Piotr Lewiński - Retoryka reklamy.pdf

(80370 KB) Pobierz
!
I
Piotr H. Lewiński
Retoryka
reklamy
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
Wrocl.w 1999
WYd.wn|.two Uńlworlyiot! wro.|.w.ti.go
łei.h *hdti
Spis treści
o c@ń.nt by Plo! }L Ldińś}j l9ts
ł
'Dó't.l.
t uvmlraElt
łoDuiłó
grłd i ]lEoi:
wd'Eifu
UliłByt
Pd@sKuląyó{d.!.sF!o'o
Jc.'. i fu*{illooulnń
'.łlr!n@
Et|fuo@
f4
l|oĘ'ą!
Fd!h'
!!Ę'aji
]iplodrŃl.ufudhdfuDrd
?qdł
roń'o4tlljdy
l39
16
U{łl l i
o.lalkoń.ov. x'
i
Wstęp
{
Ninieju psca m dwa rłównć błoż@ia: opisMie reklamy jako wizualno.
eflbdlnĘo ł J 'onuił/Jlnego o plymąlnejh'nr.ji !eBęUJ'd. Ó',
przezEtolyię &lqsyczÓą
nadłjesię
sp'.ndznie' czy metoda
opisu
'}lleowana uznaje'żeretoryka'będłĆa
mjłcfeś.
doregocelu.ob{trie co&z więej badaczy
niejszą
{esją ]incaistyłi teksN' . pŹy lym n.uką int.ld}€cyplinmą zostda
zupełnie
niesłusznie
zquuconajako !łzędzie opisu ple dziesięEBtÓwie}
lych badezy widz{qch w niej sYlącznie spis MuBek o!4otkiĆh. stmż'ta
re.or'kq opnos! tł.@n.a da@ro)
Diala bosieE chaBk'q e&yłrÓpedyczny-
łączyła sbie elerenry logi}i (teoriaaĘlEeltacjj) Elozoni (invencja),plawa
w
(gnB
psycholo8ji(poz}6kisuie pŻychylności,
t@Iią afe[tó!ł'tor]a
za!!nięt'va a)' języtozna{ssl i Ńylistyki Glotucj.)' tmrii attoEŃ! G.'o).
'dżat'),
pEyPrócsi. rclorrc lalen.i jej ńbtcji nmadzia
stąd łydaj. się pożądang
Dlage3Ó {abrał.n właśni.
rebry}ę jakÓ nal4dzie Ópisul
vydai. b] śią po&iał języ].Óh'sswa na glmarykę, śenantykę p!ag.
i
'€
ńalykę jd nieB}tteczającJr
JęfłkofMwstwobadapŹede wśz'tlkimto' o jc*
w hzyku Ę!]łne i pÓwtdzhe, pońijając tÓ, ĆÓjeŃ okafiom]n. j lleatylvn.'
pozoŚEwime po.ty.c i sy]śtya' cze
To drugi. pol. badascz. byłoĆzęściowo
pobijan.' Pojawi$je Biębćhej liczby psnych t'?ów konuika!5g,
ściowo
k|óredo dićda(nó
byvo'/ytajmnhiw PoLe) ?jl"iJ ieo t$tępu ącymn.
ej naiginalnie, jak ap' leklana dbo gr'fEti, wyń$i halezierja adekwłhc.
go nfzędzia Ópisu' 'lt'ÓŹy{en tegot'!u &onunitstós jst bowien za!óuno
wisM wćrbdldj jal i {jfua'ną a nawetgEficzn& jak to b}łyaw w}ladru
elufi'n ingo|, ,Ę sząćEó|ayń lpodobaniemsft.lzysłĄvanego plaz dltÓr6w
np' J/aj z
s!aJ6ti' (q talł w Ęklńie
-,eo ]ąJ)' v sąsMić vdb.]
lej Elmy z łolei do cz}nieniąz ńżnyni 'ar'
rodzajani gigr slownycn'kontanina
l H. Bodh.iń, łdbtr*d }ir@
.!il'
nr J7ó' l97ą 5'r3łj po{ oodrnąńry4 rurcr
'Tckq'|,
Fzunn 5pćńcay sda' duńv noqyNh,hk t age U R 2c@D 2B 4cou0
k4 qp
gd |o&'oal4
v s'ń*h zjdrcaoDrh ziivj3lo b tĘpui. p(,!&sbDi B lbliqcb
'@
Ęj."tojły.n yDolhodóq 1lrfu w ofichlńJd n!łTh s|tl.'ów oy alŁdóv ulhpqń'
np. Móhó a|,l, - ujiR Jd hŚ |do||źs)'
] Pt4Lhdy pd*b tr' ńd snok. qqryq,Ebd 3maj!Ę.Ż'
I
czasń .aset za Će-
do
łynikaiących dą'er]a olyEińalnoścl'
z
cji' ckwiwokacji
domlnule
komunikebĆh
razievć wspoDnignych
lc udzi{nień'w ].ażdvn
v
po
ułĆic nguĘlne jęfyr.a,co Mn{zs, źĆ: pieNsr' aałi wchodzące s].1
uwgę ku t.mu'
a'
fisury rtą pŹ.hczy$ość semantyczną z.miŃ ]<ierovać
kieruiąją!u sobicsanynjl po drugie'pod*avowymceleń z.so
co o,naĆfają]
czyli akt pellokucyj
ieakcji odbiorĆy,
określonej
6ń!y je$ lńÓłei.
sowanje
poddają opśowsenanty.z
Śię
uy' stąd niekróie figuy Ebryczne z Eudnoś.ią
oiaz xoDsć-
ligtlnego uyoa ]ęzyka
zagadnienie
ncmui plagnatycznenu'
łyeksplikow.ne 3ni
lvclcji wńikających Z Ego fa}tu je* nie do końcajaśno
DPcz Ausiińa, a;i D!*z ssrle.a, skupiający.hsię plzdc wszy*}jn na Bach
u
nD e l k ch wh o wi ed ' a k lk lo 1d v r r d. c/ llie ltlos z ni om uoik a s lcc
!.le'ea.i' plcdtl s'|'' onz Jl.''e il|Ó{L.v'n.T
nrcI04.jodńym' 'łl
'
('smyE
'|'.r
.
Ap.k|en s
v\ |l i€ s l-4.l. jlcn. il ] ÓTU Ó 'l"!viĄe p ćz D.ddwcę'
l"
P;!rd,i jś' a.' perlo|""J'Óy' !fy| '.s]w"ca o'le,'ÓÓcco oddisb{Jnia
F'o iezyyo
;dÓ.o!.e ']eo sE|'' [.en.i MdJw.yje'I n.'ednal
'.\|owany ilkd|.a|
wV v'Ir' !Ęd,4 'je J'uls,:ę dlJ nr8o\nn|'ow fonlddoŃL k}
'
Lów illokucinych' zltem op|ócz galunków foitunnośĆi*tóic illoku.yjnych
nll.ź,]oh! wDlowadzić valunki .onuDności dla .któw pulokucyjnych. czyli
p|sgaJyJno 5e
i''o e ń.e'pełririace
ton'nno'''
rznei;
"ypo-lt'lz.l moE boBEm T'ec o!F:|o ń .il. lelo
"
ń'n'v.łvch '. wuńkos .o''rdo
po*J flie' 7eic hl'nJ pduqnE' 7rpo{ r} a 's ie
. l r: o ł' ' qn " l
^ ^. lg urm . ; i
syulIoq pe'l01u.vi
,'.clc'irem."a'.v.ilooo'iłe"'ę..''bld7-ńrcŹon!.\
ńych ĘTo(iedzi' UzNadniońa będzie anen pńba poEa}towalir rtdlyh la
ko nal4dzia opisu spektu pellok!Ćyilegos}TÓNiedzi.
ręzy}oznawswa pod
Pd;bc wńc4nir EÓryki do Óbszalu
^inteiesowań
| rs |s c o' . zwr'eib" o "Ć7y R er! 'e Lac hr3fu p' '7e' a!e|o' ykaDvl' /' ' f l ! a.
rpB{jedliwe czy nieŚprawi.dl nye' !.',J d'li,ł'!z/n
Godzai do ra'l. zy] do
je*pÓżyreczngczy nlepożytecl
l.danie i Ódradzanic- {ytazanie' czy coś
r.' genwdenonsfulit,ń {|odz^i Dokazowy) pochBał' ] na$na. na za ządl
jc( szlachetne, hrniebDe'Ten rodzaiopśu *o!
ć2y coś
czy
lie vfkldić'
c.ntruje się też wotół fanielzonych celós l)ellok ucyjnych . ,','ar., ł@ła,
r.bryki jako naEędziaolisu to plfde wszyskiń
lstoEe Ćechy
na
opn rciolycznyodnoŚiŚę L|onL$.
l' zorienrÓwdnie łonunikacię.
Boły: gÓ'lJ łł/l
ia
w
o od
nieńzróżniĆo*dÓ ięzyka złleżnści lodzlju i Ćelu
czycoś
i obron.,manq celuvykazanje'
i$]
kl' Godzaisądowy) Óśkarzenie
\0
2' Utriwe$alność' Ódróżrj.niu od gEnatyli rblyka pod.jc Egub ły
E
boru okrślonych śrcdkó*językowych vzględu na cel końunikacyiny, .d
pogtykjzŃ olisuiącej sytudĆje
konunit.cyjne zdomimume prEz ccle e$e
dołsfy*kichsytu..jlŁo
Eiwe*.lnościł'odnosisiębowien
ty.zncńżnisię
przypadkow}ch,
mlnikacyjnych| estty@ycĘ pcswazyjnyclr, jak i zupełnie
c'yli, jak lisE R' LeĆhnam7' tpreEntuj. tod tonlnikdĆyjn'
v
ttory.zly je* pr.łliejsfyniżspotykany kon
3.Interdy$yT'jleność'op]ś
H,mcjo!.lnej lingyistyĆe'Óbeinujc bowiemłpnaną v kontetśkulturcwy t*
ł
bstykę (i''flł'o), włąąającą akts aintelsovlń ńwnieŻ b.dania lsolzą
cy.h kdtuołry oblu śsjatasereDlypów i {}pt}vaiących z njego toposóB
1ekslu
koDpÓfyćię(dn,&'ijbl ajmują.ą się ń'in' rłkżesrukuĘ i spójnością
opis
o&z stylistykęGlo.łi,)' obejmującą śń&ów. któE k.żdoraawo kÓn*ru.
Retorykadysponuje$fbudos'rnyn apłalen temńolo.
4 MetodyczńÓść.
ti.h}m i karcgor]ajnyn,któly oieluje śpnwdzolcmetodyba&lia i opisu t}
k.mu-
wspó]ucz.sbicząqrb v Bo'rńi'
l@' a na{et fja$isk
ni*atu' Merajęzyłletoryki wydljĆ się pirckład ny na nelriężyk l]ng!śtyki
'ozat9k*osy.h
DlaĆfego ralemEkl mę hto podsł{ę natenalowt?
uyb
Istnieiąr najńniej d{a istotneDosody,dla kórych $.to stupić się n6 re.
khńie| pieMsfy ro fakt' ż. reklamaeprezfurujc lodzd komunikatumrjącÓgo
hsnc intćncje'drugi to fak! żełspól@s'a rek]anl posl!8lje się kodefufigu.
tAlnym'spńbuję daz bliżgrscharaltlyzlwać te *w]eldzenie
je*
ps'ryjnej - jejfunkcją wwiem.
Rełlanr je* ńdfaien komunikacji
ric wpłIvu na $ybór, i.kicco dol.oluje kÓnśuńcnt.Retlxna podlą| jednak
czynnikich..
Leech8
vynicnia na$ępujące
ceot&ey
n.snym oliani.zcniom.
sytuację amową:
rekl
ń klcryzui.l.c
Ą )r!la\
) ] | !| ji
ŚlfuĄ lą|ra|
|ll
jsk
!M| reell l..ąd!o l padldu lfuEśóu hońunikaói i ,fudxhtji |.h'tn'' |nni,
*ysu9!ją prcpozycje u*ynieni. rtoly}i re
np Mi;h1ł K;;-a.io{skió,
wug|ęduna jej ulifikująĆy cha!Ńtd j.dną z podŚaw nauk humaNĘĘnycn'
vano lez odnolować, Ż9c4śćbd..zy z!9ązanych z posslałą po preNszel wol
s
nic świalowcj sha.h zjednoĆzolych szkołą'haną iąlo @ /łaonn. określą
jako
rctorykę
"glam3rykędzialaniaśkutecznego'''
Zgłoś jeśli naruszono regulamin