Gram – (wszystkie O2 lub względnie bez O2)
Pałeczki jelitowe – Enterobacteriacae
- Salmonella enterica Typhimurium – salmonellozy, zakazenia, zatrucia pok.
- Salmonella enterica Typhi – dur brzuszny
- Shigella flexneri, sonneri – czerwonka bakt.
- Escherichia coli –zak ukł moczowego, jamy brzusznej, otrzewnowe, zakarzenia ran, posocznice, ZUO
- Yersinia pestis – dzuma
- Pseudomonas aeruginosa – zakazenia oka. (niefermentująca, zakazenia szpitalne, poorne na antybiotyki)
- Brodatella pertussis - krztusiec
- Haemophilus influenzae – zak. Ucha, zatok, oskrzeli, nagłosni, spojówek, opon mzg-rdz
Przecinkowce
- Vibrio cholerae - cholera
- Helicobacter pylori –błony śluzowe żołądka, wrzody zwłaszcza dwunastnicy.
Krętki
- Treponema pallium – krętek baldy, kiła
- Borrelia burgdorferi – borelioza
Ziarenkowce
- Neisseria meningitidis – dwoinka zapalenia opon mózgowych
- Neisseria gonorrhoea – rzeżączka
Gram +
Ziarenkowce O2
Staphylococus – gronkowce
- Aureus – zakazania skóry, ropnie, zak ran, posocznice, zak ukladowe, wstrząs toksyczny, zatrucia pok
Streptococcus – paciorkowce
- Pyogenes – ropotwórczy: angina, płonica, liszajec, cellulitis, róża, zak układowe, posocznica, chor reumatyczna, kłębuszkowe zapalenie nerek
- Pneumoniae – ZUO (płuc, zatok, oskrzeli) i ucha środk.
Enterococcus – zak szpitalne i ukł moczowego
Pałeczki
Bacillus i Geobacillus O2 (P)
- Anthracis – wąglik
- Subtilis – do kontroli sterylizacji
Clostridium - bez O2 (P)
- Perfringens – zgorzel gazowa
- Botulinum – jad kiełbasiany
- Tetani – tężec
Mycobacterium- prątki O2 (N)
- Tuberculosis – gruźlicy
- Bovis – gruźlica bydlęca
- Leprae – trąd
Dekontaminacja – usunięcie i dezaktywacja subst szkodliwej
Sanityzacja – dążenie do usunięcia jak największej liczby mikroorganizmów za pomocą srodków myjących
Antyseptyka – niszczenie drobnoustrojów na skórze, ranach, błonach śluzowych
Aseptyka – dążenie do jałowości bakteriologicznej przedmiotów i miejsc zachowanie zapobiegajace zakazeniom
Dezynfekcja – zmniejszenie liczby drobnoustrojów, niszczy f-my wegetatywne, pozostawia przetrwalniki
Pasteryzacja – szybkie podgrzanie do 60 – 100st. Niszczy żywe bakt, pozostaja przetrwalniki i wirusy
Tyndalizacja – 3 razy pasteryzacja. Niszczy wszystko
Sterylizacja – niszczy wszystkie mikroorg.
Bakterie atypowe
Rodzaj:
*Mycoplasma
-M. pneumoniae-atypowe zapalenie płuc,
zapalenie górnych dróg oddechowych,
zapalenie ucha i zatok
-M. hominis-zakażenia dróg moczowo-płciowych
- M. genitalium-chorobotwórczość
niepotwierdzona
*Ureaplasma
-Ureaplasma urealyticum-zakażenia układu
moczowo-płciowego,nierzeżączkowe zapalenie
cewki moczowej /NGU/ zapalenie płuc,
zapalenie stawów, bakteriemia, zapalenie wsierdzia
Diagnostyka:
RTG ,Badanie krwi (surowice parzyste)
Plwocina, BAL, krew, mocz, wymazy
Hodowla,Immunofluorestencja
Metody molekularne
*Chlamydia
-Chlamydia trachomatis-zapalenie narządów
moczowo-płciowych
+Biotyp TRIC D-K –serotypy okulogenitalne/
+Biotyp LGV – ziarniniak weneryczny
Ciąża pozamaciczna, poronienia,
Zakażenia okołoporodowe
Zespół Reitera /zapalenie: spojówek, cewki moczowej, stawów/
Wtrętowe zapalenie spojówek, jaglica /serotyp TRIC/
zapalenie dróg oddechowych,
zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia(diagnostyka:wymaz z cewki moczowej, kanały szyjki macicy,spojówek, gardła,odbytu; mocz, nasienie)
*Chlamydophilia
-Chlamydophila pneumoniae(diagnostyka: wymazy z gardła, jamy nosowo-gardłowej, BAL, bioptaty
-Chlamydophila psittaci(diagnostyka: ) krew (badanie serologiczne))
Wirusy
-brak bud. komork, calkowicie zalezne od zywych komorek, nie namnazaja sie przez podzialy, niewrazliwe na antybiot,wrazliwe na interferony
- wirus = kapsyd(zb z kapsomerow)+kw. nukleinowy (mozliwe otoczki lipoglikoproteinowe, bialka matrix)
-posiadaja jeden rodzaj kw. nukleinowego
*liniowy, segmentowany,kolisty
DNA-zwykle dwuniciowy (wyj. parwowirusy-B19,rumień zakaźny,przelom aplastyczny)
Herpeswirusy-HSV-1,HSV-2-opryszczka posp.
Adenowirusy-Zak gorn i doln d. odd.,zap spojowek i rogowki, biegunki
Papillomawirusy-HPV,brodawki skorne,narzadow plciowych,brodawczaki,rak szyjki macicy
Poliomawirusy-BK
Hepadnawirusy-HPV, czyly WZW typ B
Pokswirusy-ospa prawdziwa,krowianka,mięczak zakażny(MCV)
RNA-zwykle jednoniciowy(wyj. reowirusy-rotawirusy-biegunki)
-polarnosc ujemna lub dodatnia
Ortomyksowirusy-grypa A,B,C
Paramyksowirusy-odra,parainfluenza1,2,3,4,świnka,RSV(syncytialny wir oddechowy)
Rabdowirusy-wscieklizna
Arenawirusy-HDV, czyly WZW typ D
Bunyawirusy-hantawirus (Puumala)
Kaliciwirusy-HEV,czylyWZW typ E,wirusy Norwalk-biegunki
Pikornawirusy-HAV, czyly WZW typ A,poliowirusy1,2,3,wir Coxsackie Ai B-ZDO,zap opon m-r,enterowirusy 70 i 71-biegunki,rinowirusy-przeziębienia
Togawirusy-różyczka
Flawiwirusy-HCV,czyly WZW typ C, wir kleszczowego zap. mózgu
Retrowirusy-HIV-1 HIV-2,HTLV-1 - wir T-limfotropowy typ 1
Namnazanie wirusow
->diagnostyka zakazenia
->badania naukowe
->tworzenie antygenow
monolayer - pojedyncza warstwa hodowli komor.
Pożywki dla hodowli kom. zawieraja:
cukry,aminokwasy,witaminy,sole minerlane, zw. buforujacy (pH 7,2-7,4),antybiotyki,surowice(10-20%-wzrostowa, 2-5% - utrzymująca)
Warunki hodowli:
37st,odpowiednia wilg, stez CO2 ok 5%
EFEKTY CYTOPATYCZNE
1.wtrety cytoplazmatyczne-wir wscieklizny
2.wtrety jadrowe-herpeswirusy
3.wtrety jadrowe i cytoplazmatyczne - wir. odry
4.wielojadrzaste komroki olbrzymie(syncytia)-paramyksowirusy,herpeswirusy
5.skupiska zaokraglonych komorek(grona winogron)-adenowirusy
6.zaokraglenie i obkurczenie komorek,liza wartswy komorek-poliowirusy
7.transformacja nowotworowa komorek-HPV
Gruźlica
Robert Koch
1882 r., odkrycie Mycobacterium tuberculosis
Rodzaj: Mycobacterium
* GRUŹLICA
* Mycobacterium tuberculosis Complex (MTC)
* M. tuberculosis
* M. bovis BCG /szczepionki/
M. leprae TRĄD
M. ulcerans WRZÓD BURULI
Podział bakterii z rodzaju Mycobacterium
-Prątki gruźlicy
-Prątki niegruźlicze -mykobakterie
Gruźlica płuc
* Choroba ZAKAŹNA, społeczna,
* Droga zakażenia: kropelkowa
* Jeden chory zakaża 10-15 osób / rok
* U 3-5 % zarażonych rozwija się choroba
Gruźlica - OBJAWY
* Kaszel > 3 m-ce
* Odksztuszanie plwociny
* Nocne poty
* Stany podgorączkowe
* Osłabienie i łatwe męczenie się
* Duszności i/lub ból w klatce piersiowej
* Krwioplucie
ASPERGILLOMA – zajęcie jam gruźliczych przez grzyby pleśniowe z rodzaju Aspergillus
Zakażenie i chorobotwórczość
* Drogi i źródło zakażenia:
o oddechowa, pokarmowa, kontaktowa (skóra), wewnątrzmaciczna;
o człowiek, zwierzęta, żywność
* Gruźlica (MTC, MAC / MAI)
o płuc,
o pozapłucna (tkanki, narządy, układy)
o rozsiana (lokalizacja mieszana)
* Mykobakteriozy (MOTT)
o płuc - gruźlicopodobna, ropnie węzłów chłonnych, owrzodzenia skóry, trąd
Diagnostyka – pobieranie materiału
* Z ogniska chorobowego i/lub jego okolic
* Gruźlica płucna:
plwocina, wydzielina oskrzelowa,
popłuczyny pęcherzykowo-oskrzelowe /BAL/,
popłuczyny żołądkowe (u dzieci);
* Gruźlica pozapłucna:
mocz, PMR, płyny (20-200 ml) wysiękowe, stawowe, otrzewnowy, wydzieliny z ropni i przetok, bioptaty, krew (w tym menstruacyjną), kał;
Diagnostyka – przesyłanie materiału
* Odpowiednie naczynia
* Zabezpieczenie i oznakowanie (materiał zakaźny)
* Pismo przewodnie (skierowanie)
Data pobrania, dane pacjenta, objawy,
rodzaj materiału, aktualne leczenie,
wcześniejszy kontakt z MT,
pieczęć lekarza i jednostki
Diagnostyka – badanie laboratoryjne
* Bakterioskopia plwociny /preparat bezpośredni/
o Barwienie fluorescencyjne /auraminą/
o Barwienie metodą Ziehl-Neelsen’a
* Hodowla konwencjonalna
o pożywka Loewenstein-Jensen, Stonebrink, Ogawa
o Inkubacja 10 tygodni, 37 ºC
o Ocena: czas wzrostu, morfologia koloni,
* Szybkie metody hodowlane
o Automatyczne i półautomatyczne systemy hodowlane * Identyfikacja szczegółowa
o Biochemiczna, chromatograficzna, genetyczna
Gruźlica - leczenie
* Obowiązkowe
* Szpitalne / ambulatoryjne
* Antybiotykoterapia skojarzona
o rifampicyna, izoniazyd, pirazynamid, streptomycyna, etambutol
* Systematyczne i długotrwałe, nadzorowane
* Dwu fazowe
o leczenie odprątkowujące
o leczenie podtrzymujące
Lauviah666