Rozkwit Polski Kazimierza Wielkiego IV SP.pdf

(267 KB) Pobierz
Mateusz Nowak, II rok studiów, grupa 1.
Poziom kształcenia (podkreślić): szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna.
Klasa: IV.
Podstawa programowa:
Podstawa programowa z komentarzami. Tom 4. Edukacja historyczna
i
obywatelska w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum. Historia i społeczeństwo, historia, wiedza
o społeczeństwie, podstawa przedsiębiorczości, ekonomia w praktyce, wychowanie do życia w
rodzinie, etyka, filozofia
[Warszawa 2009], s. 32, poz. 10.5 (Uczeń wskazuje na mapie Kraków
i państwo Kazimierza Wielkiego, umiejscawiając je w czasie); poz. 10.6 (Uczeń opowiada o
panowaniu Kazimierza Wielkiego, z uwzględnieniem powstania Akademii Krakowskiej i uczty u
Wierzynka).
Temat lekcji: Rozkwit Polski Kazimierza Wielkiego
Cele ogólne:
– poznawcze(y):
– zapoznanie uczniów z sytuacją państwa Kazimierza Wielkiego;
– kształcące:
– kształtowanie umiejętności tworzenia i uzasadniania krótkiej wypowiedzi;
– kształtowanie umiejętności pracy z mapą ścienną;
– wychowawcze:
– kształtowanie poczucia więzi z przeszłością swojego kraju oraz poczucia patriotyzmu.
Cele operacyjne:
I. Wiadomości:
A. Zapamiętanie wiadomości:
- uczeń wymienia daty: 1333-1370, 1335, 1364; pamięta, że panowanie Kazimierza Wielkiego
przypadało na XIV w.
- uczeń wymienia postacie: Kazimierz Wielki, Ludwik Andegaweński, Karol IV, Karol Robert;
- uczeń zna pojęcia: statuty Kazimierza Wielkiego, żupy solne, mennica, stany;
- uczeń poznaje miejsca wydarzeń: Kraków, Wyszehrad, Lwów, Piotrków (obecnie Trybunalski),
Ruś Halicka, Kujawy, ziemia dobrzyńska.
B. Zrozumienie wiadomości:
uczeń wyjaśnia:
- wyżej podane pojęcia;
- jakie były dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie gospodarki i obronności Polski;
- przyczyny rezygnacji Kazimierza Wielkiego ze Śląska;
- przyczyny objęcia polskiego tronu przez Ludwika Andegaweńskiego po śmierci Kazimierza
Wielkiego;
- przyczyny ekspansji Kazimierza Wielkiego na Wschód;
- skutki polityki zagranicznej Kazimierza Wielkiego wobec Zakonu Krzyżackiego;
- jakie były dokonania ostatniego Piasta na polu prawodawstwa.
Umiejętności:
C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych:
uczeń umie:
- wskazać na mapie wyżej wymienione miejscowości i krainy geograficzne;
- rozpoznać postacie historyczne w ikonografii;
- zdefiniować podane pojęcia;
- krótko opowiedzieć o panowaniu Kazimierza Wielkiego i jego dokonaniach.
D. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych nowych:
uczeń potrafi:
- ocenić politykę wewnętrzną i zagraniczną Kazimierza Wielkiego;
- uzasadnić znaczenie zjazdu wyszehradzkiego (1335);
- uzasadnić przydomek Kazimierza Wielkiego.
Środki dydaktyczne
1.
Podręcznik – T. Małkowski,
Historia i społeczeństwo 4: podręcznik dla klasy 4 szkoły
Zeszyt ćwiczeń – T. Małkowski,
Historia i społeczeństwo 4: zeszyt ćwiczeń dla klasy 4
Mapa ścienna:
Polska w XIV wieku.
Ikonografia (Załącznik nr 1).
podstawowej
[Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe], Gdańsk 2012, s. 163-167.
2.
szkoły podstawowej
[Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe], Gdańsk 2012, s. 98-101, 111.
3.
4.
Metody
1.
2.
3.
4.
5.
Elementy wykładu.
Pogadanka.
Praca z podręcznikiem.
Praca z mapą ścienną.
Praca z materiałem ikonograficznym.
TO K LE KCJI
Ogniwa lekcji
(czas w minutach)
Treści merytoryczne
Czynności N/U
Kształtowane
umiejętności
uczniów
I. Czynności
organizacyjno-
porządkowe (3 min.)
Temat: Rozkwit Polski Ka- Przywitanie z klasą.
zimierza Wielkiego.
Sprawdzenie listy
obecności. Zapisanie
tematu lekcji i podanie
zagadnień.
Przypomnienie zdarzeń okre-
su rozbicia dzielnicowego i
działalności zjednoczeniowej
Władysława Łokietka.
N: Pogadanka.
U: Czym było rozbicie
dzielnicowe?
U: Jakie dzielnice
połączył w jednym
państwie Władysław
Łokietek?
U: Z kim prowadził
wojny Władysław
Łokietek?
- rozwijanie
umiejętności
formułowania
precyzyjnej
odpowiedzi na
pytanie.
II. Rekapitulacja
wtórna (2 min.)
III. Ogniwo wiążące
(2 min.)
Omówienie
sytuacji
ze- N: Informacja
wnętrznej i wewnętrznej Pol- nauczyciela
ski po zakończeniu panowa-
nia Władysława Łokietka, tj.
konflikt z potężnymi sąsia-
dami: Czechami, Krzyżaka-
mi, wiele dzielnic znalazło
się poza obrębem zjednoczo-
nego kraju. Państwo było
zrujnowane i wyczerpane
wojnami, wewnętrznie po-
dzielone na różniące się
znacznie między sobą Mało-
polskę i Wielkopolskę. Okre-
ślenie początku panowania
Kazimierza Wielkiego na
1333 r.
I. (8 min).
Na początku rzą-
dów Kazimierz Wielki stanął
przed zadaniem uporządko-
wania stosunków z groźnymi
sąsiadami. Nie mógł walczyć
z nimi bo jego państwo było
zbyt słabe. W tym celu podjął
negocjacje z królem Czech w
sprawach spornych – przyna-
leżności Śląska i praw do
tronu polskiego królów cze-
skich. Kazimierz utrzymywał
I. N: Elementy wykładu,
pogadanka.
U: Jakie były problemy
w relacjach z Czechami?
U: Dlaczego sojuszni-
kiem Kazimierza były
Węgry?
U: Jakie były postano-
wienia zjazdu w Wy-
szehradzie?
U: Dlaczego król zrezy-
gnował ze Śląska na
- umiejętność
definiowania
podanych pojęć;
- umiejętność
pracy z mapą
ścienną;
- umiejętność
selekcjonowania
i używania in-
formacji z pod-
ręcznika;
- umiejętność
IV. Tok lekcji
właściwej (30 min.)
dobre stosunki z królem Wę-
gier Karolem Robertem, któ-
rego żoną była siostra króla
Polski. Dzięki jego pośred-
nictwu doszło w 1335 r. do
zjazdu królów Polski, Czech i
Węgier w Wyszehradzie. Tam
doszło do zawarcia ugody
władców czeskiego i polskie-
go. W zamian za znaczną
sumę pieniędzy król Czech
zrzekał się praw do tronu
polskiego. To umocniło po-
zycję Kazimierza Wielkiego.
W tym czasie król musiał też
faktycznie zrezygnować ze
Śląska na rzecz Czech. Za
poparcie Węgier musiał od-
wdzięczyć się zapewnieniem
dziedziczenia tronu polskiego
po jego śmierci królom wę-
gierskim.
II. (4 min).
Na zjeździe wy-
szehradzkim królowie czeski
i węgierski rozsądzili też spór
Polski i Zakonu Krzyżackie-
go o Pomorze, Kujawy i zie-
mię dobrzyńską. Pomorze
przypadło Krzyżakom, Ku-
jawy i ziemia dobrzyńska
Kazimierzowi
Wielkiemu.
Mimo, iż wyrok nie był za-
dowalający wkrótce król za-
warł pokój z Krzyżakami na
tych warunkach. Nie mógł
prowadzić wojny z silnym
sąsiadem z północy, gdyż
sam był jeszcze za słaby.
III. (4 min).
Król Kazimierz
nie mogąc odzyskać Śląska,
ale chcąc powiększyć i
wzmocnić swe państwo, mu-
siał skierować swą politykę
na wschód. Ruś Halicka ze
stolicą we Lwowie była bo-
gatym krajem, o który wal-
czył z Litwą i Tatarami, przy
wsparciu Węgier. Po długiej
walce Kazimierz włączył ten
kraj do Polski.
IV. (9 min).
Państwo Kazi-
mierza Wielkiego.
rzecz Czech i czy to
była dobra decyzja
N: Praca z mapą ścienną
Polski w XIV wieku.
U: Wskażcie na mapie
gdzie leżą Czechy i Wę-
gry?
U: Pokażcie na mapie
Wyszehrad i Kraków.
formułowania i
uzasadniania
własnego sta-
nowiska;
- umiejętność
korzystania z
materiałów iko-
nograficznych.
II. N: Pogadanka.
U: Jakie ziemie zatrzy-
mali Krzyżacy a jakie
Polacy?
U: Czy to dobrze, że
król nie walczył o Po-
morze z Krzyżakami?
N: Praca z mapą ścienną
Polski w XIV wieku.
U: Proszę pokazać mi na
mapie, gdzie znajdował
się Zakon Krzyżacki?
U: Pokażcie mi Kujawy
i ziemię dobrzyńską na
mapie.
N: Pogadanka.
U: Dlaczego król Kazi-
mierz chciał podbić Ruś
Halicką?
N: Praca z mapą w pod-
ręczniku (s. 164).
U: Proszę pokazać mi na
mapie gdzie leży Ruś
Halicka i Lwów.
IV. Praca z podręczni-
kiem – uczniowie czyta-
W czasie gdy Polską rządził
Kazimierz Wielki ludzie za-
mieszkujący nasz kraj dzielili
się na stany (podanie defini-
cji) – grupy społeczne wy-
różniające się wspólnymi
prawami i obowiązkami. Król
chcąc wzmocnić państwo
zamierzał ustanowić jedno
prawo, ale mu się to nie uda-
ło, więc wprowadził osobne
statuty (podanie definicji) –
spisane zbiory praw – dla
Małopolski w Wiślicy i Wiel-
kopolski w Piotrkowie. To
znacznie uporządkowało sys-
tem wymierzania sprawie-
dliwości w kraju. By upo-
rządkować system monetarny
i powiększyć swe dochody
król wprowadził jednakową
dla całego kraju monetę –
grosz bity w krakowskiej
mennicy (podanie definicji) –
zakładzie produkującym mo-
nety. Głównym dochodem
króla były zyski z żup sol-
nych (podanie definicji) –
kopalń wydobywających sól.
Król w trosce o nie określił
ściśle prawa, którymi miały
się rządzić. Dzięki zyskom
Kazimierz Wielki unowocze-
śnił przestarzały system
obronny poprzez budowę
wielu murowanych zamków i
fortyfikacji miejskich.
V. (5 min).
Ostatnie lata rzą-
dów Kazimierza Wielkiego to
wzmocniona pozycja Polski
w Europie Środkowej. Ze
względu na znaczenie Kazi-
mierza Wielkiego w 1364 r.
w Krakowie odbył się zjazd
monarchów,
w
którym
uczestniczył Karol IV, cesarz
i król czeski, król węgierski
Ludwik i wielu innych wład-
ców. Na zjeździe omawiano
rozmaite sprawy chrześcijań-
skiego świata. W trakcie
zjazdu, aby wywrzeć dobre
ją podrozdział „Zostawił
murowaną” s. 164-165.
Pogadanka.
U: Jakie reformy wpro-
wadzał Kazimierz Wiel-
ki?
U: Co to jest stan?
U: Co to jest statut?
U: Czym były mennica i
żupy solne?
U: Na co przeznaczał
swoje dochody Kazi-
mierz Wielki?
U: Dlaczego otrzymał
przydomek Wielki?
N: Praca z mapą ścienną
Polski XIV w.
U: Pokażcie na mapie
Piotrków.
N: Praca z podręczni-
kiem – uczniowie czyta-
ją podrozdział „Uczta u
Wierzynka” s. 166-167,
pogadanka.
U: Kiedy odbył się zjazd
krakowski?
U: Kto uczestniczył w
zjeździe krakowskim?
U: Kto wyprawił wspa-
niałą ucztę na cześć go-
ści?
N: Rozdanie kart pracy
zawartych w Załączniku
nr 1 (po jednej na ław-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin