Handout - placebo.pdf

(212 KB) Pobierz
PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY DZIAŁANIA LEKÓW, EFEKT PLACEBO i NOCEBO
Szacuje się, że około 35 - 45% przepisywanych recept zaleca środki farmakologiczne, które nie mają
udokumentowanego wpływu na leczoną dolegliwość.
Jeśli lekarz i pacjent wierzą, że terapia będzie skuteczna, stan pacjenta poprawia się w 70% przypadków.
Placebo
– środek (substancja, zabieg, procedura, rozmowa) farmakologicznie obojętny, który może powodować
określone efekty psychologiczne i psychofizjologiczne.
PLACEBO = PRZEKONANIA + OCZEKIWANIA + ZAUFANIE
Czynniki wpływające na efekt placebo:
charakterystyka terapii - forma, dawka, wygląd, kształt, kolor, smak, nazwa, marka, cena i dostępność leku
wytwarzają u pacjenta określone oczekiwania co do ich właściwości oraz skuteczności;
zachowania i przekonania personelu medycznego - przekonanie o skuteczności i powodzeniu zastosowanej
terapii;
zachowania i przekonania pacjenta - zaufanie do zastosowanej terapii i wiara w jej skuteczność;
jakość kontaktu i relacji między pacjentem a personelem medycznym - życzliwa i troskliwa postawa personelu
medycznego wobec pacjenta, zaufanie pacjenta do personelu.
Mechanizmy wyjaśniające efekt placebo:
procesy percepcji (oczekiwania) – jeśli osoba przyjmująca placebo spodziewa się ulgi w dolegliwościach, to
takie nastawienie samo w sobie wpływa na percepcję objawów (zwiększa się wyczulenie na sygnały poprawy,
zmniejsza się poziom nieprzyjemnych emocji i odczuwanego stresu);
modyfikacja zachowań – osoby poddane terapii, w której pomyślność wierzą, zastosowanej przez personel
medyczny któremu ufają, mogą znacząco zmieniać swoje zachowanie np. chętniej i dokładniej przestrzegają
zaleceń lekarskich, lepiej współpracują w procesie leczenia, wprowadzają realne zmiany w stylu życia,
przestają się martwić, wracają do swych codziennych zajęć;
procesy psychoneuroimmunologiczne.
Tzw. ujemny efekt placebo, związany z zaostrzeniem się dolegliwości lub pojawieniem się nowych niepożądanych
objawów chorobowych, po zastosowaniu środka obojętnego farmakologicznie określamy mianem
nocebo
(„zaszkodzę
ci”).
Materiały dydaktyczne dla Studentów I roku Ratownictwa Medycznego, rok akademicki 2011/2012. Opracowanie: mgr Agnieszka Dziurowicz-
Kozłowska, Zakład Psychologii Medycznej WUM. Na podstawie: 1. Bishop, G.D. (2000).
Psychologia zdrowia
., s. 54-63, Wrocław: Wyd.. Astrum; 2.
McDermott I., O’Connor J. (2001).
NLP i zdrowie
., s. 94-111, Warszawa: Wyd. Gebethner i Sp.; 3. Strong, J., Unruh, A.M., Wright, A., Baxter, G.D.
(2008).
Ból. Podręcznik dla terapeutów.
s. 85-102, Warszawa: Wyd. DB Publishing.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin