Rozłam w Kościele II gim.pdf

(310 KB) Pobierz
Maria Krawiec
Temat:
Rozłam w Kościele.
Klasa 5 szkoły podstawowej
Program: Surdyk-Fertsch W., Szeweluk-Wyrwa B., Wojciechowski G.,
Człowiek i jego cywilizacja.
Program autorski z historii i społeczeństwa,
[Arka] Poznań 1999, DKW-4014-175/99.
Zagadnienia do tematu:
wzrost znaczenia papiestwa w średniowieczu,
pojawienie się odstępstw od wiar – herezji,
konflikt z Kościołem Wschodnim i rozłam,
chrześcijanie obydwu obrządków współcześnie.
Cele ogólne:
1. Poznawcze:
uczeń poznaje przyczyny i konsekwencje rozłamu w Kościele oraz terminologię z tym
związaną,
2. Kształcące:
kształtowanie umiejętności wypowiadania swojego zdania w dyskusji na temat tolerancji
religijnej,
doskonalenie umiejętności pracy z mapą ścienną,
3. Wychowawcze:
kształtowanie postaw tolerancji religijnej wobec odmienności religijnej.
Cele operacyjne:
I. Wiadomości:
A) Zapamiętanie:
uczeń zna pojęcia: herezja, papiestwo, katolicyzm, pop, prawosławie, patriarchat,
schizma, tolerancja,
wylicza kraje, w których dominował Kościół Wschodni i Zachodni,
zna datę rozłamu w Kościele – 1054 r. lub połowa XI w.,
potrafi wymienić przyczyny schizmy,
wie, gdzie znajdowała się siedziba papieża i patriarchy wschodniego,
wie, jakie były języki liturgiczne obu obrządków – łacina i greka,
B) Zrozumienie:
uczeń definiuje wyżej wymienione pojęcia,
podaje przykłady herezji: arianie, nestorianie, waldensi, katarzy i in.,
wyjaśnia przyczyny rozłamu,
podaje przykład krajów katolickich i prawosławnych,
rozumie przyczyny zróżnicowania religijnego Europy,
II. Umiejętności:
C) Zastosowanie wiadomości w sytuacjach typowych:
uczeń porównuje katolicyzm i prawosławie,
wyjaśnia rolę papiestwa w średniowieczu,
na mapie zaznacza granicę wpływów katolicyzmu i prawosławia,
na mapie pokazuje kraje katolickie i prawosławne,
potrafi swoimi słowami wymienić wyżej wymienione pojęcia,
przedstawia swoje stanowisko w dyskusji na temat tolerancji religijnej,
D) Zastosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych:
uczeń uzasadnia tezę o wzroście znaczenia papiestwa w średniowieczu,
ocenia postawę katolików wobec mniejszości religijnych w Polsce.
Środki dydaktyczne:
1. Podręcznik: Wojciechowski G.,
Historia i społeczeństwo. Człowiek i cywilizacja. Poznaję
cię historio! 5,
[Nowa Era] Warszawa 2005, s. 99-100,
2. Mapa ścienna Europy w XI wieku,
3. Mapa ścienna Europy – polityczna,
4. Słowniki wyrazów obcych.
Metody:
1. Oparte na obserwacji:
uczniowie pracują z mapą,
analizują ilustracje w podręczniku,
2. Słowne:
pogadanka,
dyskusja,
praca z podręcznikiem.
Ogniwa lekcji
(czas w
minutach)
Treści merytoryczne
Czynności N/U
Kształtowane
umiejętności
uczniów
I. Czynności
Temat: Rozłam w Kościele
organizacyjno- - wzrost znaczenia papiestwa
porządkowe (3') w średniowieczu,
- pojawienie się odstępstw od
wiary – herezji,
- konflikt z Kościołem
Wschodnim i rozłam,
- chrześcijanie obydwu
obrządków współcześnie.
II. Rekapitulacja Przypomnienie jak cesarze
wtórna (3')
rzymscy wpływali na
papiestwo dbając, by godność
tę sprawowali ludzie
wykształceni i na
odpowiednim poziomie
moralnym.
III. Ogniwo
wiążące (1')
- Przywitanie z klasą,
- sprawdzenie listy obecności,
- zapisanie tematu lekcji i
zagadnień.
N: Pogadanka
U: Przypomnijcie, w jaki
sposób cesarze rzymscy
doprowadzili do rozkwitu
papiestwa w X i na początku
XI w.
- Chrześcijaństwo dzieli się na N: Informacja nauczyciela
różne wyznania. Dwa z nich
to katolicyzm i prawosławie.
- Podanie 2 głównych
elementów toku lekcji
właściwej 1) jak doszło do
rozłamu 2) dyskusja na temat
tolerancji religijnej w Polsce.
I. (2') Herezje, czyli
odstępstwa od wiary, pojawiły
się już w starożytności, jednak
ich trwanie było na ogół
stosunkowo krótkie.
Przykłady: arianie,
nestorianie, waldensi, katarzy
i in.
II. (2') Podanie definicji
papieża – głowa Kościoła
rzymskokatolickiego.
Wymienienie i pokazanie na
mapie siedziby papieża –
Rzymu.
III. (4') Wyjaśnienie pojęcia
pop – duchowny
prawosławny. Od księdza
katolickiego różni się on
przede wszystkim wyglądem
I. N: Pogadanka
U: Jak myślicie, co to jest
herezja?
U: Jeśli znacie jakieś,
podajcie przykłady.
Umiejętności:
- definiowania
pojęć,
- podawania
przykładów do
wybranych
zagadnień,
- pracy z mapą
ścienną,
- wskazywania
różnic i
podobieństw –
porównywania,
szukania hasła w
słowniku
wyrazów
obcych,
- wypowiadania
swojego zdania
w dyskusji na
temat tolerancji
IV. Tok lekcji
właściwej (29')
II. U: Powiedzcie mi kto to
jest papież?
U: Gdzie znajduje się jego
siedziba?
N: Praca z mapą ścienną
[mapa polityczna Europy]
U: Proszę pokazać Rzym na
mapie.
III. N: Analiza ilustracji z
podręcznika [s.100],
pogadanka
U: Kto jest na tej ilustracji?
U: Kim jest pop?
zewnętrznym. W przypadku
analizowanej ilustracji są to
bogate szaty liturgiczne,
łącznie z nakryciem głowy w
czasie nabożeństwa. Ponadto
pop nosi brodę. Kolejną
różnicą jest to, że księża
katoliccy nie mogą się żenić.
IV. (3') Odpowiednikiem
papieża w Kościele
Wschodnim jest patriarcha
(najwyższy dostojnik Kościoła
Wschodniego, a potem
prawosławnego). Jego
siedzibą był Konstantynopol
(obecna nazwa Istambuł).
V. (5') W starożytności i we
wczesnym średniowieczu
Kościół był powszechny, czyli
katolicki. Było w nim kilku
równorzędnych patriarchów, a
papież był jednym z nich.
Jednak znaczenie niektórych z
nich zaczęło rosnąć.
Patriarcha Konstantynopola
uzyskał największe znaczenie
w Kościele Wschodnim, a
patriarcha Rzymu, czyli
papież, stworzył nawet własne
Państwo Kościelne w Italii. Ci
dwaj zaczęli się kłócić o to,
który jest ważniejszy. Z
biegiem czasu wytworzyły się
różnice między Wschodem a
Zachodem. Mówiliśmy już o
księżach i popach. Do tego
doszły różnice w sprawowaniu
kultu, były inne języki
liturgiczne – łacina na
Zachodzie i greka na
Wschodzie, a także inna
postać komunii – opłatek na
Zachodzie i chleb na
Wschodzie. Papież i
patriarcha Konstantynopola
nie mogli się porozumieć,
więc w 1054 r. doszło do
schizmy (rozłamu). Powstały
2 wyznania chrześcijańskie –
katolickie i prawosławne.
Wyznawcy obu uważali, że to
U: Czym pop różni się od
księdza katolickiego?
religijnej.
IV. N: Pogadanka
U: Czy ktoś spotkał się z
określeniem patriarcha?
U: Jak myślicie, kto to jest?
N: Praca z mapą ścienną
[mapa polityczna Europy]
U: Proszę pokazać
Konstantynopol – Istambuł na
mapie.
V. N: Opowiadanie
N: Pogadanka
U: Czy wiecie jakie były
różnice między Kościołem
Wschodnim i Zachodnim?
U: Jakie były języki
liturgiczne?
U: Jak wyglądała komunia?
U: Co według was oznacza
słowo prawosławie?
U: Jakim innym słowem
można zastąpić wyraz
schizma?
U: W którym wieku był rok
1054?
ich kult jest właściwy, stąd też
np. nazwa prawosławie –
prawy, prawdziwy kult,
sławienie Boga.
VI. (5') Obecnie największy
odsetek katolików jest w
krajach takich, jak: Polska,
Hiszpania, Portugalia,
Włochy. Natomiast najwięcej
wyznawców prawosławia żyje
w: Rosji, Grecji, Bułgarii,
Rumunii, Ukrainie i Białorusi.
W XI w. katolickie pozostały
Cesarstwo Niemieckie
(państwa niemieckie i
Czechy), państwa w Italii,
Francja, Anglia,
chrześcijańskie kraje
Półwyspu Iberyjskiego
(głównie Kastylia), Polska,
Węgry i inne. Zaś Kościół
prawosławny dominował w
Cesarstwie Bizantyńskim, na
Rusi Kijowskiej i w
państwach powstałych na
Półwyspie Bałkańskim.
VII. (8') Pojęcie tolerancji,
jako postawa poszanowania
dla odmiennych poglądów,
przekonań itd.
VI. N: Praca z mapą ścienną
[mapa polityczna Europy]
U: Czy wiecie, w których
krajach żyje najwięcej
katolików?
U: Pokażcie je na mapie.
U: A które państwa są
prawosławne?
U: Pokażcie je na mapie.
[mapa Europy w XI w.]
U: Które kraje w
średniowieczu były w strefie
wpływów Kościoła
Zachodniego, katolickiego, a
które Wschodniego,
prawosławnego?
U: Pokażcie je na mapie.
U: Pokażcie granicę wpływów
obu Kościołów.
VII. N: Praca ze słownikami
wyrazów obcych
U: Odszukajcie hasło
„tolerancja”.
U: Swoimi słowami
powiedzcie co to jest
tolerancja?
U: Co to jest tolerancja
religijna?
N: Dyskusja
U: [hasła do dyskusji]
- Czy w Polsce mamy
tolerancję religijną?
- Jak należy traktować osoby
o innym wyznaniu lub innej
religii?
- Dlaczego niektórzy ludzie są
niechętni wyznawcom innej
religii?
- Czy taka postawa jest
właściwa? Dlaczego?
N: Pogadanka
U: Co to jest herezja?
Przykład.
U: Co to jest schizma?
V. Rekapitulacja Przypomnienie pojęć i dat
pierwotna (4')
wprowadzonych na lekcji oraz
zasięgu terytorialnego
wyznania katolickiego i

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin