DGP_2014_01_20_podatki_i_ksiegowosc.pdf

(2104 KB) Pobierz

PODATKI

i KSIĘGOWOŚĆ

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

tygodnik

dla prenumeratorów

REKLAMA

Poniedziałek

20 stycznia

nr 12 (3653)

gazetaprawna.pl

zawsze w poniedziałki

z Dziennikiem

Gazetą Prawną

Pra

Z A M Ó W P R E N U M E R AT Ę N A

TEMAT TYGODNIA

INFORMACJE O PRENUMERACIE:

www.gazetaprawna.pl/oferta2014

22 761 31 27

prenumeratadgp@infor.pl

I K O R Z Y S TA J Z P O R A D N A S Z Y

C H E K S P E RT Ó W

Znów zwyciężyła

ilość, a nie jakość

przepisów

Ewa

Ciechanowska

redaktor

prowadząca

Opodatkowanie spółek komandytowo-akcyjnych CIT spowodowało, że

muszą one płacić 19-proc. podatek od bieżących dochodów i pobierając

daninę przy wypłacie dywidendy. Dla rozliczenia w 2014 roku ważne są

jednak przepisy ustawy nowelizującej

KOMENTARZE

Jak rozliczyć zaliczki, zyski

i straty z SKA w 2014 roku

C6–7

uż pierwsze dni obowiązywania znowelizowanej

ustawy o VAT przyniosły wątpliwości w jej prak-

tycznym stosowaniu. Zgodnie z obietnicą przedsta-

wiamy zagadnienia, które wśród podatników budzą

największe obawy, oraz wyjaśnienia ekspertów. W tym

numerze zajęliśmy się głównie sprawą odliczania VAT

od paliwa zakupionego do samochodów wykorzystywa-

nych w ramach działalności gospodarczej. To ważny

temat i wymagający pilnego doprecyzowania, gdyż

obecne regulacje będą obowiązywały prawdopodobnie

tylko do końca czerwca 2015 roku. Co zatem budzi

wątpliwości teraz – interpretacja art. 88a ustawy o VAT.

Stanowi on, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy

podatku należnego nie stosuje się do kupowanych

paliw wykorzystywanych w samochodach, o których

mowa w art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, a nie do całości

regulacji art. 86a. Jeżeli byłoby inaczej,

tj. art. 88a ustawy o VAT odsyłałby do art. 86a ustawy

o VAT bez dookreślenia poszczególnych jego jednostek

redakcyjnych, wątpliwości by nie było. Jednak jak

stwierdza jeden z ekspertów, nie wolno zapominać,

że podstawowa dla prawa podatkowego wykładnia

literalna – czyli interpretowanie danego przepisu

zgodnie z możliwym sensem słów użytych w nim

– nie zawsze jest wystarczająca. I w tym ratunek

dla podatników!

Kolejna budząca watpliwości kwestia to tak ważna

dla podatników możliwość rozliczania VAT naliczone-

go w dwóch kolejnych okresach. W myśl zmienione-

go art. 86 ust. 10 ustawy o VAT wprowadzono nieznaną

do tej pory regułę, zgodnie z którą prawo do odliczenia

VAT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym wobec

nabywanych towarów lub usług powstał obowiązek

podatkowy.

Źródłem problemów mogą być zawarte

w znowelizowanym art. 86 ust. 11 ustawy o VAT odwo-

łania do innych regulacji (ust. 10, 10d i 10e, a pominię-

cie ust. 10b). Należy tylko przypuszczać, że brak tego

odwołania nie był celowym zabiegiem, pkt 1 w art. 86

ust. 10b zaś pominięto w sposób niezamierzony.

W dodatku Rachunkowość i Audyt polecam tekst

o zmianach w klasyﬁkacji budżetowej. Doczekaliśmy

się wreszcie zmian w opisach do paragrafów 421 i 422

dotyczących podróży służbowych. Wprowadzono w nich

wreszcie właściwą podstawę prawną. Podobne uaktual-

nienie dotyczy opisów podziałek związanych z akcyzą.

Podpowiadamy też, kiedy rozliczać kapitał z aktualiza-

cji wyceny środków trwałych w spółce z o.o.

Chcesz kupić samochód dla ﬁrmy, zrób to teraz

ORZECZNICTWO

Zakup auta z kratką oznacza dziś pełne odliczenie VAT. I choć prywatne jego wykorzystanie wiąże się z koniecznością

opodatkowania, to jednak potencjalna strata z tego tytułu (czyli kwota podatku należnego) z pewnością będzie mniejsza niż

proponowane przez MF od marca ograniczenie odliczenia do 50 proc. – wyjaśnia Roman Namysłowski z EY

Wydatki na doradztwo to koszt w chwili wpisu do ksiąg

INTERPRETACJE

Kwoty związane z nabyciem akcji (usługi doradcze i reklamowe) spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów

w momencie ujęcia ich w księgach rachunkowych

Przeniesienie akcji w celu umorzenia jest neutralne

VAT

Osoba ﬁzyczna, która zamierza dobrowolnie i nieodpłatnie przekazać prawo własności akcji na spółkę, nie uzyskuje

przychodu. Nie będzie zatem musiała odprowadzić od tej operacji PIT

Podatniku, po ostatnich zmianach rozliczanie

w dwóch kolejnych okresach nie jest oczywiste

ROZLICZENIA

Są wątpliwości w zakresie odliczania VAT, w sytuacji gdy obowiązek podatkowy powstał w innym miesiącu,

niż wystawiono fakturę. Wszystko na skutek znowelizowanych od początku stycznia przepisów

W jaki sposób właściciel pensjonatu wykaże zakup konia

służącego do organizacji kuligów

CYKL: FAKTURY 2014

Co obecnie powinna zawierać faktura

C10-11

Od stycznia informacji na ten temat należy szukać w ustawie, a nie jak dotychczas w rozporządzeniach wykonawczych.

Z kolei różnice dotyczą głównie dokumentowania sprzedaży ciągłej i rozliczających się metodą kasową

W NUMERZE TAKŻE SPECJALNY DODATEK

RACHUNKOWOŚĆ I AUDYT

Moment powstania obowiązku podatkowego może zależeć od ustalenia numeru PKWiU

Dziś mija termin uregulowania zaliczki na CIT za miniony miesiąc lub kwartał

Obowiązują kolejne zmiany w klasyﬁkacji budżetowej

System często nie dostarcza informacji o korygowanych kwotach

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 20 stycznia 2014 nr 12 (3653)

gazetaprawna.pl

kon f r on ta c j e , kom e n ta r z e

przy których pojazdach według nowych regulacji można

rzy

odliczyć Vat

od zakupu paliwa

Vat

paliwa do pojazdów obejmuje wyłącznie samochody osobowe, czy też pozostałe pojazdy o ładowności całkowitej do 3,5 tony. Wątpliwości te

uzasadnione są wykładnią językową i systemową art. 88a oraz 86a ust. 1 ustawy o VAT.

problem:

Interpretacja obecnie obowiązującego art. 88a ustawy o VAT niesie ze sobą wątpliwości, czy ograniczenie w odliczaniu VAT od zakupu

Red.

godnie z brzmieniem

art. 88a ustawy o VAT

(t.j. Dz.U. z 2011 r. nr

177, poz. 1054 z późn.

zm.) obniżenia kwoty lub

zwrotu różnicy podatku

należnego nie stosuje się do

nabywanych przez podatnika

paliw silnikowych, oleju

napędowego oraz gazu,

wykorzystywanych do

napędu samochodów

osobowych oraz innych

pojazdów samochodowych,

o których mowa w art. 86a

ust. 1 ustawy o VAT. Odnosząc

się do treści wskazanego

ust. 1 art. 86a ustawy o VAT,

znaleźć tam możemy

zarówno samochody osobowe

(art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy),

jak również wszystkie inne

niż samochody osobowe

pojazdy samochodowe

o dopuszczalnej masie

całkowitej nieprzekraczającej

3,5 tony. Wprawdzie art. 86a

ust. 2 wskazuje, iż ogranicze-

nia określonego treścią ust. 1

tego artykułu nie stosuje się

do enumeratywnie wymie-

nionych w jego treści

pojazdów samochodowych

innych niż samochody

osobowe, mających dopusz-

czalną masę całkowitą

nieprzekraczającą 3,5 tony,

niemniej jednak odstępstwo

z ust. 2 art. 86a odnosi się do

ograniczenia przy odliczaniu

podatku związanego

z nabyciem pojazdu, a nie

Krzysztof biernacki

doradca podatkowy

zakupem paliwa. Treść art.

86a ust. 1 wprost odnosi się

bowiem do zakupu

samochodów

osobowych i innych

wskazanych w tej regulacji

pojazdów. Brak natomiast

stosownego odniesienia

w art. 88a ustawy o VAT.

Odsyła on bowiem wyłącznie

do ust. 1 art. 86a ustawy

o VAT.

Rekonstruując normę

prawną, która określa zasady

odliczania VAT od zakupu

paliwa, należy stwierdzić,

iż zasady wykładni systemo-

wej odnoszą ograniczenie

w odliczaniu paliwa okre-

ślone art. 88a ustawy o VAT

wyłącznie do art. 86a ust. 1

ustawy o VAT. Językowe

ujęcie wymienionych w tym

unormowaniu samocho-

dów i pojazdów nie powinno

budzić wątpliwości. Jedno-

cześnie brak jest podstaw

do twierdzenia, iż art. 86a

ust. 2 ustawy o VAT mody-

fikuje (doprecyzowuje) treść

art. 86a ust. 1 ustawy o VAT.

Niewątpliwie ma on wpływ

ograniczający na rodzaje po-

jazdów, które wyłączone są

z prawa do ograniczonego

odliczenia podatku, wciąż

jednak art. 88a ustawy o VAT

odsyła jednoznacznie tylko

do art. 86a ust. 1 ustawy

o VAT, a nie do całości re-

gulacji art. 86a omawia-

nej ustawy. Jeżeli byłoby

inaczej, tj. art. 88a ustawy

o VAT odsyłałby do art. 86a

ustawy o VAT bez doprecyzo-

wania poszczególnych jego

jednostek re-

dakcyjnych,

wątpliwości by

nie było.

Podsumowując, obecną

treść art. 88a ustawy o VAT

można traktować jako błąd

ustawodawcy. Jego naprawie-

nie może nastąpić obecnie

tylko przez wykładnię, gdyż

na nowelizację ustawy brak

jest czasu. Mając jednak

na uwadze, iż wykładnia ję-

zykowa i systemowa nie daje

takiej możliwości, pozosta-

je wykładnia celowościowa,

która w obszarze prawa fi-

nansowego powinna być

stosowana ostrożnie i nie

powinna wykraczać poza

sens słów przyjętych na

gruncie wykładni językowej.

Konfrontacje

ktualne brzmienie

art. 86a i 88a

rzeczywiście można

uznać za kolejny

przykład niechlujstwa

legislacyjnego. Z dużym

niepokojem zauważam, że

takie niechlujstwo zaczyna

stanowić normę, a nie wyjątek

w polskich regulacjach

podatkowych. Ustawodawca

z upodobaniem nadużywa

odesłań z jednych unormowań

do innych, nie analizując

dokładnie, czy takie odesłania są

wystarczająco precyzyjne.

Konsekwencją braku precyzji

jest pojawiająca się niepewność

co do treści artykułów, która

obciąża przede wszystkim

podatników.

Istnieje bowiem

niewielkie

ryzyko, że organ

podatkowy będzie próbował

odczytać regulacje zawarte

w art. 86a ust. 1 i 2 oraz

w art. 88a w ten sposób, że

z tytułu nabycia paliwa do aut

z homologacją N1 nie przysłu-

guje prawo do odliczenia VAT.

Nie wolno jednak zapominać,

że podstawowa dla prawa

podatkowego wykładnia

literalna – czyli interpretowa-

nie danego unormowania

zgodnie z możliwym sensem

użytych w nim słów– nie

zawsze jest wystarczająca.

W niektórych przypadkach

trzeba sięgnąć do kolejnych

sposobów interpretacji, aby

przemysław powierza

doradca podatkowy

w RSM Poland KZWS

uzyskać sensowny rezultat.

Sensowny jest on wtedy, gdy

reguła wynikająca z danego

unormowania nie jest

sprzeczna z jakąś ważniejszą

zasadą, obowiązującą np. dla

wszystkich regulacji o danym

podatku. Należy też brać pod

uwagę systematykę całej

ustawy, czyli odpowiedzieć

sobie na pytanie, czy umiejsco-

wienie danego artykułu może

coś mówić o jego zakresie.

Wyłączenie prawa do odli-

czenia na podstawie art. 88a

odnosi się do samochodów

osobowych oraz innych pojaz-

dów, o których mowa w art.

86a ust. 1. Biorąc pod uwagę

podstawową zasadę neutral-

ności podatku wyrażoną m.in.

w art. 86 ust. 1 oraz fakt, że

art. 88a stanowi wyłącznie

uzupełnienie art. 86a, należy

zauważyć, że brak prawa do od-

liczenia VAT z tytułu nabycia

paliwa odnosić się może wy-

łącznie do aut, które nazwano

w art. 86a ust. 1, z wyjątkiem

tych, które wymieniono w art.

86a ust. 2 (czyli m.in. posiada-

jących homologację N1). Brak

prawa do odliczenia podatku od

nabycia paliw jest systemowo

powiązany z brakiem pełnego

prawa do odliczenia przy

nabyciu danego samochodu.

Wynika to zarówno z wykład-

ni systemowej wewnętrznej

(czyli systematyki unormowań

w ramach całej ustawy), jak

i zewnętrznej – wprowadzaniu

nowych, dodatkowych ograni-

czeń sprzeciwia się przewidzia-

na przez prawo unijne klauzula

stand still. Zgodnie z nią podat-

nicy nie mogą być (po wejściu

ich kraju do UE) zaskocze-

ni nową, gorszą dla nich re-

strykcją w porównaniu do tych

ograniczeń, które musieli ak-

ceptować przed akcesją. Tym-

czasem przed 1 maja 2004 r.

ograniczenie prawa do odlicze-

nia VAT od zakupu paliwa do-

tyczyło wyłącznie samochodów

osobowych i innych o dopusz-

czalnej ładowności do 500 kg.

Podsumowując – problem nie-

chlujstwa legislacyjnego jest

w tym przypadku eliminowany

poprawną wykładnią regulacji

podatkowych, złożoną z pod-

stawowej wykładni językowej

oraz systemowej, uwzględnia-

jącej całokształt regulacji rzą-

dzących VAT – i to nie tylko

w Polsce.

są nowe regulacje dotyczące odliczania VAT od paliwa do samochodów o masie do 3,5 tony. Podatnik po ich lekturze nie jest w stanie stwierdzić,

czy od paliwa do aut z homologacją N1 może odliczyć podatek. Odesłanie art. 88a do art. 86a ust. 1 nie dość, że jest wadliwe (zgodnie z zasadą stand still

można obecnie odliczać VAT od paliwa do aut z homologacją N1), to jeszcze wymaga od podatnika umiejętności analizy przepisów, samodzielnej

wykładni i znajomości regulacji unijnych. Rekonstrukcja normy prawnej to nie zadanie podatnika – po przeczytaniu przepisu powinien on wiedzieć,

co zrobić. Tymczasem nie ma on jasności co do postępowania, a ponadto zmiany narażają go na niepotrzebne ryzyko (nadgorliwy urząd może

doprowadzić do zakwestionowania prawa do odliczenia VAT od paliwa).

ŁZ

podsumowanie:

Odesłania jednych regulacji ustawy o VAT do innych niepotrzebnie komplikują życie podatnikom. Dobitnym tego przykładem

Chcesz kupić samochód dla firmy, zrób to teraz

umowy leasingu, dzierżawy

itp. Jednocześnie podatnik

miał pełne prawo do

odliczenia podatku

naliczonego związanego

z kosztami utrzymania

samochodu, np. jego

naprawami, a całkowity

zakaz odliczania dotyczył

paliwa. Podstawą dla Polski

przyjęcia tego rodzaju

ograniczeń była decyzja

Rady UE, która zezwoliła

Polsce na stosowanie

odstępstw od ogólnej

zasady oznaczającej pełne

prawo do odliczenia

na 3 lata, czyli właśnie

do końca 2013 roku.

Rządowi polskiemu nie

udało się niestety na czas

uzyskać nowej decyzji

(chociaż z wnioskiem

o takową wystąpił), stąd

zaistniała konieczność

przyjęcia przepisów, które

po pierwsze byłyby zgodne

z zasadą stand still, czyli

Redaktor prowadzący:

Ewa Ciechanowska

tel. 22 530 40 44

ewa.ciechanowska@infor.pl

roman

namysłowski

dyrektor w dziale doradztwa

podatkowego w EY

prenumerata

o końca 2013 roku

w odniesieniu do

samochodów

osobowych

podatnik miał prawo do

odliczenia do 60 proc.

kwoty podatku naliczone-

go, przy czym nie więcej

niż 6000 zł. Ograniczenie

to dotyczyło również

wydatków związanych

z użytkowaniem

samochodów na podstawie

podatki

księgowość

możliwością kontynuacji

ograniczeń w prawie do

odliczenia obowiązujących

przed przystąpieniem

Polski do UE. A po drugie,

które uwzględniałyby

rozszerzony zakres prawa

do odliczenia wynikający

z regulacji wprowadzonych

już po tym wydarzeniu.

Z tego względu od

1 stycznia 2014 r. wróciły

tzw. samochody z kratką,

czyli samochody inne niż

osobowe z pewną

minimalną dopuszczalną

ładownością. Zakup tego

rodzaju pojazdów, jak

również paliwa do nich,

uprawnia podatnika do

odliczenia całego VAT (przy

założeniu wykonywania

wyłącznie działalności

opodatkowanej).

W połowie grudnia Polska

otrzymała zgodę Rady UE

na wprowadzenie nowych

zasad odliczania VAT przy

nabyciu samochodów oso-

bowych. Obecnie trwa

końcowy etap rządowe-

go procesu legislacyjnego.

Istota proponowanych re-

gulacji sprowadza się do:

ograniczenia odliczenia

przy nabyciu samochodów,

a precyzyjniej pojazdów sa-

mochodowych o dopusz-

czalnej masie całkowitej

nieprzekraczającej 3,5 t

do 50 proc. kwoty podatku

naliczonego (brak w tym

przypadku limitu kwoto-

wego) i zastosowanie tych

samych zasad do wydatków

związanych z eksploata-

cją samochodów. Z decyzji

Rady wynika ponadto

możliwość przyznania

również prawa do odlicze-

nia 50 proc. podatku nali-

czonego przy nabyciu paliw

do tego rodzaju samocho-

dów. Niestety, Minister-

stwo Finansów proponuje

skorzystanie z tej możliwo-

ści dopiero po 30 czerwca

2015 r. Warto zwrócić

jeszcze uwagę na pożądaną

regulację, choć we wzbu-

dzającym kontrowersje

brzmieniu, umożliwiającą

pełne odliczenie od samo-

chodów osobowych, jeżeli

wykorzystywane są one

wyłącznie do działalno-

ści gospodarczej podatni-

ka. Kontrowersje wzbudza

definicja takiego wyko-

rzystania, która wymaga

istnienia obiektywnych

okoliczności, które wyklu-

czają możliwość użycia sa-

mochodów do celów innych

niż działalność gospodar-

cza. Projektowane zmiany

mają wejść w życie najszyb-

ciej jak to możliwe.

Czy warto się zatem spie-

szyć z zakupem samocho-

du? Zakup dzisiaj samochodu

z kratką oznacza oczywi-

ście pełne odliczenia VAT.

Co prawda prywatne wyko-

rzystanie takiego samocho-

du wiąże się z koniecznością

jego opodatkowania, nie-

mniej jednak potencjal-

na strata z tego tytułu (czyli

kwota podatku należnego)

z pewnością będzie mniej-

sza niż proponowane przez

MF ograniczenia odliczenia

do 50 proc. Należy oczywi-

ście pamiętać, że projektowa-

ne zmiany też będą dawały

możliwość pełnego odlicze-

nia, chociaż nie będzie to

takie proste. Rekomendacja

zatem dla przedsiębiorców:

kupować. Pozostaje oczywi-

ście pytanie, czy kupić sa-

mochód na własność, czy też

użytkować go na podsta-

wie umowy leasingu? Roz-

strzygnięcie tego dylematu

wymaga wskazania konse-

kwencji zmiany regulacji na

podpisane umowy leasingu.

Projektodawca uszanował na

szczęście prawa nabyte po-

datnika i uznał, że w przypad-

ku umów podpisanych przed

wejściem w życie propono-

wanych zmian, podatnikowi

w dalszym ciągu będzie przy-

sługiwało prawo do pełnego

odliczenia. Oczywiście ta

zasada nie będzie dotyczy-

ła późniejszych zmian. Poza

tym samochód na podstawie

takiej umowy będzie musiał

być wydany przed dniem

wejścia w życie nowych re-

gulacji, a sama umowa za-

rejestrowana w urzędzie

skarbowym w ciągu 30 dni

od dnia wejścia ich w życie.

W efekcie zarówno w przy-

padku zakupu, jak i leasingu

podatnik skorzysta z pełnego

odliczenia VAT.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 20 stycznia 2014 nr 12 (3653)

gazetaprawna.pl

Or z e c z n ic t w

Wydatki na doradztwo są kosztem w momencie wpisu do ksiąg

Wojewódzki Sąd

Administracyjny

w Krakowie

o CIT

z nabyciem akcji (usługi do-

radztwa i reklamowe) spół-

ka może zaliczyć do kosztów

uzyskania przychodów w mo-

mencie ujęcia ich w księgach

rachunkowych. Art. 15 ust. 4e

ustawy o CIT (t.j. Dz.U. z 2011 r.

nr 74, poz. 397 z późn. zm.) nie

nakazuje ujmowania wy-

datków w kosztach zgodnie

z przepisami o rachunko-

wości ani przyjętymi przez

podatnika zasadami rachun-

kowości. Trzeba to zrobić

zgodnie z ustawą podatkową.

STan fakTyCzny

Spółka

wchodzi w skład grupy kapi-

tałowej (jest jednostką domi-

nującą). W sierpniu 2012 roku

nabyła akcje polskiej spółki,

które stanowiły 10,3 proc. jej

kapitału zakładowego. Do wy-

datków poniesionych przez

Teza

Wydatki związane

spółkę w związku z nabyciem

tych akcji należą m.in.: usłu-

gi doradztwa finansowego,

prawnego oraz wydatki pozo-

stałe, w tym na reklamę. Ce-

lem nabycia było wzmocnie-

nie pozycji spółki oraz całej

grupy na rynku sektora che-

micznego, gdyż spółka, któ-

rej akcje nabyto, jest jednym

z głównych producentów na-

wozów na rynku krajowym.

Transakcja pozwoli też spółce

zwiększyć sprzedaż wyrobów

chemicznych. Powyższe wy-

datki związane z nabyciem

akcji zostały zaksięgowane

w księgach rachunkowych

spółki na podstawie faktur

i zapłacone.

dzał się do wyjaśnienia, czy

wydatki związane z naby-

ciem akcji (usługi doradztwa

i reklamowe) spółka może za-

liczyć do kosztów uzyskania

przychodów w momencie ich

poniesienia. Minister finan-

sów uznał, że będzie można

UzaSadnIenIe

Spór sprowa-

je zaliczyć do kosztów dopie-

ro w momencie ich ujęcia jako

kosztów w księgach rachunko-

wych spółki. A zatem dopiero

przyporządkowanie kosztów

do określonego okresu spra-

wozdawczego, zgodnie z usta-

wą o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2013 r., poz 330 z późn. zm.),

pozwoli na określenie dnia, na

który ujęto koszt w księgach

rachunkowych. Sąd z takim po-

dejściem się nie zgodził. Pod-

kreślił, że przepisy o rachun-

kowości nie mają charakteru

podatkowotwórczego. Zgodnie

z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku

dochodowym od osób fizycz-

nych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361

z późn. zm.) podatnicy muszą

prowadzić ewidencję rachun-

kową, zgodnie z odrębnymi

przepisami (o rachunkowości),

ale między ustawą podatkową

a ustawą o rachunkowości ist-

nieje jedynie związek technicz-

no-formalny. Polega on na tym,

że do celów podatkowych i ra-

chunkowych korzysta się z tej

samej ewidencji, czyli ksiąg ra-

kOMenTarz

ekSPerTa

Tarz

JAceK

PAwlIK

biegły rewident,

doradca podatkowy, GPSw

ajważniejszym wnioskiem z tego

sporu jest to, że przepisy ustawy

o rachunkowości nie mają charakteru

podatkowotwórczego. Ewidencja rachunko-

wa dla wyliczenia podatku dochodowego za

dany rok podatkowy ma charakter pomocni-

czy – techniczno-formalny i odesłanie

w spornym przepisie ustawy o CIT (art. 15

ust. 4e) do przepisów o rachunkowości nie

oznacza, że przychody i koszty wynikające

z ewidencji rachunkowej są podstawą

ustalenia dochodu podatkowego. Jasne jest,

jak stwierdził sąd, że określenie „ujęcia

kosztu w księgach rachunkowych” nie

dotyczy kosztu w rozumieniu bilansowym

(rachunkowym), a kosztu w rozumieniu

podatkowym, bo o takim jest mowa

w ustawie podatkowej. Gdyby ustawodawca

chciał utożsamiać datę poniesienia kosztu

podatkowego z datą ujęcia kosztu bilanso-

wego w księgach rachunkowych, użyłby

innych precyzyjnych określeń. Nie można

przecież uzależnić momentu poniesienia

kosztu podatkowego od przyjętych przez po-

datnika zasad rachunkowości.

chunkowych. Nie oznacza to

jednak, że przychody i koszty

ujęte w tej ewidencji są podsta-

wą ustalenia dochodu podatko-

wego. Ustawa o rachunkowości

nie może bowiem decydować

o sposobie ustalania podstawy

opodatkowania.

Sąd, odnosząc się do kosztów

uzyskania przychodów, stwier-

dził więc, że art. 15 ust. 4e usta-

wy o podatku dochodowym od

osób prawnych należy inter-

pretować w ten sposób, że cho-

dzi o koszt w znaczeniu ustawy

podatkowej. Za dzień poniesie-

nia kosztu należy zatem uznać

dzień wpisania w księgach ra-

chunkowych wydatku na pod-

stawie faktury. Poprzez regula-

cję art. 15 ust. 4e ustawy o CIT

ustawodawca chciał jedynie

uregulować dzień poniesienia

kosztu jako faktyczne ujęcie go

w księgach rachunkowych.

Wyrok WSa

krakowie

z 19

grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Kr

1700/13, nieprawomocny

Oprac.

Łukasz zalewski

Spółka nie zawsze wznowi postępowanie na podstawie wyroku

Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Wojewódzki Sąd

Administracyjny

w Opolu

o procedurach

Sprawiedliwości Unii Euro-

pejskiej (dalej: TSUE) może

być podstawą wznowienia

postępowania zakończone-

go decyzją ostateczną, gdy

decyzja ta została wydana

na podstawie przepisów,

o których orzekał trybunał.

urzędu skarbowego okre-

ślił zobowiązanie podat-

kowe w VAT za 2004 rok.

Stwierdził bowiem niepra-

widłowości w rozliczeniu

zobowiązania podatkowe-

go za ten okres. Zdaniem

organu podatkowego spół-

STan fakTyCzny

Naczelnik

Tan

Teza

Wyrok Trybunału

ka nie mogła zastosować do

wewnątrzwspólnotowej do-

stawy towaru stawki 0 proc.

VAT. Chodziło o dostawy na

rzecz podmiotu z Anglii.

Nabywca miał jednak nie-

właściwy numer identyfika-

cyjny VAT, a więc zdaniem

organów podatkowych do

dostaw miała zastosowanie

stawka krajowa VAT. Takie

stanowisko potwierdziły

później WSA i NSA. Spółka

wniosła jednak o wznowie-

nie postępowania z powo-

du wyroku TSUE w spra-

wach połączonych C-80/11

i C-142/11 Mahageben i Da-

vid, dotyczący należytej sta-

ranności w VAT.

wie sprowadzał się do roz-

strzygnięcia, czy przywo-

łany wyrok TSUE może być

UzaSadnIenIe

Spór w spra-

podstawą do wznowienia

postępowania zakończone-

go ostateczną decyzją.

Sąd wyjaśnił w pierwszej

kolejności, że wznowienie

postępowania jest szczegól-

nym trybem postępowania

i toczy się w bardzo wąskim

zakresie. Przedmiotem tego

postępowania nie jest po-

nowne rozpoznanie sprawy,

a jedynie zbadanie, czy zaszły

wyjątkowe okoliczności, ści-

śle wymienione w art. 240

par. 1 ordynacji podatkowej

(t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749

z późn. zm.).

Skarżąca spółka powołała

się na art. 240 par. 1 pkt 11

ordynacji i wskazała, że wy-

rok Trybunału Sprawiedli-

wości UE w sprawie Maha-

geben i David ma wpływ na

rozstrzygnięcie w jej spra-

wie. Wyrok Trybunału Spra-

wiedliwości UE może być co

do zasady podstawą wzno-

wienia postępowania. Z wy-

roku TSUE wynika, że nie

można pozbawić podatni-

ka prawa do odliczenia VAT

w sytuacji, gdy nie wiedział

on i nie mógł przypuszczać,

że transakcja mająca stano-

wić podstawę prawa do od-

liczenia wiązała się z prze-

stępstwem popełnionym

przez wystawcę faktury lub

inny podmiot działający na

wcześniejszym etapie obro-

tu. Zdaniem spółki zasada

ta dotyczy również sytuacji,

w jakiej ona się znalazła,

a więc gdy pozbawiono ją

prawa do zastosowania pre-

ferencyjnej stawki podat-

ku z uwagi na niewłaściwy

numer identyfikacyjny VAT

nabywcy, mimo że dostawca

(skarżąca) wykazał należytą

staranność w doborze kon-

trahenta.

Sąd nie zgodził się ze

spółką. Wyjaśnił, że wyrok

TSUE może być podstawą

do wznowienia postępowa-

nia, ale musi on dotyczyć

wykładni tych przepisów

prawa, które były podsta-

wą wydania decyzji osta-

tecznej objętej żądaniem

wznowienia. Innymi słowy

wyrok TSUE wtedy wpływa

na treść samego rozstrzy-

gnięcia wynikającego z de-

cyzji ostatecznej, gdy jego

przedmiotem jest wykład-

nia przepisów, na podsta-

wie których wydano de-

cyzję ostateczną. Takiego

jednak warunku nie spełnia

sytuacja, w której powoła-

ne jako podstawa wznowie-

nia orzeczenie trybunału

dotyczy odmiennego sta-

nu faktycznego i prawne-

go. Z taką sytuacją mamy

do czynienia w omawia-

nej sprawie. Wyrok TSUE

dotyczył bowiem kontra-

henta dostawcy, który zo-

stał pozbawiony prawa do

odliczenia podatku naliczo-

nego w fakturze w sytuacji,

gdy wystawca dopuścił się

nieprawidłowości. W oma-

wianej sprawie chodziło zaś

o prawo dostawcy do za-

stosowania 0-proc. staw-

ki VAT. W związku z tym

sąd orzekł, że nie ma pod-

staw do wznowienia postę-

powania, bo wyroku TSUE

nie można zastosować do

sytuacji skarżącej.

Wyrok WSa w Opolu

z 4 grud-

nia 2013 r., sygn. akt I SA/Op 547/13,

nieprawomocny

Oprac.

Łukasz zalewski

Przy kapitalizacji odsetek przychód powstaje wcześniej

Naczelny Sąd

Administracyjny

o przychodach

z umowy pożyczki

Teza

Skapitalizowane od-

setki od kredytów (poży-

czek) stanowią przychód

podatkowy w dacie ich ka-

pitalizacji, a nie w dacie ich

faktycznego otrzymania.

STan fakTyCzny

Sprawa

dotyczyła interpretacji po-

datkowej, o którą wystą-

pił bank. Przedstawił on,

że w ramach zawieranych

z klientami umów kredy-

tów (pożyczek) w przypadku

gdy kredytobiorca (pożycz-

kobiorca) nie spłaca zobo-

wiązania, zarówno kapitału,

jak i odsetek, to wtedy rene-

gocjuje z klientem warunki

spłaty zadłużenia lub wy-

powiada umowę kredytową

(umowę pożyczki). W anek-

sie do umowy kredytowej

(umowy pożyczki) oraz

w umowie ugody strony po-

stanawiają dokonać kapita-

lizacji zadłużenia z tytułu

zaległych odsetek. Polega

to na doliczeniu kwoty nie-

zapłaconych w terminach

spłaty (zaległych) odsetek do

kwoty kapitału. W efekcie

zadłużenie (zobowiązanie)

z tytułu zaległych odsetek

przekształca się w zadłu-

żenie (zobowiązanie) ana-

logiczne do należności

z tytułu części kapitałowej

kredytu (pożyczki).

Bank spytał ministra fi-

nansów, czy skapitalizowa-

ne odsetki od kredytów (po-

życzek) stanowią przychód

podatkowy w dacie ich kapi-

talizacji, czy też analogicznie

do innych odsetek w dacie

ich otrzymania, tj. zapłaty

dokonanej przez dłużnika.

Według spółki w przypadku

odsetek skapitalizowanych,

datą powstania przychodu

jest dzień zwrotu (zapłaty)

przez pożyczkobiorcę (kre-

dytobiorcę) kwoty odsetek

skapitalizowanych, co re-

alizuje wprowadzoną przez

ustawodawcę zasadę rozli-

czania w podatku dochodo-

wym od osób prawnych odse-

tek metodą kasową. Zgodnie

z art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy

o CIT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74,

poz. 397 z późn. zm.) do przy-

chodów nie zalicza się kwot

naliczonych, lecz nieotrzy-

manych, odsetek od należno-

ści, w tym również od udzie-

lonych pożyczek (kredytów).

Minister finansów uznał

stanowisko spółki za niepra-

widłowe. Wyjaśnił, że w art.

12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT

funkcjonuje odrębne unor-

mowanie dotyczące skapi-

talizowanych odsetek, któ-

rego intencją było poddanie

skapitalizowanych odsetek

innym regułom niż pozo-

stałych odsetek (art. 12 ust. 4

pkt 2). Dotyczy to szczegól-

nego momentu zaliczenia

ich do przychodów podat-

kowych już z chwilą kapita-

lizacji. Oznacza to, że odsetki

doliczone do kwoty głównej

pożyczki (kredytu) i poddane

dalszemu oprocentowaniu

stanowią przychody podat-

kowe pożyczkodawcy z chwi-

lą kapitalizacji.

Bank złożył skargę do

sądu, ale ta została oddalo-

na. Wojewódzki Sąd Admini-

stracyjny w Warszawie wy-

rokiem z 9 sierpnia 2011 r.

(sygn. III Sa/Wa 621/11)

orzekł, że spółka nieprawi-

dłowo połączyła swoją ar-

gumentację z art. 12 ust. 3a

i art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy

o CIT, wskazując, że momen-

tem powstania przychodu

będzie dzień zapłaty odse-

tek. Zastosowanie w takiej

sytuacji ma jedynie art. 12

ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT,

który nakazuje traktować

skapitalizowane odsetki

jako odrębny przychód, zaś

momentem jego uzyskania

jest dzień kapitalizacji od-

setek – podkreślił sąd.

Nieskuteczna dla banku

okazała się również skarga

do Naczelnego Sądu Admini-

stracyjnego, który utrzymał

w mocy rozstrzygnięcie sądu

I instancji.

UzaSadnIenIe

Naczelny Sąd

Administracyjny wskazał,

że kapitalizacja odsetek nie

jest zdefiniowana w usta-

wie o CIT, choć jej przepisy

posługują się tym terminem.

Należy ją jednak traktować

na równi z datą faktycznego

uzyskania odsetek, gdyż na

gruncie tej ustawy powoduje

ten sam efekt. NSA powołując

się na stanowisko doktryny,

podkreślił, że jeśli w przypad-

ku kapitalizacji dochodzi do

dopisania naliczonych od-

setek do pierwotnej kwoty

pożyczki (kredytu) za zgodą

wierzyciela, to należy uznać

to za sposób zadysponowania

naliczonych odsetek, które

czynią zadość roszczeniu po-

życzkodawcy (kredytodawcy)

o ich zwrot. Tym samym już

od dnia kapitalizacji wierzy-

ciel uzyskuje korzyść ekono-

miczną w postaci zwiększe-

nia kwoty, od której naliczane

są dalsze odsetki, zaś z datą

kapitalizacji odsetki tracą

odrębny od kwoty głównej

byt prawny (tj. stają się czę-

ścią kwoty głównej z wszel-

kimi tego konsekwencjami).

W efekcie, podkreślił sąd,

w momencie ostatecznego

rozliczenia nie mamy już do

czynienia ze spłacanymi od-

setkami, a jedynie ze spłatą

powiększonej kwoty głównej

pożyczki (kredytu). Zatem ka-

pitalizacja wywiera ten sam

skutek prawny co zapłata,

ponieważ zmniejsza kwotę

odsetek do zapłaty.

Wyrok

nSa

z 13 grudnia 2013 r.,

sygn. akt II FSK 2849/11

Oprac.

Przemysław Molik

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 20 stycznia 2014 nr 12 (3653)

gazetaprawna.pl

I n t e r p r e ta c j e

Zakup kawy i ciastek można rozliczyć jako koszt pośredni

Od nabycia artykułów spożywczych zużywanych przez pracowników, podwykonawców i klientów firmy

w trakcie spotkań służących spełnianiu bieżących obowiązków służbowych

firma odliczy VAT naliczony

specjalizuje się w budowie

i utrzymaniu nowoczesnych

rozwiązań informatycznych

przeznaczonych głównie dla

kontrahentów z sektora tele-

komunikacyjnego, finanso-

wego i publicznego. Posiada

siedzibę oraz kilka oddziałów

na terenie kraju, za pośred-

nictwem których świadczy

usługi.

W toku realizacji bieżących

projektów konieczna jest wy-

miana informacji i transferu

wiedzy między pracownika-

mi, podwykonawcami i klien-

tami firmy, która dokonuje

się w ramach licznych spo-

tkań. Ich organizacja wy-

maga zakupu artykułów

spożywczych, w tym: wody

pitnej, kawy, herbaty, cukru,

cytryn, jabłek, soków, mle-

ka do kawy. Artykuły te sta-

nowią drobny poczęstunek

zarówno podczas spotkań

z udziałem samych pracow-

ników, jak i z udziałem pra-

cowników, podwykonawców

i klientów. Spotkania mają

charakter formalny, a w ich

trakcie omawiane są zagad-

nienia związane z realizacją

projektów informatycznych,

które stanowią dla firmy źró-

dło przychodów.

Spółka jest czynnym, za-

rejestrowanym podatnikiem

VAT. Czy od zakupu artyku-

łów spożywczych firma ma

Problem

Spółka akcyjna

prawo odliczyć VAT naliczo-

ny? Jeśli tak, to czy ma obo-

wiązek naliczania VAT należ-

nego z tytułu nieodpłatnych

przekazań tych artykułów?

do treści art. 86 ust. 1 usta-

wy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r.

nr 177, poz. 1054 z późn. zm.)

w zakresie, w jakim towary

i usługi są wykorzystywane

do wykonywania czynności

opodatkowanych, podatni-

kowi przysługuje prawo do

obniżenia kwoty podatku

należnego o kwotę podatku

naliczonego. Kwotę podatku

naliczonego stanowi suma

kwot podatku określonych

w fakturach otrzymanych

przez podatnika z tytułu na-

bycia towarów i usług. Z kolei

zgodnie z art. 88 ust. 4 usta-

wy o VAT obniżenia kwoty

lub zwrotu różnicy podatku

należnego nie stosuje się do

podatników, którzy nie są za-

rejestrowani jako podatnicy

VAT czynni. Jak z tego wyni-

ka, zakup wymienionych ar-

tykułów spożywczych zuży-

wanych przez pracowników,

podwykonawców i klientów

firmy w trakcie spotkań

w toku pełnienia bieżących

obowiązków służbowych ma

pośredni związek z wykony-

waniem czynności opodatko-

wanych, zatem firma ma pra-

wo odliczyć VAT naliczony.

odPowiedź

izby

Stosownie

Odnosząc się do kwestii

obowiązku naliczania VAT

należnego w związku z nie-

odpłatnym przekazaniem ar-

tykułów spożywczych należy

wskazać, że zgodnie z art. 5

ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT,

opodatkowaniu podlegają

odpłatna dostawa towarów

i odpłatne świadczenie usług

na terytorium kraju. Przez do-

stawę towarów rozumie się

przeniesienie prawa do rozpo-

rządzania towarami jak wła-

ściciel, ale też (zgodnie z art.

7 ust. 2 ustawy o VAT) prze-

kazanie nieodpłatne przez

podatnika towarów należą-

cych do jego przedsiębiorstwa,

w szczególności:

1) przekazanie lub zuży-

cie towarów na cele osobi-

ste podatnika lub jego pra-

cowników, w tym byłych

pracowników, wspólników,

udziałowców, akcjonariuszy,

członków spółdzielni i ich

domowników, członków or-

ganów stanowiących osób

prawnych, członków stowa-

rzyszenia,

2) wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysłu-

giwało, w całości lub w części,

prawo do obniżenia kwoty

podatku należnego o kwotę

podatku naliczonego przy na-

byciu tych towarów.

Należy zwrócić uwagę, że

przepisy ustawy nie definiują

pojęcia potrzeb osobistych. Za

słownikiem języka polskiego

uznać należy, że potrzebami

osobistymi są takie potrze-

by, które dotyczą danej oso-

by i które są jej potrzebami

prywatnymi, tj. potrzebami

niezwiązanymi z prowadzo-

ną przez tą osobę działalno-

ścią gospodarczą, statusem

pracownika czy pełnioną

funkcją.

Odnosząc treść powoła-

nych przepisów do przed-

stawionego opisu sprawy,

należy uznać, iż nieodpłatne

przekazanie artykułów spo-

żywczych, które są zużywane

jako drobne poczęstunki pra-

cowników podczas spotkań

służbowych, nie będzie pod-

legać opodatkowaniu VAT,

gdyż czynność ta nie będzie

przekazaniem lub zużyciem

towarów na cele osobiste pra-

cowników. Ponadto nie pod-

legają opodatkowaniu nie-

odpłatne czynności zużycia

towarów na cele związane

z prowadzoną działalnością,

w przypadku gdy benefi-

cjentem jest np. kontrahent

przedsiębiorcy (potencjalny

kontrahent) – osoba trzecia,

niebędąca pracownikiem,

udziałowcem ani inną oso-

bą wymienioną w art. 7 ust.

2 pkt 1 ustawy o VAT.

interpretacja indywidualna

dyrektora izby Skarbowej w Łodzi

komenTArz

ekSPerTA

DOROTa STangRecIaK-KaRPIeRz

OROT

OROTa S Tang RecIaK-KaRPIeRz

radca prawny,

abistema

Kancelaria Doradcza sp. z o.o.

z 16 grudnia 2013 r.,

nr IPTPP4/443-678/13-4/MK

tosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT prawo do

obniżenia VAT należnego o kwotę VAT naliczonego

przysługuje, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT

oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został

naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności

opodatkowanych. Aby skorzystać z tego prawa, podatnik nie

musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzeda-

ne lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności

opodatkowanej. Wystarczające zatem jest, że z okoliczności

towarzyszących nabyciu towaru lub usługi przy uwzględnie-

niu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika

działalności wynika, że zakup ten dokonany został w celu

jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej.

Prawo do odliczenia powinno być realizowane natychmiast

po powstaniu podatku naliczonego, decydujące znaczenie

dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony

(deklarowany) bezpośredni lub pośredni związek podatku

naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Zatem na potrzeby spotkań służbowych nabywane artyku-

ły spożywcze (kawa, herbata, ciastka itd.), które są zużywa-

ne przez pracowników, a także podwykonawców

i klientów, będą miały związek (pośredni) z wykonywa-

niem czynności opodatkowanych, bowiem nabywane towary

nie będą służyć dalszej odsprzedaży ani nie będą wykorzysty-

wane do wytworzenia wyrobów i usług będących przedmio-

tem obrotu, natomiast poprzez wpływ na ogólne

funkcjonowanie firmy jako całości przyczyniają się do gene-

rowania przez nią obrotu. Podatnik będzie mógł dokonać

obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku

naliczonego w związku z nabyciem artykułów spożywczych

ze względu na to, że poniesione wydatki służyć będą

w sposób pośredni wykonywaniu czynności opodatkowa-

nych VAT.

Przeniesienie akcji w celu umorzenia jest neutralne

Podatnik będący osobą fizyczną, który zamierza dobrowolnie i nieodpłatnie

przenieść prawo własności akcji

na spółkę, nie uzyskuje przychodu. Nie będzie zatem musiał odprowadzić od tej operacji PIT

Problem

Podatnik będą-

cy osobą fizyczną jest ak-

cjonariuszem w spółce ko-

mandytowo-akcyjnej (dalej:

SKA). Statut spółki przewi-

duje możliwość dobrowolne-

go umorzenia akcji za zgodą

akcjonariusza w drodze jej

nabycia przez spółkę. W taki

właśnie sposób akcjonariusz

przeniesie własność posia-

danych przez siebie akcji na

spółkę, nie uzyskując wyna-

grodzenia za akcje, które na-

stępnie zostaną umorzone.

Podatnik zastanawia się, czy

zbycie przez niego bez wyna-

grodzenia akcji w SKA w celu

ich umorzenia będzie czyn-

nością neutralną podatkowo?

z art. 359 par. 1 ustawy z 15

odPowiedź

izby

Zgodnie

września 2000 r. – Kodeks

spółek handlowych (t.j. Dz.U.

z 2000 r. nr 94, poz. 1037

z późn. zm.; dalej: k.s.h.) ak-

cje mogą być umorzone, gdy

statut spółki tak stanowi. Do-

konać tego można w dwoja-

ki sposób: za zgodą akcjona-

riusza w drodze ich nabycia

przez spółkę (umorzenie do-

browolne) lub bez zgody ak-

cjonariusza (umorzenie przy-

musowe). Przesłanki i tryb

umorzenia przymusowego

określa statut.

Jak wskazuje art. 359 par. 2

k.s.h., dla umorzenia akcji

wymagana jest uchwała wal-

nego zgromadzenia. Powinna

ona określać w szczególności

podstawę prawną umorze-

nia, wysokość wynagrodzenia

przysługującego akcjonariu-

szowi akcji umorzonych bądź

uzasadnienie umorzenia ak-

cji bez wynagrodzenia, a tak-

że sposób obniżenia kapitału

zakładowego.

Umorzenie przymusowe

akcji zawsze odbywa się za

wynagrodzeniem. Z kolei

umorzenie dobrowolne może

odbyć się zarówno za wyna-

grodzeniem, jak i bez. W ana-

lizowanym przypadku mamy

do czynienia z umorzeniem

akcji bez wynagrodzenia. Dla

podatnika, który jest osobą

fizyczną, oznacza to, że prze-

niesie on własność akcji na

spółkę, nie uzyskując wyna-

grodzenia za akcje, które na-

stępnie zostaną umorzone.

W celu ustalenia, czy umo-

rzenie akcji bez wynagro-

dzenia będzie czynnością

neutralną podatkowo, nale-

ży odnieść się do przepisów

ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 361 z późn. zm.). I tak,

zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt

7 wspomnianej ustawy źró-

dłami przychodów są kapitały

pieniężne i prawa majątkowe,

w tym odpłatne zbycie praw

majątkowych. Za przycho-

dy z kapitałów pieniężnych

uważa się należne, choćby nie

zostały faktycznie otrzyma-

ne, przychody z odpłatnego

zbycia udziałów w spółkach

mających osobowość praw-

ną oraz z odpłatnego zbycia

papierów wartościowych.

Zbycie bez wynagrodzenia

akcji przysługujących akcjo-

nariuszowi w celu ich umo-

rzenia przez SKA nie będzie

odpłatnym zbyciem udziałów

w spółce mającej osobowość

prawną ani odpłatnym zby-

ciem papierów wartościo-

wych, gdyż będzie ono miało

charakter nieodpłatny. Z kolei

zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6

lit. a ustawy o PIT powstanie

przychodu z tego tytułu wy-

maga zbycia odpłatnego (za

wynagrodzeniem).

Należy ponadto zauwa-

żyć, że zgodnie z art. 11 ust. 1

ustawy o PIT przychodami

są otrzymane lub postawio-

ne do dyspozycji podatnika

w roku kalendarzowym pie-

niądze i wartości pieniężne

oraz wartość otrzymanych

świadczeń w naturze i innych

nieodpłatnych świadczeń.

W przypadku umorzenia

akcji bez wynagrodzenia nie

powstanie przychód z tego

tytułu, ponieważ podatnik

nie otrzyma pieniędzy ani

innych świadczeń określo-

nych w tym przepisie.

Jak z tego wynika, po stro-

nie akcjonariusza spółki nie

powstanie przychód należ-

ny ani też nie otrzyma on

w związku z umorzeniem

akcji żadnego innego świad-

czenia od spółki. W związku

z tym nie powstanie u niego

przychód w podatku docho-

dowym od osób fizycznych

z tytułu umorzenia bez wy-

nagrodzenia akcji spółki ko-

mandytowo-akcyjnej.

interpretacja indywidualna dyrek-

tora izby

Skarbowej w Poznaniu

z 13 grudnia 2013 r., nr ILPB2/415-

874/13-2/TR

Oprac.

ewa Ciechanowska

AUTOPrOmOCJA

OCJA

Inwentaryzacja

w sferze budżetowej

Ponad

100

przykładów,

wzorów i formularzy

ZAM

ÓW: bok@infor.pl,

22 212 08

bok@infor .pl,

nfor

PAT

RZYMY OB

EKTY

•

organizacja i zasady inwentaryzacji

dokumentacja • metody inwentaryzacji

kompetencje i odpowiedzialność

naruszenie dyscypliny finansów publicznych

wybrane akty prawne

Cena:

195 zł

liczb

stron:

512

PISZE

MY O

WIEDZI

ALNI

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

Dziennik Gazeta Prawna, 20 stycznia 2014 nr 12 (3653)

gazetaprawna.pl

VAT

Podatniku, uważaj: po ostatnich zmianach rozliczanie

w dwóch kolejnych okresach nie jest takie oczywiste

Są wątpliwości w zakresie odliczania VAT, w sytuacji

gdy obowiązek podatkowy powstał w innym miesiącu,

niż wystawiono fakturę. Wszystko na skutek znowelizowanych od początku stycznia przepisów

Piotr

Litwin

doradca

podatkowy,

partner

w EnodoAdvisors

Spośród licznych zmian,

które przyniosła ostatnia

nowelizacja ustawy o VAT, jed-

ne z ważniejszych dotyczą od-

liczania podatku naliczonego.

Na podstawie zmienionego

art. 86 ust. 10 ustawy o VAT

wprowadzono nieznaną do

tej pory regułę (dalej: nowa

reguła ogólna). Zgodnie z nią

prawo do odliczenia VAT po-

wstaje w rozliczeniu za okres,

w którym w odniesieniu do na-

bywanych towarów lub usług

powstał obowiązek podatkowy.

Jednocześnie jednak zgod-

nie z nowym z art. 86 ust. 10b

pkt 1 ustawy o VAT prawo do

odliczenia VAT powstaje nie

wcześniej niż w rozliczeniu

za okres, w którym podatnik

otrzymał fakturę, co odpowia-

da dotychczas funkcjonującej

podstawowej zasadzie uzależ-

niającej datę odliczenia VAT

od momentu otrzymania fak-

tury. Bez zmian pozostała zaś

reguła, że odliczenie VAT jest

możliwe nie tylko w okresie,

w którym prawo do tego od-

liczenia powstało, ale również

w rozliczeniu za jeden z dwóch

następnych okresów.

Ta ostatnia, niezmienio-

na zasada została wyrażona

w art. 86 ust. 11 ustawy o VAT,

który jednak, ze względu na no-

welizację innych przepisów, zo-

stał również 1 stycznia 2014 r.

nieco przeredagowany. Uważna

lektura zmienionej treści art. 86

ust. 11 ustawy o VAT prowadzi

do wniosku, że nowe brzmie-

nie przepisu, który teoretycznie

powinien pozostać bez zmian,

budzi wątpliwości.

acjach rozliczania importu

lub w przypadku stosowania

metody kasowej. Ponieważ

jednak to nie ich dotyczą sy-

gnalizowane powyżej wątpli-

wości, pozostaną one poza za-

kresem dalszej analizy.

Z kolei pierwszy z powo-

łanych w art. 86 ust. 11 usta-

wy o VAT ustępów (ust. 10) to

wskazana już powyżej regu-

lacja wprowadzająca nową

regułę ogólną. Jak już wspo-

mniałem, regułę tę uzupeł-

nia norma wyrażona w art. 86

ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT,

na podstawie której prawo do

odliczenia VAT powstaje nie

wcześniej niż w rozliczeniu

za okres, w którym podatnik

otrzymał fakturę. Artykuł 86

ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT

nie został jednak przywołany

w art. 86 ust. 11 ustawy o VAT

jako wskazujący termin, któ-

rego niedochowanie umożli-

wia odliczenie VAT w dwóch

kolejnych okresach rozlicze-

niowych.

Bez dotychczasowej

możliwości

W tym miejscu należy pod-

kreślić, że pominięty w art. 86

ust. 11 ustawy o VAT art. 86 ust.

10b pkt 1 ustawy o VAT dotyczy

najczęstszych sytuacji, w któ-

rych podatek naliczony wyni-

ka z otrzymanej przez podat-

nika faktury dokumentującej

dokonanie nabycia towarów

lub usług w transakcji krajo-

wej, względnie gdy podatek

naliczony wynika z dokumen-

tu celnego dotyczącego impor-

tu towarów. Co zatem może

oznaczać pominięcie w art. 86

ust. 11 ustawy o VAT regulacji

dotyczącej terminu odliczania

VAT dla takich transakcji?

Literalnie odczytując art.

86 ust. 11 ustawy o VAT, moż-

na dojść do wniosku, że jeśli

podatek naliczony wynika

z faktury dokumentującej

sprzedaż krajową, to możli-

wość rozliczenia VAT w dwóch

kolejnych okresach rozlicze-

niowych została przez zno-

welizowane regulacje wy-

eliminowana, jeśli prawo

do odliczenia VAT powstaje

w miesiącu otrzymania fak-

tury, czyli tak jak postanawia

art. 86 ust. 10b pkt 1 usta-

wy o VAT, pominięty w art.

86 ust. 11 tej ustawy. Byłaby

to bardzo poważna zmiana

w stosunku do regulacji obo-

wiązujących przed 1 stycznia

Co stanowi problem

Źródłem problemów mogą być

zawarte w znowelizowanym

art. 86 ust. 11 ustawy o VAT

odwołania do innych regu-

lacji. Analizowany artykuł

stwierdza bowiem, że prawo

do odliczenia VAT w jednym

z dwóch kolejnych okresów po-

wstaje, jeżeli podatnik nie od-

liczył VAT „w terminach okre-

ślonych w ust. 10, 10d i 10e”.

Dwa ostatnie z wymienionych

przepisów dotyczą odliczenia

VAT w specyﬁcznych sytu-

2014 r. i niezrozumiałe pogor-

szenie sytuacji podatników

w stosunku do poprzednie-

go stanu prawnego.

W istocie ścisła wykładnia

art. 86 ust. 11 ustawy o VAT

w powiązaniu z art. 86 ust. 10

i art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy

o VAT prowadzi do wniosku, że

znowelizowany artykuł nie eli-

minuje całkowicie możliwości

odliczania VAT w dwóch kolej-

nych okresach, jeśli stosowana

jest reguła nakazująca odlicza-

nie VAT w okresie otrzymania

faktury, lecz bardzo kompliku-

je rozliczenia w tym zakresie.

Wynika to z tego, że art. 86 ust.

11 ustawy o VAT, pomijając art.

86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT,

jednocześnie wymienia art. 86

ust. 10 ustawy o VAT.

Tymczasem, jak zosta-

ło to już objaśnione na po-

czątku, w przypadku krajo-

wych transakcji zakupowych,

na gruncie znowelizowanej

ustawy o VAT, ogólne zasady

odliczania podatku wynikają

obecnie z dwóch regulacji, tj.

właśnie art. 86 ust. 10 ustawy

o VAT, który wiąże prawo do

odliczenia z powstaniem obo-

wiązku podatkowego u sprze-

dawcy, oraz art. 86 ust. 10b pkt

1 ustawy o VAT, który nie po-

zwala na wcześniejszą reali-

zację prawa do odliczenia niż

w okresie, w którym otrzyma-

no fakturę. W kontekście art.

86 ust. 11 ustawy o VAT, któ-

ry wymienił pierwszy z tych

przepisów, drugi zaś pominął,

można dojść do wniosku, że je-

śli okres otrzymania faktury

będzie jednocześnie okresem,

w którym powstał obowiązek

podatkowy w podatku należ-

nym po stronie sprzedawcy,

to będzie możliwe skorzysta-

nie z prawa do odliczenia VAT

w dwóch kolejnych okresach.

Prawo do odliczenia będzie tu-

taj bowiem powstawało w ter-

minie, o którym mowa w art.

86 ust. 10 ustawy o VAT (czyli

w terminie, do którego odwo-

łanie zostało zawarte w art. 86

ust. 11 ustawy o VAT) i jedynie

przypadkowo termin wynikają-

cy z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT

będzie się w takiej sytuacji

zbiegał się z terminem wyni-

kającym z art. 86 ust. 10b pkt 1

ustawy o VAT.

[przykłady 1 i 2]

naliczonego dokonywanych

na zasadach ogólnych było in-

tencją ustawodawcy. Znacznie

bardziej prawdopodobne jest,

że brak przywołania w art. 86

ust. 11 ustawy o VAT regulacji

art. 86 ust. 10b pkt 1 jest legi-

slacyjną niedoróbką. Można

zresztą znaleźć jej proste wy-

tłumaczenie – art. 86 ust. 10b

ustawy o VAT reguluje kilka

różnych przypadków, do któ-

rych zastosowanie możliwości

odliczenia VAT w dwóch kolej-

nych okresach byłoby niece-

lowe i w przeszłości nie było

dopuszczane. Chodzi tutaj

o wymienione w art. 86 ust.

10b pkt 2 i pkt 3 ustawy o VAT

sytuacje, w których podatek

jest rozliczany przez nabywcę

na zasadzie odwrotnego ob-

ciążenia, tak jak to dzieje się

w przypadku wewnątrzwspól-

notowego nabycia towarów,

importu usług i niektórych

innych transakcji.

W takich przypadkach po-

datek naliczony jest odlicza-

ny zawsze w tym okresie,

w którym powstaje obowią-

zek podatkowy w podatku

należnym, zaś możliwość

odliczania VAT w kolejnych

dwóch okresach nigdy nie do-

tyczyła tych transakcji. Zatem

należy przypuszczać, że brak

w art. 86 ust. 11 odwołania do

art. 86 ust. 10b ustawy o VAT

w odniesieniu do pkt 2 i 3

ostatniego z wymienionych

przepisów był celowym za-

biegiem, zaś pkt 1 w art. 86

ust. 10b pominięto w sposób

niezamierzony.

PRZYKŁAD

Obowiązek podatkowy w styczniu

i faktura w styczniu

Podatnik 20 stycznia 2014 r. zakupił i odebrał z magazynu

sprzedawcy metalowe uchwyty do produkowanych przez swoją

ﬁrmę mebli. Fakturę dokumentującą transakcję otrzymał

22 stycznia (po stronie sprzedawcy obowiązek podatkowy powstał

również w styczniu). Kierując się literalnym brzmieniem art. 86 ust.

11 ustawy o VAT nabywca będzie mógł odliczyć podatek naliczony

z takiej faktury w dwóch kolejnych okresach (za luty i marzec –

jeśli podatnik rozlicza się z VAT miesięcznie), bowiem prawo do

odliczenia powstało zgodnie z terminem wynikającym z art. 86

ust. 10 ustawy o VAT, który został wymieniony w art. 86 ust. 11 tej

ustawy i jedynie „przy okazji” pokrywa się z terminem wynikającym

z niewymienionego art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT.

PRZYKŁAD

Obowiązek podatkowy w styczniu,

a faktura w lutym

Podatnik 20 stycznia 2014 r. zakupił i odebrał z magazynu

sprzedawcy sznurek do produkowanych suszarek. Fakturę

dokumentującą transakcję otrzymał 5 lutego (fakturę można

wystawić do 15. dnia następnego miesiąca). Skorzystanie

z uprawnienia do odliczenia VAT w dwóch kolejnych okresach

(za luty i marzec – jeśli podatnik rozlicza się z VAT miesięcznie) nie

będzie możliwe. Prawo do odliczenia VAT powstało w tej sytuacji w

lutym, czyli zgodnie z normą przewidzianą w art. 86 ust. 10b pkt 1

ustawy o VAT i nie pokrywa się z terminem, do którego odwołuje się

art. 86 ust. 11, czyli w terminie wynikającym z art. 86 ust. 10 ustawy o

VAT, którym w podanym przykładzie jest styczeń (miesiąc powstania

obowiązku podatkowego).

…ale niecelowa

W świetle powyższego opi-

sane wątpliwości interpre-

tacyjne można rozstrzygnąć

posługując się innymi me-

todami interpretacji regula-

cji niż sama wykładnia lite-

ralnie odczytywanej ustawy.

Jak już wspomniałem, trud-

no uznać, że celem ustawo-

dawcy było wyeliminowanie

możliwości odliczania VAT

w dwóch kolejnych okresach

rozliczeniowych, jeśli prawo

do odliczenia powstało w mie-

siącu otrzymania faktury. Za-

tem patrząc na cel unormo-

wań – jak należy zakładać, było

nim przeredagowanie art. 86

ust. 11 ustawy o VAT tak, aby

odpowiadał on pozostałym

znowelizowanym regula-

cjom, nie zmieniając jednak

swojego znaczenia – zdecy-

Legislacyjna

niedoróbka…

Trudno uznać, że takie skom-

plikowanie rozliczeń podatku

dowanie można stwierdzić,

że takie odliczenie powinno

być możliwe. Dodatkowo, jeśli

weźmie się pod uwagę syste-

matykę unormowań, należy

zauważyć, że art. 86 ust. 10

i art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy

o VAT powinny być odczyty-

wane wspólnie – łącznie two-

rzą one bowiem ogólną zasadę

odliczania VAT od nabycia to-

warów i usług w transakcjach

krajowych. Można zatem pró-

bować twierdzić, że jeśli art.

86 ust. 11 ustawy o VAT odsyła

do art. 86 ust. 10 tej ustawy, to

tym samym zawiera odesłanie

do przypadków, w których VAT

został odliczony na zasadach

ogólnych. Trzeba przy tym

przyznać, że idąc dalej tym

tokiem rozumowania i prze-

chodząc do porządku dzien-

nego nad brakiem odwołania

w art. 86 ust. 11 do art. 86 ust

10b pkt 1 ustawy o VAT można

próbować twierdzić, że rów-

nież brak wymienienia pkt

2 i 3 jest bez znaczenia, a za-

tem możliwość odliczania VAT

w dwóch kolejnych okresach

dotyczy również np. impor-

tu usług. Tu jednak znowu

można się odwołać do celu

przepisów (przeredagowanie

art. 86 ust. 11 bez zmian mery-

torycznych w treści), w świetle

którego taka interpretacja nie

powinna być zaakceptowana.

Podsumowując, to, iż art. 86

ust. 11 ustawy o VAT nie wy-

mienia art. 86 ust. 10b pkt 1

ustawy o VAT, prowadzi do

niemałych wątpliwości in-

terpretacyjnych. Potencjalnie

mogą one nawet oznaczać, że

nie jest dopuszczalne odlicze-

nie VAT od nabycia towarów

i usług w kraju w dwóch ko-

lejnych okresach rozliczenio-

wych, jeśli prawo do odlicze-

nia VAT powstało w okresie,

w którym podatnik otrzy-

mał fakturę zgodnie z art. 86

ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT.

Istnieje jednak możliwość ta-

kiej interpretacji przepisów

– przede wszystkim w świe-

tle ich celu – która pozwala

stwierdzić, że pomimo bra-

ku odpowiedniego odwołania

w art. 86 ust. 11 ustawy o VAT

odliczanie VAT w dwóch ko-

lejnych okresach w przypadku

takich transakcji jest możliwe.

Podstawa prawna

Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku

od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r.

nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).

CZYTELNIA DGP

Komentarz. VAT. Wydanie 1

Książka o:

ustawie o podatku od

Podatek od nieruchomości

cych prawidłowe stosowanie

unormowań. Przytoczono tak-

że najnowsze wyroki i interpre-

tacje wydawane przez organy

podatkowe. Wszystkie zmia-

ny (zarówno te, które weszły

w życie 1 stycznia, 1 kwietnia,

1 października 2013 r., jak i obo-

wiązujące od 1 stycznia 2014 r.)

zostały w tekście wyraźnie za-

znaczone i wyjaśnione.

Autorzy

Jacek Matarewicz,

Anna Piątkowska-Chmiel

Wydawca

LexisNexis

towarów i usług.

Książka dla:

księgowych, dorad-

ców podatkowych, sędziów,

prokuratorów, radców praw-

nych, a także przedsiębiorców.

Dlaczego warto ją mieć:

Ostat-

nie liczne nowelizacje ustawy

o VAT spowodowały, że podat-

nicy mają jeszcze więcej wąt-

pliwości niż dotychczas przy

stosowaniu tej ustawy. Zatem

autorzy omawianej publikacji

skoncentrowali się na tym, cze-

go brakuje w tego typu opra-

cowaniach,

czyli na roz-

strzygnięciu

kwestii budzą-

cych najwięcej

obaw. Dlate-

go komentarz

ten nie jest

biernym odzwierciedleniem

ustawowych regulacji, ale od-

niesieniem się do problemów,

z którymi autorzy mają do czy-

nienia na co dzień. Publikacja

zawiera więc wiele praktycz-

nych przykładów ułatwiają-

Książka o:

problemach ze sto-

Oprac.

sowaniem regulacji w zakre-

sie opodatkowania nierucho-

mości.

Książka dla:

doradców podatko-

wych, radców prawnych, pra-

cowników samorządowych or-

ganów podatkowych, sędziów,

osób sprzedających lub kupu-

jących działki, grunty, domy.

Dlaczego warto ją mieć:

Publika-

cja ta jest jedynym na rynku

wydawniczym opracowaniem

zawierającym pełną i uporząd-

kowaną przedmiotowo pre-

zentację wy-

roków sądów

administra-

cyjnych wraz

z analizą ten-

dencji orzecz-

niczych. Za-

wiera wybrane

orzeczenia z lat 2003–2011.

Autorzy zajęli się najbardziej

kontrowersyjnymi zagadnie-

niami dotyczącymi podatku od

nieruchomości, tj. zakresem

opodatkowania, związaniem

przedmiotu opodatkowania

z działalnością gospodarczą,

zasadami ustalania podstawy

opodatkowania i określeniem

stawki podatku, a także – c0

ważne dla podatników – za-

kresem zwolnień z podatku od

nieruchomości. Szczególnie

cenne dla czytelników będą

zapewne komentarze eksper-

tów, zamieszczone po każdym

cytowanym orzeczeniu.

Redakcja naukowa

Wojciech Morawski

Wydawca

Wolters Kluwer

Oprac.

Plik z chomika:

Pajak77

Inne pliki z tego folderu:

DGP_2014_03_20_kadry_i_place.pdf (2775 KB)
DGP_2014_07_22_firma_i_prawo.pdf (2342 KB)
DGP_2014_01_21_przewodnik_msp_leasing.pdf (522 KB)
DGP_2014_05_14_dotacje_unijne.pdf (361 KB)
DGP_2014_08_04_podatki_i_ksiegowosc.pdf (2859 KB)

DGP_2014_01_20_podatki_i_ksiegowosc.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: