Toffler Alvin „Trzecia fala”- streszczenie z komentarzem.
KOMENTARZ:
Alvin Toffler napisał „Trzecią falę” pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku. Patrząc na jego dzieło z tej perspektywy, ja , pamiętająca jak przez mgłę lata osiemdziesiąte i potem wszystkie po nich następujące, aż do dziś, ze zdziwieniem i niewielką konsternacją stwierdzam, że przewidział wiele dzisiejszych zjawisk i przemian. Zadziało się dokładnie tak, jak to opisał. Dziś wielu ludzi nie widzi świata poza komputerem, wielu używa go jako narzędzi pracy, pracując oczywiście w domu. Doszło do rozpadu więzi rodzinnych i emocjonalnych, posprzedawano, porozwiązywano fabryki, zwalniając ludzi z pracy. Świat niebezpiecznie rozpędzony zmierza nieuchronnie ku drodze, o której w swojej książce pisał Toffler. III fala staje się faktem, choć ciągle jeszcze tkwimy w epoce II fali, czego głębokim wyrazem są nieustanne doniesienia o konfliktach, nie rzadko zbrojnych, aktach terrorystycznych, strzelaninach itp.
Walka cywilizacji jednej fali z drugą, jak zwykle w takich sytuacjach dotyka tych najsłabszych. Powrót do I fali mógł by okazać się dobroczynny w skutkach dla nas wszystkich, zwłaszcza, że wiele „zacofanych” społeczeństw wciąż tkwi w I fali.
Takie publiczne przewidywanie przyszłości z pewnością dla autora tej książki nie było powodem wielu dobrych doznań. Nie wątpię, że książka wywołała w ludziach wiele emocji, pojawiły się komentarze, zapewne w dużej mierze krytyczne… Ale Toffler przyjął to wszystko, powiedział ludziom, co miał do powiedzenia i myślę, że się nie mylił. Wciąż jestem pod wrażeniem jego pracy, rozumiem jego intencje i podziwiam zdolność przewidywania.
STRESZCZENIE:
PRZEDMOWA
Sen o przywróceniu wielkości Ameryce Toffler uważa za bezsensowny, każe nam kiwnąć ręką na to wszystko, bo to co właśnie widzimy, to śmierć cywilizacji przemysłowej i początek zupełnie nowego społeczeństwa, które obejdzie się bez tych wszystkich przemysłowych śmieci. Bliski jest bowiem proces odmasowienia się kultury masowej. Każdy człowiek będzie mógł być nadawcą i odbiorcą informacji. Produkty masowe zostaną zastąpione przez jednostki, a komputery będą dawać pracę, co spowoduje zacieśnienie więzi społecznych. Człowiek sam będzie w stanie zaspokoić swoje potrzeby. Pieniądze stracą na swej mocy, a ludzkość przestanie za nimi gonić. Ich miejsce zajmą inne, nieekonomiczne wartości a człowiek zacznie żyć w zgodzie z naturą. Społeczeństwo takie stanie się tolerancyjne i zróżnicowane.
Toffler kładzie nacisk na idee pracy w domu, być może dlatego, ze jest ona jego udziałem i daje mu satysfakcje.
WSTĘP
Przez świat przetacza się gigantyczna fala, wszystko wokół wiruje. Pękają dawne systemy wartości. Zmianami tymi nie rządzi żaden przypadek, są niezależne od siebie. Zwiastuje to niedaleką śmierć epoki industrializmu i początek nowej cywilizacji. Powstaje społeczeństwo jutra.
I fala, to była faza rolnicza społeczeństwa,
II fala, to faza przemysłowa społeczeństwa,
III fala, to fala która właśnie nadchodzi.
Nawałnica przeobrażeń. Metaforą fali posługiwano się już w XIX wieku.
Fale więc są bezmiarem informacji.
Czasy gwałtownych zmian, rozpad życia osobistego człowieka.
ROZDZIAŁ I ZDERZENIE FAL
SUPERWALKA
Nowa cywilizacja- nowy styl życia, nowe konflikty polityczne i nowa świadomość.
Elementy tej cywilizacji:
- dostrajanie swego życia do rytmów jutra,
- rozpaczliwe ucieczki w przeszłość, próby wskrzeszenia dawnego świata.
To początek:
-ery kosmicznej,
- ery informatycznej,
- ery elektronicznej,
- Globalnej Wioski,
Określenia te nie oddają tego, co dzieje się dzisiaj. Przyspieszenie współczesnych dziejów. III fale odczuwają wszyscy i jest pewne, ze nadejdzie jeszcze za naszego życia. Cywilizacja która obecnie powstaje jest zaprzeczeniem starej cywilizacji przemysłowej, jej charakter jest technologiczny i anty przemysłowy.
Co więc niesie ze sobą III fala??
- nowy styl życia oparty na odnawialnych źródłach energii,
-nowych technologiach,
- nowych metodach produkcji,
-nowy model nuklearnej rodziny,
-„Wioski elektroniczne”,
- radykalnie odmienione szkoły,
- nowe formy korporacji przyszłości,
- nowy kodeks postępowania,
-przenosi nas poza standaryzację, synchronizację, centralizację,
- koncepcje energii pieniędzy i władzy,
- obalenie biurokracji,
-ograniczenie znaczenia państwa narodowego,
-własny odmienny światopogląd,
-zmierzenie tradycyjnej przepaści pomiędzy producentami.
Może powstać pierwsza, humanitarna cywilizacja.
REWOLUCYJNE PRZESŁANKI
Wizja1
Ludzie myślą, że świat im znany będzie trwał wiecznie, zauważają zmiany, ale sądzą, że te większe ich zwyczajnie ominą, ze nic nie może zaszkodzić obecnej gospodarce i polityce. Myślą, że teraźniejszość będzie przyszłością, to powoduje, że decyzje które podejmują SA błędne.
Wizja 2
- kryzys,
-rewolucja w Iranie,
- utrata boskości przez Mao,
- wzrost cen ropy,
- inflacja,
-terroryzm,
- nieudolne rządy,
To wszystko w połączeniu z katastroficzną wizją przyszłości, sianą w TV i innych środkach masowego przekazu, wyrabia w ludziach myśl , ze przyszłości nie będzie. Zdążamy ku kataklizmowi po którym zniknie świat i ludzie.
Obie te wizje wywołują podobne skutki psychologiczne i polityczne, paraliżują wyobraźnię i wolę ludzi. Rodzi się prywata i bierność. Jesteśmy skazani na bezczynność. Jesteśmy ostatnim pokoleniem starej cywilizacji, i jednocześnie pierwszym pokoleniem cywilizacji nowej.
KRAWĘDŹ NATARCIA
Społeczna analiza formalna: każda kolejna fala( kontekst historyczny) to zmiana, która popycha ludzkość coraz dalej.
- narodziny rolnictwa- pierwszy punkt zwrotny,
-rewolucja przemysłowa- drugi punkt zwrotny,
Razem stanowią fale przeobrażeń o określonej prędkości ruchu. Po II Wojnie Światowej rozpoczęła się III fala, niosąca nieustanne zmiany i przeobrażenia.
- I fala- początek ok. 8000 r.p.n.e. do1650/1750,
-II fala od 1650/1750 do II Wojny Światowej,
- III fala po II Wojnie Światowej.
FALE PRZYSZŁOŚCI
Nacierające na siebie społeczeństwo. Fale powodują, że obraz przyszłość jest zamazana. Gdy te fale się ze sobą zderzą, ocean się burzy. Powstają napięcia społeczne i konflikty polityczne, płciowe, partyjne itp. Trudno odróżnić przyjaciela od wroga. Brak logiki w życiu politycznym, a psychoterapeuci robią interesy.
BOGACZE I MORDERCY
Konflikt między zwolennikami I i II fali nie pozostaje bez wpływu na politykę, chodzi o zyski z upadku przemysłu.
ROZDZIAŁ II
ARCHITEKCI CYWILIZACJI
Rewolucja przemysłowa. Wcześniej ludność ziemi dzieliła się na dwie kategorie:
- ludy prymitywne,
- ludy cywilizowane.
Dyktatorski charakter władzy, urodzenie określa pozycję społeczną, zdecentralizowanie gospodarki, wybuch rewolucji przemysłowej, powstanie fabryk itp.
GWAŁTOWNE ROZWIĄZANIA
Krwawa wojna pomiędzy zwolennikami I i II fali. Wojny o to czy panować będą farmerzy, czy przemysłowcy. Industrializacja Stanów Zjednoczonych, rolnictwo schodzi na przegrana pozycję, na znaczeniu zyskuje przemysł. Zderzenie się tych dwóch fal następowało wszędzie. Za tym szły kryzysy polityczne, przewroty i strajki, zamachy stanu i wojny. W połowie XX w. siły I fali zostały rozbite a cały glob objęła cywilizacja II fali.
ŻYWE BATERIE
Energia- warunek istnienia każdej cywilizacji.
I fala czerpała energię z ludzkich i zwierzęcych mięśni, czasem wiatru, słońca i wody.
II fala czerpała energię z węgla, gazu, ropy, czyli z zasobów ziemi.
BRZUCH TECHNOLOGICZNY
Postęp techniczny.
I fala- wynalazki niezbędne, wzmacniające siłę ludzkich i zwierzęcych mięśni.
II fala – wyniesienie technologii na wysoki poziom, postawiła na maszyny i technologie oraz fabryki.
CYNOBROWA POGODA
Niewielkie znaczenie produkcji masowej.
I fala- wytwarzanie dóbr metoda rzemieślniczą, na zamówienie, według potrzeb,
II fala- masowa produkcja, innowacje, siatki pośredników, hurtowników, Masowa dystrybucja, domy handlowe
RUCHLIWSZA RODZINA
Technosfera II fali spowodowała zmianę kształtu organizacji społecznej.
I fala- różne formy rodziny, tam gdzie rolnictwo, rodziny wielopokoleniowe wspólnie pracujące na chleb. Przywiązanie do ziemi.
II fala- pojawiły się konflikty w rodzinach. Zachwiał się autorytet ojca, nastąpiła zmiana stosunku dzieci do rodziców. Pojawiły się nowe obyczaje, powstały fabryki, które spowodowały, ze ludzie zaczęli wychodzić z hermetycznych rodzin. Szkoły rozpoczęły edukację dzieci. Nastąpiła parcelacja rodzin, powstały przytułki i domy starców, rozpoczęły się wędrówki ludów za pracą. Model rodziny nuklearnej: Ojciec + matka + dzieci.
CZEGO NAPRAWDĘ UCZY SZKOŁA?
Przygotowanie dzieci do pracy w fabrykach, masowa oświata, ukryty niewolniczy program.
ISTOTY NIEŚMIERTELNE
Powstanie korporacji, wcześniej przedsiębiorstwo było własnością jednostki, od tej chwili odpowiedzialność jednostki jest ograniczona, bo jednostka jest jednym z wielu udziałowców.
Korporacja-istota nieśmiertelna,
II fala- ludzie wpierw wzrastali w nuklearnej rodzinie, potem masowo kształcono ich w szkołach wzorowanych na fabrykach, pod koniec trafiali do korporacji.
FABRYKA MUZYKI
Powstały ministerstwa, kluby sportowe, kościoły itp. Fabryki były im wzorem. Dotknęło to też artystów. Struktura orkiestry symfonicznej też jest wzorowana na fabryce.
PAPIEROWY POTOP
Kiedyś – komunikacja osób.
I fala- wszelkie zdobycze komunikacyjne przeznaczone dla bogaczy. Nie można wysłać normalnie listu. Ustne informacje.
II fala- zmiotła ten monopol na komunikację, fabryki i przemysł wymagały masowej komunikacji. Zorganizowane usługi pocztowe. Pismo i papier stały się niewystarczalne, wynaleziono w XIX w. telefon i telegraf. Pojawiła się potrzeba przekazu komunikatow masowych. Powstały środki masowego przekazu. Szkoła gwarantowała że ludzie będą czytać.
ROZDZIAŁ III
NIEWIDZIALNY KLIN
II fala rozdzieliła na pół dwie części składowe życia ludzkiego- produkcja, konsumpcja. Żywność produkowana na sprzedaż, brak samowystarczalności, uzależnienie od żywności produkowanej przez innych.
ZNACZENIE RYNKU
Konsekwencje tego klina:
Rynek, niegdyś niewidoczny, dziś stał się centrum życia. Marketyzacja gospodarki. Rozrost rynku przyczynił się do stopniowego podniesienia stopy życiowej. Rodzą się konflikty na lini robotnik-fabryka. Dochodzi do dehumanizacji więzi międzyludzkich i obsesyjnego zainteresowania pieniędzmi. Powstaje korupcja, zmiany w ludzkiej psychice. Zawierane SA związki kontraktowe, tez w małżeństwach(intercyzy)Zrodziła się podwójna osobowość człowieka.
NIERÓWNOUPRAWNIENIE
Rozdzielenie pracy na dwa rodzaje, splecenie się życia zawodowego z prywatnym. Konflikt w dziedzinie podziału ról i wynagrodzeń. Żony w domu, Mezowie pracowali w fabryce. Mężczyzn od dziecka przygotowywano do tej roli, kobiety natomiast do roli matki i żony. Funkcjonowały stereotypy.
Kobiety- konsumpcja
Mężczyźni- produkcja
Dookreślono na nowo role kobiet i mężczyzn.
ROZDZIAŁ IV
ŁAMANIE SZYFRU
Każda cywilizacja posiada własny szyfr.
STANDARYZACJA
Produkcja milionów takich samych przedmiotów, procedur naboru pracowników, pracy i płacy. Standaryzacja programów nauczania. Ludzie stali się podobni do siebie. Zanik dialektów lokalnych i regionalnych. Języki standardowe wyparły te niestandardowe, przyjęto jednolity system miar i wag. Standaryzacja pieniądza i ceł.
SPECJALIZACJA
Eliminacja zróżnicowania języka, stylów życia i wypoczynku, wykonywanie w kółko tej samej pracy, specjalizacja pracy- profesjonalizacja. Wytworzenie wspólnej mentalności i bardzo drobiazgowy podział pracy.
SYNCHRONIZACJA
Zmiany w sposobie traktowania czasu, czas to pieniądz, Maszyny nie mogą stać bezczynnie, upowszechnienie zegarków, Ustalono czas pracy, wypoczynku, nauki itp. Uczono się, spano i pracowano o tej samej porze.
KONCENTRACJA
Uzależnienie od paliw kopalnianych. Koncentracja energii i ludzi i pracy.
Przestępcy do więzień, chorzy umysłowo do domów wariatów.
&...
Gryzak1515