1.Metody i podstawy kosztorysowania robót budowlanych:
- PODSTAWĘ SPORZĄDZANIA KOSZTORYSU STANOWIĄ:
-dokumentacja projektowa
-przedmiar robót
-założenia wyjściowe do kosztorysowania
- jednostkowe nakłady rzeczowe
- ceny jednostkowe współczynnikow produkcji
-ceny jednosstkowe robót
- wielkość zysku kalkulacyjnego
-podatek VAT
- KALKULACJA UPROSZCZONA polega, na obliczeniu ceny kosztorysowej obiektów i robót budowlanych, jako sumy iloczynów odpowiednio ustalonych jednostek przedmiarowych i cen jednostkowych, z uwzględnieniem podatku od towarów i usług (VAT) – wg formuły:
gdzie:
Ck – cena kosztorysowa
L – liczba ustalonych jednostek przedmiarowych,
Cj– ceny jednostkowe dla ustalonych jednostek przedmiarowych,
Pv– podatek od towarów i usług (VAT), naliczony zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Podstawy kalkulacji uproszczonej:
Ceny jednostkowe stosowane w kalkulacji uproszczonej można ustalać na podstawie:
a) kalkulacji własnej wykonawcy robót- jest sporządzana przez wykonawcę robót. Polega na szczegółowym obliczeniu kosztów robocizny, materiałów z kosztami zakupu, pracy sprzętu, niezbędnych do wykonania robót objętych daną jednostką przedmiarową oraz na dodaniu kosztów pośrednich i zysku. Ceny jednostkowe przyjmowane do kalkulacji uproszczonej nie uwzględniają podatku VAT. Podatek ten należy doliczyć dopiero na końcu kosztorysu. Cenę jednostkową dla określonej roboty wykonawca robót może obliczyć według formuły:
Rj – wartość kosztorysową robocizny na jednostkę przedmiarową (obmiarową),
Mnj– wartość kosztorysową materiałów na jednostkę przedmiarową robót(łącznie z kosztami zakupu),
Sj– wartość kosztorysową pracy sprzętu na jednostkę przedmiarową,
Kpj– koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową,
Zj– zysk kalkulacyjny na jednostkę przedmiarową.
b) publikowanych informacji o cenach jednostkowych (danych rynkowych) - polega na korzystaniu z cen publikowanych w wydawnictwach ośrodków informacji cenowych budownictwa np. biuletyny cen robót budowlanych.
c) dwustronnych negocjacji – polega na negocjacji pomiędzy zamawiającym a wykonawcą robót. Ta forma ustalania cen jednostkowych jest możliwa w przypadku bezprzetargowego trybu zlecania robót.
- KALKULACJA SZCZEGÓŁOWA - polega na obliczeniu ceny kosztorysowej obiektu lub robót budowlanych jako sumy iloczynów: liczby ustalonych jednostek przedmiarowych, jednostkowych nakładów rzeczowych i ich cen oraz doliczonych odpowiednio kosztów pośrednich i zysku, z uwzględnieniem podatku od towaru i usług (VAT) – według formuły:
lub
Ck– cena kosztorysowa,
L– ilość ustalonych jednostek przedmiarowych (obmiarowych) robót dla przyjetego poziomu agregacji,
n– jednostkowe nakłady rzeczowe
c– ceny jednostkowe czynników produkcji,
n ∙c– koszty bezpośrednie na jednostkę przedmiarową obliczone wg wzoru:
Mpj– koszt materiałów pomocniczych na jednostkę przedmiarową,
Kp– koszty pośrednie,
Zj– zysk kalkulacyjny na jednostkę przedmiarową,
Z– zysk
Podstawy kalkulacji szczegółowej:
a)Robocizna - jednostkowe nakłady rzeczowe robocizny przyjmuje się z katalogów lub ustala na podstawie analiz indywidualnych. Nakłady te określają ilości roboczogodzin dla wszystkich czynności, wymienionych w szczegółowych opisach robót przy poszczególnych pozycjach kosztorysowych, oraz 5% rezerwy na czynności pomocnicze.
Nakłady robocizny zawarte w katalogach obejmują:
-roboty wymienione w kosztorysie
-przygotowanie stanowiska roboczego
-wewnętrzny transport poziomy i pionowy materiałów, elementów oraz sprzętu na placu budowy
-układanie, segregowanie i sortowanie materiałów i wyrobów na placu budowy
-obsługiwanie sprzętu bez etatowej obsługi
-przesuwanie i przestawianie maszyn budowlanych w czasie wykonywania robót w danym obiekcie, z wyjątkiem pierwszego montażu maszyny i ostatniego demontażu
-roboty pomocnicze przy wykonywaniu zabezpieczeń przed wpływami atmosferycznymi lub usuwaniu skutków tych wpływów
-usuwanie wad oraz naprawianie uszkodzeń powstałych w czasie wykonywania robót z winy wykonawców
-utrzymania w czystości i porządku stanowiska roboczego
-wykonanie czynności związanych z likwidacją stanowiska roboczego
Nakłady robocizny zawarte w katalogach nie obejmują:
-etatowej obsługi sprzętu oraz środków transportu technologicznego
-załadunku, wyładunku i transportu materiałów do przyobiektowego magazynu
-robót przy urządzaniu placu budowy i innych, które uwzględnia się w kosztach
pośrednich (Kp)
b)Materiały - jednostkowe nakłady rzeczowe materiałów przyjmuje się z katalogów lub oblicza na podstawie analiz indywidualnych. Nakłady te określają ilości wyszczególnionych rodzajów materiałów, wyrobów, maszyn niezbędnych do wykonania robót ujętych w poszczególnych pozycjach kosztorysowych, z uwzględnieniem ubytków i odpadów powstających w procesie wbudowania.
Nakłady materiałów nie uwzględniają:
-materiałów zużywanych przy eksploatacji maszyn, które z będą liczone w pozycji (S),
-materiałów zużywanych na cele administracyjno-gospodarcze, które są liczone w kosztach pośrednich (Kp)
c)Sprzęt - jednostkowe nakłady rzeczowe pracy sprzętu i środków transportu technologicznego przyjmuje się z katalogów lub analiz indywidualnych. Nakłady te określają liczbę maszynogodzin jednostek sprzętowych, niezbędnych do wykonania robót ujętych w poszczególnych pozycjach kosztorysowych, z uwzględnieniem przestojów wynikających z procesu technologicznego.
Kosztorysowe nakłady pracy sprzętu uwzględniają czas zatrudnienia, a więc godziny pobytu sprzętu na budowie w czasie wykonywania pracy lub w stanie gotowości do pracy (czas efektywnej pracy sprzętu, czas konserwacji, zaopatrzenia w paliwo i smary, drobne remonty, przestoje wynikające z wykonywanego procesu technologicznego, przestoje spowodowane warunkami atmosferycznymi)
2.Metody i podstawy obliczania planowanych kosztów prac projektowych:
-Planowane koszty prac projektowych oblicza się jako iloczyn wskaźnika procentowego i planowanych kosztów robót budowlanych, według wzoru:
Wpp = W % * WRB
-Wpp - planowane koszty prac projektowych;
-WRB - planowane koszty robót budowlanych;
-W % - wskaźnik procentowy.
a)Planowane koszty prac projektowych stanowią sumę kosztów prac ustalonych odrębnie dla poszczególnych obiektów
Podstawę obliczania planowanych kosztów prac projektowych stanowią :
- program funkcjonalno-użytkowy,
- planowane koszty robót budowlanych,
-wskaźniki procentowe.
b)Wskaźnik procentowy przyjmuje się w wysokości i na warunkach określonych w załączniku do rozporządzenia.
c)Planowane koszty prac projektowych wyliczone zgodnie z przepisami, o których mowa w ust. 1-4, nie obejmują opracowania danych wyjściowych, a w szczególności:
-uzyskania mapy prawnej, opracowania mapy do celów projektowych;
- opracowania dokumentacji geologiczno-inżynierskiej (badania gruntowo-wodne);
- opracowania operatów ochrony środowiska;
- inwentaryzacji obiektów, zagospodarowania terenu;
- inwentaryzacji i waloryzacji zieleni.
d) Jeżeli zachodzi konieczność ustalenia udziału poszczególnych faz opracowań w łącznym koszcie prac projektowych lub ustalenia kosztu opracowań projektowych zlecanych odrębnie, należy stosować następujące wartości procentowe, dostosowując udział procentowy do specyfiki inwestycji:
- projekt koncepcyjny - 7-15 % wartości prac projektowych;
- projekt budowlany - 30-45 % wartości prac projektowych;
- projekt wykonawczy - 40-60 % wartości prac projektowych.
Suma wartości składowych prac projektowych liczona w procentach wynosi 100 %.
e)Jeżeli opracowanie nie obejmuje fazy projektu koncepcyjnego, wartość udziału procentowego faz następnych należy powiększyć tak, aby łączna wartość wszystkich prac wynosiła 100 %.
f)W przypadku gdy nie można ustalić wartości wskaźnika procentowego na podstawie załącznika do rozporządzenia, zamawiający ustala go na podstawie własnych danych lub informacji uzyskanych od właściwej izby samorządu zawodowego.
-Metody i podstawy obliczania planowanych kosztów robót budowlanych
Planowane koszty robót budowlanych oblicza się metodą wskaźnikową, jako sumę iloczynów wskaźnika cenowego i ilości jednostek odniesienia, według wzoru:
WRB = Σ WCi*ni
WRB - wartość planowanych kosztów robót budowlanych;
WCi - wskaźnik cenowy i- tego składnika kosztów;
ni - ilość jednostek odniesienia dla i- tego składnika kosztów.
- Podstawę obliczenia planowanych wartości robót budowlanych stanowią:
1) program funkcjonalno-użytkowy;
2) wskaźniki cenowe.
3. Składniki kosztów ustala się z uwzględnieniem struktury systemu klasyfikacji Wspólnego Słownika Zamówień, stosując, w zależności od zakresu i rodzaju robót budowlanych objętych zamówieniem, odpowiednio grupy, klasy lub kategorie robót określonych Wspólnym Słownikiem Zamówień.
4. Jeżeli zamówienie na roboty budowlane obejmuje budowę w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, z późn. zm.2)), to składniki kosztów odpowiadają co najmniej grupom robót w rozumieniu Wspólnego Słownika Zamówień i obejmują:
1) koszty robót przygotowania terenu;
2) koszty robót budowy obiektów podstawowych;
3) koszty robót instalacyjnych;
4) koszty robót wykończeniowych;
5) koszty robót związanych z zagospodarowaniem terenu i budową obiektów pomocniczych.
5. Wskaźnik cenowy danego składnika kosztów określa się na podstawie danych rynkowych lub w przypadku braku takich danych - na podstawie powszechnie stosowanych katalogów i cenników.
6. Ilość jednostek odniesienia określa się na podstawie programu funkcjonalno-użytkowego.
3.Metody oceny efektywności przedsięwzięć budowlanych:
-Efektywność = uzyskany wynik / poniesione nakłady
-Ocena efektywności inwestycji jest jedną z faz przedinwestycyjnych, a jej celem jest ocena ryzyka inwestycyjnego, szacunek okresu zwrotu nakładów oraz korzyści po okresie zwrotu.
-Do oceny efektywności przedsięwzięć w Polsce wykorzystuje się metody:
I. Metoda Banku Światowego:
Polega na analizie relacji koszt – korzyść. Przewiduje się nakłady inwestycyjne i porównuje się je z zdyskontowanymi korzyściami netto ( ekonomicznymi, społecznymi, itp.) niezbędnymi i uzyskiwanymi przez zrealizowane przedsięwzięcie.
Stosuje się wskaźniki NPV i IRR.
Analiza koszty – korzyść:
Polega na:
a) określeniu celu projektu (przedsięwzięcia)
b) identyfikacji projektu
c) analizie wykonalności rozwiazań alternatywnych:
- zaleca się wykonanie minimum 3 wariantów
- studium wykonalności wariantów ( analiza otoczenia, prognozy zapotrzebowania, analiza dostępnych technologii, zapotrzebowanie kadrowe, harmonogram realizacji i eksploatacji,analiza wpływu na środowisko)
- technicznej
- finansowej
- możliwości wdrożenia i utrzymania
d) analizie finansowej:
- wyliczenie wskaźników rentowności (NPV i IRR)
- pokrycie nakładów inwestycyjnych przez przychody operacyjne netto bez względu na sposób finansowania
e) analizie ekonomicznej:
- ocena wkładu przedsięwzięcia we wzrost ekonomicznego dobrobytu regionu lub
kraju z punktu widzenia interesów całej ludności regionu lub kraju
- oblicza się korzyści i koszty społeczne
f) analizie wielokryterialnej
g) analizie wrażliwości i ryzyka
II. Metody proste:
Oparte są na relacji między nakładami a efektami. Są to:
- stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych
- przeciętna stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych (ARR)
- okres zwrotu nakładów inwestycyjnych
III. Metody złożone:
Oparte są na stopie procentowej, uwzględniają zmianę wartości pieniądza w czasie, ryzyko oraz inflację. Są to:
- wartość zaktualizowana netto przedsięwzięcia (NPV)
- wskaźnik wartości zaktualizowanej netto (NPVR)
- wewnętrzna stopa zwrotu (IRR)
IV. Metody wielokryterialne:
Oparte są na systemie oceny kryteriów mających odbicie w priorytetach przedsiębiorstwa, nie oparte na wartości inwestycji.
4.Jakie koszty (oprócz robót budowlanych i projektowych) składają się na WKI (wartość kosztorysową inwestycji).
Część I –dokumentacja i przygotowanie terenu
-prace badawcze oraz dokumentacja projektowa ( studia, ekspertyzy, pomiary geodezyjne, inwentaryzacja obiektów i urządzeń naziemnych i podziemnych, dokumentacja geologiczna, licencje, patenty oraz dokumentacja projektowo – kosztorysowa i nadzór autorski );
-przyjęcie i przygotowanie terenu ( wykup terenu i obiektów, opłaty za zajęcie terenów pod plac budowy, przeniesienie i budownictwo zastępcze, przygotowanie terenu pod budowę, melioracja, administracja i nadzór terenu ).
Część II – Obiekty podstawowe i pomocnicze
-podstawowe obiekty ( produkcyjne, usługowe i mieszkaniowe )
-obiekty pomocnicze i usługowe ( magazyny, warsztaty, budynki administracyjne i socjalne w zakładach przemysłowych itp.)
-obiekty gospodarki energetycznej ( kotłownie, sieci energoelektryczne )
-obiekty gospodarki transportowej i łączności ( drogi, place, chodniki, wiadukty, stacje paliwowe, garaże )
-zewnętrzne sieci i budowle z nimi związane ( wodociągi, kanalizacja, sieci gazowe, cieplne, elektryczne, oczyszczalnie ścieków, oświetlenie terenu )
-urządzenie terenu ( ogrodzenie, zieleń, mała architektura).
Część III – Obiekty tymczasowe i urządzenia placu budowy
-obiekty zaplecza budowy finansowane przez inwestora
( tymczasowe drogi, doprowadzenie energii, wody )
-obiekty tymczasowe na potrzeby inwestora ( magazyny wyposażenia inwestycyjnego, biura dla zarządu inwestycji ).
Część IV – Obsługa inwestorska, szkolenie i rozruch
-utrzymanie służb inwestycyjnych ( własnych, inwestora zastępczego, kierownictwo montażu urządzeń )
-przygotowanie kadr eksploatacyjnych ( szkolenie, ewentualne zakwaterowanie ).
Część V – Rezerwa na roboty i wydatki
-nieprzewidziane ( obliczona procentowo od kosztów zestawionych w częściach I – IV). Część VI – Inwestycje towarzyszące
-obiekty infrastruktury technicznej ( komunikacyjne, wodne, energetyczne, służące o ochronie środowiska )
-obiekty infrastruktury społecznej ( mieszkania służbowe, obiekty służby zdrowia, przedszkola itp.).
Foxed