Podstawy EKG.pdf

(2357 KB) Pobierz
1 PODSTAWY
1.1
Elektryczność i serce
W dzisiejszych czasach prawie wszystko jest na prąd. Właściwie trudno jest wyobrazić sobie życie bez
elektryczności. Prąd elektryczny nie tylko uruchamia komputer, lodówkę czy wprawia w ruch pociąg;
jest także kluczowy dla funkcjonowania serca. Elektryczność nie jest więc wynalazkiem ostatniej
epoki ale towarzyszy nam od początku.
W
przypadku urządzeń elektrycznych, gdy zabraknie prądu przestają działać.
Tak
samo dzieje się z
sercem
zamiera w bezruchu. Z drugiej jednak strony, gdy napięcie w gniazdku będzie zbyt duże i nie
dostosowane
do
wymagań sprzętu możemy go spalić. Analogicznie, za dużo elektryczności w sercu
może być zabójcze w skutkach.
1.2
Kamera i taśma wideo
Aby w jakiś sposób zarejestrować prąd przepływający przez serce musimy mieć odpowiedni
instrument
urządzenie do zapisu
EKG.
Składa się ono zasadniczo z dwóch rzeczy: elektrod
(przypiętych do powierzchni ciała) oraz komputera. W uproszczeniu można powiedzieć, że elektrody
działają na zasadzie kamer wideo, które widzą prąd elektryczny. Filmują go, a następnie przesyłają do
komputera, który zapisuje obraz na taśmie
papierze do EKG. W dalszej części znajdziecie zasadę
działania wspomnianych kamer oraz słowniczek tłumaczący szlaczki (EKG) na język polski.
1.3
Elektrofizjologia w SKRÓCIE
Komórki mięśnia sercowego w stanie spoczynku są elektrycznie spolaryzowane. Oznacza to, że
wnętrze komórki posiada negatywny ładunek elektryczny w porównaniu z powierzchnią zewnętrzną.
1
Podstawy EKG, T.J.
WERSJA ROBOCZA.
Materiały do użytku własnego. Przygotowane w celach edukacyjnych,
niekomercyjnych.
Taki stan zachowany jest dzięki błonowym pompom, które zapewniają prawidłową dystrybucję jonów
(głównie sodu, potasu, chloru oraz wapnia). Energię do pracy zyskują z rozkładu ATP.
Komórki mogą stracić polarność (wnętrze komórki traci ujemny ładunek elektryczny). Proces ten
nazywa się
depolaryzacją
i jest podstawowym procesem elektrycznym zachodzącym w sercu.
Po zakończeniu depolaryzacji, kardiomiocyt wraca do stanu wyjściowego. Wnętrze komórki na
powrót zyskuje ujemny potencjał w porównaniu ze środowiskiem na zewnątrz. Proces ten nazywany
jest
repolaryzacją
i podobnie jak depolaryzacja także może być zarejestrowana przez elektrody.
Wszystkie załamki, które obserwujemy na EKG są efektem tych dwóch procesów następujących po
sobie: depolaryzacji oraz repolaryzacji.
A.
B.
C.
D.
Depolaryzacja pojedynczej komórki mięśnia sercowego
Propagacja fali depolaryzacyjnej z komórki na komórkę
Depolaryzacji uległy wszystkie komórki
Postępująca fala repolaryzacji
2
Podstawy EKG, T.J.
WERSJA ROBOCZA.
Materiały do użytku własnego. Przygotowane w celach edukacyjnych,
niekomercyjnych.
1.4
Kto tu ma władzę?
Serce działa w sposób zhierarchizowany i poukładany. Bardzo istotnym składnikiem całej układanki
jest
układ bodźcoprzewodzący serca.
Wyobraźmy go sobie jako zarząd w firmie, który wydaje
polecenia, by wszystko grało jak trzeba. Dysponuje on dobrze rozwiniętym systemem
komunikacyjnym za pomocą którego może porozumiewać się z pracownikami (komórkami
miokardium wykonującymi skurcz). Układ bodźcoprzewodzący reguluje rytm pracy serca oraz
kolejność skurczów poszczególnych jego części.
Zarząd
komórki rozrusznikowe serca
Są źródłem pobudzenia elektrycznego w sercu
Połączenia telefoniczne
komórki przewodzące serca
Pełnią rolę przekaźnika pomiędzy zarządem (komórki rozrusznikowe) a pracownikami
(komórki miokardium)
Pracownicy
komórki miokardium
Mają zdolność skurczu; wykonują rozkazy ‘z góry’.
Zarząd
komórki rozrusznikowe
Połączenia
telefoniczne
komórki przekaźnikowe
Pracownicy
komórki miokardium
3
Podstawy EKG, T.J.
WERSJA ROBOCZA.
Materiały do użytku własnego. Przygotowane w celach edukacyjnych,
niekomercyjnych.
1.4.1
Zarząd
Złożony
z głównych
komórek
rozrusznikowych
zlokalizowany jest w szczycie prawego przedsionka,
pomiędzy ujściem żyły głównej górnej a grzebieniem granicznym pod nasierdziem. Grupa ta
nazywana jest
węzłem zatokowym
lub
zatokowo-przedsionkowym
(SA, sinoatrial).
Komórki te generują falę depolaryzacyjną z częstotliwością 60
100 razy w ciągu minuty. Częstość
zależy jednak od aktywacji autonomicznego układu nerwowego, układu hormonalnego, a także
innych czynników:
Tabela 1 Czynniki wpływające na szybkość generowania fali depolaryzacyjnej w węźle
zatokowo
przedsionkowym
ZWIĘKSZAJĄCE
Pobudzenie układu sympatycznego
Antagoniści receptorów muskarynowych
Agoniści receptorów β
Katecholaminy
Hypokalemia
Nadczynność tarczycy
ZMNIEJSZAJĄCE
Pobudzenie układu parasympatycznego
Agoniści receptorów muskarynowych
Antagoniści receptorów β
Hipoksja/Ischemia
Hyperkalemia
Inhibitory kanałów sodowych i wapniowych
CardVas Phys Conc
4
Podstawy EKG, T.J.
WERSJA ROBOCZA.
Materiały do użytku własnego. Przygotowane w celach edukacyjnych,
niekomercyjnych.
Gdybyśmy użyli woltomierza umieszczając jego elektrody po obu stronach błony komórkowej
komórki rozrusznikowej moglibyśmy sprawdzić jak zmienia się potencjał w czasie.
Przenosząc uzyskane wyniki na wykres uzyskalibyśmy następujący obraz:
Potencjał spada do wartości maksymalnie ujemnej (punkt A), po czym
od razu następuje jego powolny wzrost (odcinek A-B)
powolna
depolaryzacja. Punkt B reprezentuje potencjał progowy, po
przekroczeniu którego następuje szybka
depolaryzacja.
W ten sposób
powstaje
potencjał czynnościowy.
Odcinek C-D reprezentuje
5
Podstawy EKG, T.J.
WERSJA ROBOCZA.
Materiały do użytku własnego. Przygotowane w celach edukacyjnych,
niekomercyjnych.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin