Reumatologia- zajmuje sie schorzeniami reumatycznymi (metabolicznymi, zwyrodnieniowymi, zapalnymi) stawow, kosci + ogolnoustrojowym stanem zapalnym tkanki lacznej (kolagenozy) ich rozpoznaniem, leczeniem i zapobieganiem
I Podzial wg WHO
1. Bole okolicy krzyzowo- ledzwiowej
2. Umiejscowione choroby tkanek miekkich okolostawowych
3. Choroba zwyrodnieniowa stawow i zwiazane z nia
4. Zapalne chorobe stawow:
- RZS i zwiazane z tym zespoly
- mlodziencze przewlekle zapalenie stawow
- zapalenia stawow z zajeciem stawow kregoslupa
- zapalenia satwow wywolane przez krysztaly
- ukladowe choroby tkanki lacznej
- zapalenia stawow wywolane przez drobnoustroje
II Coroby reumatologiczne
- RZS
- toczen rumieniowaty ukaladowy
- zespol sjõgrena
- twardzina
- choroba zwyrodnieniowa stawow
- dna moczanowa
- ukladowe zapalenie naczyn
Choroby reumatyczne uszkadzaja takze inne narzady jak: wzrok, sluch
Cel leczenia usprawniajacego:
- opanowanie bolu
- wzmocnienie zespolow dynamicznych miesniowych
- zachowanie ruchomosci w stawach
- zapobieganie deformacja
- korekcja powstalych znieksztalcen
- kontrola masy ciala
- wyrobienie prawidlowych mechanizmow kompensacji i adaptacji
Zabiegi usprawniajace nalezy stosowac zarowno w okresie ostrym jak i w okresie poprawy, a ich zakres i dozowanie powinny byc zalezne od stopnia uszkodzenia stawu i umiejscowienia zmian w narzadzie ruchu
Leczenie usprawniajace musi byc na biezaco weryfikowane w zaleznosci od:
- stopnia niepelnosprawnosci
- poziomu dolegliwosci bolowych
- potrzeb chorego
- aktualnej wiedzy medycznej
Elementy wplywajace na specyfike usprawniania pacjetow
- stale postepujacy proces choroby
- wieloogniskowosc zmian
- l jako objaw schorzenia
- rudnosci w akceptacji wlasnej niepelnosprawnosci przez pacjetow na skutek ciaglej zmiany formy kalectwa
Kinezyterapia- stan uszkodzenia stawu mozna wykonac wg testu SEYFRIEDA a 4 stopnie:
I sopien uszkodzenia stawu
Jezeli badana osoba wykonuje plynnie ruch z obciazeniem konczyny (w pelnym zakresie)
II stopien uszkodzenia stawu
Plynny ruch bez obciazenia, niewielkie obciazenie konczyny ogranicza zakres ruchu, powoduje bol
III stapien
Ruch wykonany powoli skokami, odciazenie konczyny powoduje plynnosc ruchu
IV stopien
Brak ruchu, odciazenie konczyny powoduje ruch tylko w niewielkim zakresie
Fizykoterapia- cele zabiegow
- poprawa krazenia w konczynach
- rzeciwdzialanie powstawaniu przykurczow
- zmiejszenie stanu zapalnego
- zmniejszenie sztywnosci porannej stawow
- zmniejszenie bolu stawow i tkanek miekkich
- wplyw odzywczy na skore i miesnie
Metody fizykalne:
- elektroterapia
- termoterapia
- magnetoterapia
- laseroterapia
- wodolecznictwo
Postepowanie w okresie Remisji
1. Przygotowanie do opuszczenia lozka i zpoczecia chodzenia
2. Chod z dwiema osobami- chory wyzbywa sie leku przed upadkiem, pomocny balkon, kule
3. Chorzy ze slaba sila miesniowa wykonuja cw w odciazeniu z oporem, nastepnie cw wolne
4. Przykurcze usuwamy przez cw czynne, wykorzysane w odpowiednio dobranych P W (autoredresja)
5. Cw samowspomagane maja dzialanie rozciagajace przy ograniczeniu zakresu ruchu w stawie- maga byc przygotowaniem do redresji i cw wolnych
6. Cw czynne-wolne
- usuwaja przykurcze w stawach
- przyrost sily miesniowej
- poprawa ogolnej wydolnosci i sprawnosci fizycznej
- cw wykonywane w pozycjach izolowanych (lezenie, siad)
7. Cw z oporem
- wzmocnienie miesni antagonistycznych do mm przykurcz
- najlepszy opor i reke terapeuty
W stanach przedoperacyjnych nalezy przygotowac pacjeta- wykonujemy cw
Cele rehabilitacji:
- usunac stan zapalny, bol, odruchowe napiecie miesni
- przywrocenie sprawnosci fizycznej i psychicznej
- zapobieganie deformacji oraz ich usuwanie
I Testy funkcjonalne
1. Test Thomasa
Ocena mozliwosci wyprostu konczyn w stawach biodrowych
2. Test Anvila
Wskazauje na dolegliwosci stawu biodrowego
3. Objaw Drehmana
Swiadczy o schorzeniu stawu biodrowego
4. Skala Ritchie
II Wskazniki bolu
- Ritchiego (0-3)
- Lansburyégo (stosuje punktacje)
- skala Vas (wizualna) np (od 1-10)
- skala Das 28 (ocenia sie 28 stawow, podstawa jest wzor)
BADANIE PODMIOTOWE I PRZEDMIOTOWE W UKLADZIE KOSTNA-STAWOWYM
Badanie podmiotowe:
A. Wiek
- mlodzi- toczen, goraczka reumatyczna
- sredni wiek- RZS, fibromalgia
- wiek podeszly- choroba zwyrodnieniowa, pylomialgia reumatica
B. Plec
- meska- ZZSK, zespol Reitera, dna moczanowa
- zenska- RZS, toczen trzewny, fibromalgia
C. Wywiad rodzinny
- wystepowanie chorob w rodzinie
D. Pomocne dane w diagnozie
- bol
- sztywnosc
- obrzek
- zaniki miesniowe
- cechy zapalenia
- inne objawy
Dolegliwosci zwiazane z:
- stawami
- sciegnami i inne
- koscimi
- elementami stawu
E. Dolegliwosci stawowe
- gleboki i rozlany bol stawowy
- ograniczone ruchy takze bierne
- obrzek, trzeszczenia, niestabilnosc, lokowanie, deformacja
Bole stawowe- przyczyny moga byc takze infekcyjn (rozne) nie tylko reumatologiczne
F. Sztywnosc poranna
G. Pora dnia
10-15 min prezentacja temat- sarkoidoza
Za 2 tygd. Zaliczenie:
Test sfreidida- na czym polega i stopnie
Rehabilitacja w okresie zaostrzen i remisji chorob reumatologicznych
Ogolne cele rehabilitacji reumat.
Badanie przedmiotowe stawow rak i nadgarstkow (rzs)
Kryteria rzs
Kryteria zzsk
Testy funkcjonalne i czynnosciowe
Diagnostyka chorob reumatologicznych
Reumotoidalne zapalenie stawow
Ocena stopnia aktywnosci procesu zapalnego
OB- szybkosc opadania erytrocytow
Morfologia krwi- ocena skladu kom. Krwi
Elektroforeza bialek osocza- CRP= prawidlow w toczniu i szybko reaguje na zapalenie podwyz. i wyleczenie
Badania laboratoryjne:
Badania biochemiczne
- aktywnosc enzymow( dehydrogenaza kwasu mlekowego)
Badania bakteriologiczne
Badania immunologiczne
- aktywnosc dopelniacza
- poziom komplekso immunologicznych
- poziom lg
Oznaczanie antygenow zgodnosci tkankowe
Antygeny i przeciw ciala zwiazane z zakazeniami
- antystreptolizyny (ASO)- to p/ciala p/ streptolizynie o wytwarzanej przez paciorkowce beta- hemolizujace grupy A; utrzymuja sie dlugo po zakazeniu ; goraczka reumatyczna, RZS, rumien guzowaty
Badania serologiczne
- czynnik reumatoidalny (rF)- toczen, ostre infekcje wirusowe, RZS
- p/ciala p/jadrowe (ANA)
- metoda immunofluorescencji posredniej (typy swiecen)
obwodowe-toczen
plamiste(antygeny zwiazane z rybonukleoproteinami)- all choroby
homogeny (DNA, DNP, histony)- mpzs
jaderkowy( antygeny jaderkowe)- twardzina
- metoda immunoenzymatyczna
- (ds DNA)
Diagnostyka obrazowa w chorobach reumat.:
Klasyczna radiografia- bada sie szerokosc szpary stawowej, zwapnienie, morfologia kosci
Podstawowe patologie reum. Obserwowane w obrazie RTG to:
- zwezenie szpary stawowej- szerokosc szpary jest odwrotnie prop. Do stopnia zniszcenia stawu
- znieksztalcenia stawu( przykurcze, znieksztalcenia)
- nadzerki kostne
- proliferacja kostna
- ankyloza, zrost kostny
- zwapnienia w tkankach miekkich- szczegolna postacia sa powstajace w przebiegu spondyloartropatii seronegatywnych (glownie ZZSK) syndesmofity, czyli lukowate zwapnienia zewnetrznej czesci pierscienia wloknistego krazkow miedzyk., wiezadla
Entezopatie* do zwezenia chyba
Badania obrazowe:
USG
CT
MRI
Scyntygrafia
RZS(wyklad)
- charakteruzuje sie nieswoistym zapaleniem symetrycznych stawow
Etiologia
-Przyczyna nieznana
-Czynniki odgrywajace role w patogenezie:
1 czynniki srodowiskowe
2 czynniki genetyczne
3 zaburzenia immunologiczne
Obraz kliniczny:
Objawy podmiotowe:
1. Bol i obrzek symetrycznych stawow rak i stop
2. Sztywnosc poranna
3. Stan podgoracznowy
4. Bole miesniowe
5. Ogolne oslabienie
6. Spadek laknienia
7. Utrata masy ciala
Objawy przedmiotowe:
Objawy stawowe:
1. Bolesnosc stawow podczas palpacji
2. Obrzeki stawow i tkanek okolostawowych
3. Wysieki w stawach
4. Wzrost ucieplenia skory
Cechy ręki reumotoidalnej:
- ulnaryzacja palców (odgiecie lokciowe )
- palce o typoe labedziej szyi
- palce o typie butonierki
- guzki reumatoidalne
Objawy radiologiczne RZS
1. Osteoporoza przystawowa
2. Zwężenie szpary stawowej
3. Nadzerki kostne- typowe dla RZS
4. Podwichniecia
5. Zniszczenia kosci
6. Zrosty kostne- ankyloza
7. Zniekształcenia stawu- przykurcze w stawach
8. Proliferacja kostna- różnego stopnia zmiany wytwórcze np Entezopatie
Kryteria radiologiczne RZS wg Steinbrockera
1. Osteoporoza okolostawowa
2. Osteoporoza okolostawowa, zwezenie szpar stawowych, geody ( torbiele ) i/ lub jedna nadzerka
3. Osteoporoza okolostawowa, liczne nadzerki na powierzchniach stawowych
4. Osteoporoza okolostawowa, liczne nadzerki na powierzchniach stawowych oraz zrosty kostne lub wlokniste
Kryteria funkcjonalne RZS:
1. Wykonuje wszystkie podstawowe czynnosci bez ograniczen
2. Wykonuje wszystkie podstawowe czynności mimo utrudnien
3. Wykonuje nie wszystkie podstawowe czynności
...
zordzi1234