W2 17.10.2014 prakseologia.pdf

(275 KB) Pobierz
W2, 17.10.2014, prakseologia;
Temat: Zasady sprawnego działania
Cel
- antycypowany stan rzeczy
- pożądany, przyszły stan rzeczy, który będąc pod jakimś względem cenny dla działającego, wyznacza kierunek i strukturę
działania w określonym czasie
- klasyfikacja celów wg:
* oceny działającego – pozytywne i negatywne
* znaczenia dla działającego – główne, uboczne, pośrednie
* przewidywań działającego – przewidywane i nieprzewidywane
Cel
- hierarchizacja celów – równorzędność
- sprawstwo i współsprawstwo
- współodpowiedzialność
- partykularyzm w działaniu
- autonomizacja celów
- czy „święty” cel „uświęca” niegodziwe środki?
Sprawność
- obejmuje cechy i walory działania, które powszechnie nazywamy dobrą robotą
- w sensie
uniwersalnym
– jest nazwą każdego z walorów praktycznych
- w sensie
syntetycznym
– to ogół walorów razem wziętych
- w sensie
manipulacyjnym
– wprawa w wykonywaniu czynności
- w sensie
metodologicznym
– umiejętność wykorzystania metod i technik
Podstawowe zasady sprawnego działania:
-
skuteczność
– nieskuteczność, przeciwskuteczność, obojętność: (stopniowalność i niestopniowalność celów)
-
ekonomiczność
– iloraz wyniku i kosztu. Zasada racjonalnego gospodarowania – racjonalne zużycie przestrzeni, czasu, materii,
energii
-
korzystność
– różnica cenności wyniku użytecznego i cenności kosztu
Ekonomiczność
- W→max
K const – wariant wydajnościowy
- W const
K→max – wariant oszczędnościowy
Ekonomiczność rośnie, gdy:
- rosną wyniki i koszty, przy czym wyniki rosną bardziej niż koszty
- zmniejszają się koszty i wyniki, jednak koszty maleją w większym stopniu niż wyniki
Korzystność
Różnica pomiędzy cennością wyniki użytecznego (W) i cennością kosztów (K)
Miarą korzystności lub niekorzystności działania jest całkowita wielkość korzyści i strat:
- jeżeli W>K, działanie jest korzystne
- jeżeli W=K, działanie jest obojętne
- jeżeli W<K, działanie jest niekorzystne
1
Walory sprawnego działania:
-
dokładność
– wytwór bliski wzorca
-
czystość
– jak najmniej cech ujemnych w produkcie
-
prostota
– jak najmniej elementów i relacji
-
udatność-
próba osiągniecia celu ubocznego, przy zbliżonych kosztach
-
racjonalność rzeczowa
– dobór środków do obiektywnej sytuacji
-
racjonalność metodologiczna
– dobór metod warunkowany wiedzą działającego
Sprawność
- w znaczeniu ogólnym wg J. Zieleniewskiego zawiera w sobie zarówno skuteczność, korzystność jak i ekonomiczność
- jako rezultat trudności z porównaniem działań, które charakteryzowały się dużą liczbą walorów, ale o niskich wartościach lub
małą liczbą walorów, ale o wysokich wartościach
Ekonomizacja działania – ekonomiczność
- scalenie czynności
- aktywizacja podmiotu działania
- minimalizacja interwencji
- inwigilacja czysta
(jeżeli proces samoczynnie przebiega z planem, to my możemy obserwować jego przebieg…)
- oszczędzanie sił i środków
- fakty dokonane – uczynić coś wcześniej gdy jest to łatwe, a potem bronić pozycji
- potencjalizacja – możność realizacji kontroli równoznaczna z dokonaniem kontroli
- automatyzacja – czynności intensywne zastępowane czynnościami machinalnymi
- uporządkowanie zajęć
- łączenie kilku spraw
- podział czynności
- prostota czynności
- antycypacja
- niezwlekanie
- kunktacja
- programatyzacja
- instrumentalizacja
- koncentracja
- współpraca
Eliminacja błędów w kontekście sprawności
Błędy praktyczne
Opieszałość
Brak wprawy
Automatyzm
Wadliwe rozeznanie
Niedobór sił
Przeciwdziałanie
Ograniczenie lenistwa i bierności
Ćwiczenie się w wykonywaniu czynności
Unikanie „rutyniarstwa”
Poszerzanie wiedzy
Dbałość o zachowanie sił i zdrowia
Cykl działania zorganizowanego
- postawienie sobie jednego, ścisłego, ograniczonego i użytecznego celu
- zbadanie wszystkich środków i warunków działania, zmierzających do osiągniecia zamierzonego celu
- przygotowanie wszystkich środków działania uznanych za niezbędne (ułożenie planu działania, zorganizowanie działania)
- wykonanie zamierzonego działania stosownie do powziętego celu
- kontrola osiągniętych wyników i sformułowanie wniosków
2

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin