszar ten tętni życiem, na które składa się bogata fauna i flora morska, zwierzęta lądowe, ptaki oraz społeczności ludzkie. Dominuje tu tundra – bezdrzewna formacja roślinna, z mchami, porostami (np. chrobotek reniferowy), ale również rośliny zielne, czy nawet krzewinki (karłowate wierzby, brzoza karłowata). Tundra przechodzi w polarną pustynię lodową. Fauna Arktyki (zwłaszcza lądowa) jest bogatsza od fauny Antarktydy. Wśród ssaków występują tu renifery/karibu (zimą wędrujące daleko na południe), piżmowoły, niedźwiedzie polarne, pieśce, lemingi, zające bielaki oraz ssaki morskie – fokowate (nerpa, mors i inne) oraz walenie (wieloryb grenlandzki, narwal, białucha). Występują tu też ptaki – sowa śnieżna i ptaki morskie..
grudzien33