Grammatik. Kein Problem 1 1xpoprawione.pdf

(7534 KB) Pobierz
Elżbieta Reymont
Eugeniusz Tomiczek
J
u
b
i
GRAMMATIK?
KEIN PROBLEM!
Materiały pomocnicze dla szkół podstawowych i średnich
co najmniej 91 punktów, a tym samym będzie mógł wystawić sobie ocenę
najwyższą - celującą, pod warunkiem jednak, że w czasie samooceny nie będzie
zaglądał do rozwiązań.
Testy tematyczne oraz test diagnostyczny posiadają rozwiązania w końcowej
części podręcznika. Rozwiązania podane w nawiasach prosimy traktować jako
alternatywne, czyli równie poprawne.
Idea napisania takiego podręcznika - repetytorium z gramatyki niemieckiej zro­
dziła się z potrzeby i braku na polskim rynku podręcznikowym materiałów
pomocniczych do nauki języka niemieckiego. Importowane podręczniki zachod­
nie choć atrakcyjne, barwne, świetnie ilustrowane i wydawane, są bardzo drogie,
nie zawsze też nadają się do nauki języka niemieckiego dla Polaka, nie mającego
wsparcia ze strony nauczyciela.
Autorzy zdecydowali się na pewien eksperyment redakcyjny. Autorka praktyk
napisała bowiem część teoretyczną, zaś autor-teoretyk opracował część ćwicze­
niową i testującą.
W przygotowaniu część II GRAMMATIK? KEIN PROBLEM!, tym razem dla
użytkowników bardziej zaawansowanych w nauce języka J. W. Goethego.
Wszystkim nauczycielom i lektorom języka niemieckiego, teoretykom i prak­
tykom, przede wszystkim zaś uczniom i studentom, uczestnikom kursów języko­
wych i samoukom będziemy bardzo wdzięczni za wszelkie propozycje metodycz­
ne, wskazówki redakcyjne, a przede wszystkim za uwagi krytyczne.
Autorzy
CZĘSC I
CZASOWNIK -
DAS VERB
1.1. Odmiana czasownika — Dic Konjugation des Verbs
Czas teraźniejszy — Prasens
Formą wyjściową przy tworzeniu czasu teraźniejszego jest bezokolicznik.
Bezokoliczniki polskie zakończone są zawsze na -ć, natomiast niemieckie kończą
się zazwyczaj na -en (rzadko na -n).
fragen
- pytać
lesen
- czytać
trinken - pić
Aby odmienić czasownik w czasie teraźniejszym, odrzucamy końcówkę
bezokolicznika -en i do otrzymanego tematu czasownika dodajemy stale końcó­
wki według poniższego schematu. Jeżeli temat czasownika zakończony jest na -t,
-d lub grupę spółgłosek jak -tm, -chn, -ffn, to końcówki spółgłoskowe po­
szerzamy o -e.
Przykłady: arbrit-en, bad-en, rechn-cn atm-en, ófTn-en, bilt-en, find-en,
schad-en, vorbercit-en, wart-en, itd.
Schemat końcówek
ich
-e
du
-st
er/sie/es
-t
w ir
-en
ih r
-t
sie/Sie
-en
kaufen
ich
du
cr/sie/es
kaufe
kaufst
kauft
besuchen
besuche
bcsuchst
bcsucht
-est
-et
-et
warten
warte
wartest
wartet
antworten
antworte
antwortest
antwortet
warten
besuchen
antworten
kaufen
wir
antwortet
wartet
besucht
ihr
kauft
antworten
warten
kaufen
besuchen
sie/Sie
Istnieją jednak czasowniki, które w swej odmianie wykazują odstępstwa od tej
zasady:
a)
czasowniki: sein (być), haben (mieć), werden (być, stawać się) odmieniają
się nieregularnie. Mogą występować samodzielnie w podanym znaczeniu,
a także jako czasowniki pomocnicze, posiłkowe w tworzeniu innych form
czasownika (np. czasy przeszłe, czas przyszły, strona bierna).
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
sein
bin
bist
ist
sind
scid
sind
haben
habe
hast
hat
haben
habt
haben
werden
werde
wirst
wird
werden
werdet
werden
b) czasowniki zakończone na -eln gubią w pierwszej osobie liczby pojedyn­
czej -e z tematu (np.: sammein, segeln, bugeln).
c) jeżeli temat czasownika kończy się na -s, -0, -z, -tz, -ss, dodajemy w drugiej
osobie liczby pojedynczej końcówkę -t, a nie -st.
d) czasownik wissen odmienia się nieregularnie w liczbie pojedynczej - pierw­
sza i trzecia osoba nie mają końcówek oraz występuje tu zmiana samogłoski
tematowej.
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
sammein
sammle
sammclst
sammclt
sammein
sammclt
sammein
sitzen
sitze
sitzt
sitzt
sitzen
sitzt
sitzen
gruBcn
gruOe
gruBt
gruBt
grulłcn
gruBt
gruBcn
wissen
weiB
weiBt
weiB
wissen
wiBt
wissen
e)
u niektórych czasowników występuje zmiana samogłoski tematowej -e
w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej. W tej grupie czasowników istnieją
dwie możliwości wymiany:
- wymiana -e na -i
Przykłady: helfen, nehmen, geben, essen, sprcchcn, vergcsscn, werfen itd.
- wymiana -e na -ie
Przykłady: lesen, sehen, itd.
helfen
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
helfc
hilfst
hiłft
helfen
helH
helfen
essen
esse
im
nehmen
nchme
nimmst
nimmt
nehmen
nchmt
nehmen
sehen
sche
siehst
sieht
schen
seht
sehen
im
essen
eBt
essen
f)
niekiedy samogłoska tematowa czasownika otrzymuje w drugiej i trzeciej
osobie liczby pojedynczej przegłos (Umlaut).
Przykłady: fahrcn, laufcn, lassen, gcfallcn, schlafcn, tragcn, (sich)untcrhaltcn,
verlassen, waschen i in.
lasscn
laufeo
fahren
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
fahre
fahrst
fahrt
fahren
fahrt
fahren
laufe
laufst
lauft
la ufen
lauft
laufen
lasse
laflt
laOt
lassen
lafit
lassen
Z a p a m ię ta j: Wszystkie zmiany samogłosek tematowych dotyczą tylko
2 i 3 osoby liczby pojedynczej. Liczba mnoga odmienia się normalnie, zgodnie
z formą bezokolicznika i schematem końcówek.
1.1.1. Czasowniki modalne
Die ModaNerbcn
W języku niemieckim występują następujące czasowniki modalne:
kónnen
miissen
wollen
sollcn
durfen
mógen
-
-
-
-
-
-
móc, umieć, potrafić
musieć
chcieć
mieć obowiązek, mieć coś do zrobienia
móc (w znaczeniu: mieć pozwolenie)
lubić, znosić coś
Czasowniki modalne odmieniają się w liczbie pojedynczej nieregularnie
- tracą przegłos, niektóre zmieniają samogłoską tematową, 1 i 3 osoba nie
przyjmuje końcówek.
kónnen
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
kann
kannst
kann
kónnen
kónnt
kónnen
mussen
muG
muDt
muB
miissen
muBt
miissen
wollen
will
willst
will
wollen
wollt
wollen
sollcn
soli
sollst
soli
sollcn
sollt
sollen
durfen
darf
darfst
darf
durfen
durft
diirfen
Odmianę czasownika mógen uzupełniamy jeszcze jego odmianą w trybie
przypuszczającym (Konjunktiy II), gdyż te formy są równic często używane
w języku codziennym.
ich móchte - (ja) chciałbym, chciałabym
Zgłoś jeśli naruszono regulamin