Tarnowski J. Z tajników naszego ja. Typologia osobowości wg R. le Senne (slaba kopia).pdf

(19748 KB) Pobierz
Ks. Janusz Tarnowski
Z TAJNIKÓW NASZEGO „JA”
TYPOLOGIA OSOBOWOŚCI
WG R. LE SEN N E’A
KSIĘGARNIA ŚW. WOJCIECHA
POZNAN 1987
SPIS TREŚCI
W s t ę p ...................................................... •
........................................
u
Wprowadzenie w typologię osobowości Wg Heymansa-Wiersmy-
Le Senne’a
.........................................• .................................................H
Twórcy t y p o l o g i i ........................... • .................................................H
Zasadnicze p o ję c ia ........................... •
•
\
• *' •
^
Dyspozycję podstawowe ....................................................................
Tabela t y p ó w .................................. ......
30
Dyspozycje uzupełniające
......................................................................33
Ocena typologii osobowości wgHeymansa-Wiersmy-Le Sennej
39
Typy oraz ich wychowanie............................................................................45
EnAP Nerwowiec, czyli typ pobudzająco-emocjonalny . . . .
46
Psychografia ogólna...................................................................................48
Pod t y p y .............................................................
58
Psychografie indyw idualne..................................................................... 60
Ukierunkowanie pedagogiczne. . . . . . . . .
69
nEAS Flegmatyk, czyli typ systematyczny.................................................86
Psychografia ogóln a...........................................................................
87
P o d ty p y .............................................................
96
Psychografie indywidualne ......................................................................
97
Ukierunkowanie pedagogiczne
.
nEAP Sangwinik, czyli realista....................................................................
119
Psychografia ogóln a........................... ...............................................120
P o d ty p y .....................................................................................................
128
Psychografie indyw idualne.................................. ......
# # §
129
Ukierunkowanie p ed agogiczn e...................................................... .......
I
ji
AS Sentymentalny, czyli typ hamująco-emocjonalny . . .
140
Psychografia oglón a................................................................................. 140
P o d ty p y .............................................................................................. . 1 5 9
Psychografie indyw idualne.................................
160
Ukierunkowanie p ed agogiczn e............................................................1 .'>
7
EAS Pasjonat, czyli typ a u to ry ta ty w n y ............................................... 19:'
Psychografia ogólna........................................
19.“
»
P o d ty p y ...................................................................
199
Psychografie indyw idualne................................................................... 201
Ukierunkowanie p ed agogiczn e.......................................................... 207
nEnAP Amorfik, czyli typ lim fatyczny......................................................221
Psychografia ogóln a.................................................................................223
P o d ty p y ..........................................................................
220
Psychografia indyw idualna................................................................... 230
Rysy a m o r f ic z n e ................................................................................. 23:’
.
Ukierunkowanie p ed agogiczn e............................................................ 236
nEnAS Apatyk, czyli typ statyczny . . .
247
Psychografia ogólna................................................................................. 24!'
Podtypy . . . ......................................... ......
. . . . 25:;
Psychografie indyw idualne................................................................... 254
Ukierunkowanie p ed agogiczn e.................................. ......
. . 26o
EAP Choleryk, czyli typ dynamiczny . , .........................................27
Psychografia ogólna .................................................................... ......
27
P o d ty p y ............................................................................................... "
Psychografie indyw idualne........................... ' ............................... 7
Ukierunkowanie p ed agogiczn e......................................................
Główne cechy charakterystyczne ośmiu ty p ó w ..................................
Powołanie chrześcijanina w K o ściele.................................. .
.
31 <
Dokumentacja d ia g n o sty czn a .............................................................
Kwestionariusze
................................................................................. 320
Wykaz odpowiedników morfologicznych . . . . . .
342
Wykaz odpowiedników graficznych......................................................344
Przypisy
......................................................
348
301
363
Zakończenie .
Bibliografia
WSTĘP
Tytuł tej książki wydał się zapewne niejednemu z Czytelników dość
itrygujący. O jakież tu tajniki chodzi? Otóż osobowość każdego z nas kie-
M>wana jest pewnymi mechanizmami, które mogą mieć dodatni lub ujem-
V wpływ na bieg życia, a najczęściej pozostają nieuświadomione. Pomoc
poznaniu ich oraz takim użyciu, by nie przeszkadzały, lecz pomagały
/ rozwoju naszych osobowości, oto zadanie, jakie stawia sobie Autor.
W 1967 r. Księgarnia św. Wojciecha wydała w pracy zbiorowej „Roz­
ważania duszpastersko-katechetyczne” moją obszerną rozprawę zatytuło­
waną „Typologia charakteru pomocą dla katechety i spowiednika”
K
' wielu stron domagano się wznowienia tego opracowania, z którego ko­
rzystali nie tylko adresaci, tzn. katecheci i spowiednicy, ale także ludzie
pragnący głębiej poznać i zrozumieć siebie, by we właściwym kierunku
prowadzić pracę samo wychowawczą. Wśród czytelników mej rozprawy
nie zabrakło również rodziców i pracowników dydaktyczno-pedagogicz-
nych, którzy szukali w niej wyjaśnienia napotkanych trudności w kon­
taktach z dziećmi i młodzieżą i chcieli lepiej pełnić swą służbę.
Tak więc po dwudziestu przeszło latach oddaję w ręce Czytelników
ii
iz nie tylko jedną z rozpraw, umieszczonych w pracy zbiorowej, lecz,
••drębną książkę, skierowaną do jak najszerszego krągu odbiorców.
Na jej wydanie wpłynęła również pewna okoliczność. Mianowicie w ro-
u akademickim 1983/84 przedmiotem moich wykładów z pedagogiki na
Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie była właśnie — omawiana
w tej książce — typologia osobowości według René Le Senne’a. Wykłady
'. zbudziły znaczne zainteresowanie; uczestnicy badali siebie i osoby ze
wego najbliższego otoczenia przy pomocy odpowiednich testów i kwestio­
nariuszy. I cóż się okazało? Otrzymałem kilkadziesiąt bardzo dokładnych,
lustrowanych faktami psychografii, czyli opisów poszczególnych osobo­
wości. Teksty te świadczą, że typologia lesennowska odznacza się wysoką
wartością diagnostyczną. Osiem głównych jej typów wraz z podtypami
różnych odcieni można więc odnaleźć i dzisiaj na terenie własnego domu,
szkoły, uczelni, zakładu pracy. Niektóre psychografie studentek i stu­
dentów zamieszczam w tej książce, by Czytelnicy mogli sami ocenić zbież­
ność cech danych osób z charakterystyką odpowiedniego typu.
Jest rzeczą zrozumiałą, że obecna książka różni się od rozprawy wy­
danej w roku 1967; jest bogatsza w treść i dostosowana do obecnego stanu
wiedzy.
Wspomniałem już, że nie brak zainteresowania typologiami osobowości.
a
drugiej jednak strony bywają podnoszone zastrzeżenia przeciwko — jak
to się nieraz mówi — wtłaczaniu żywych, niepowtarzalnych ludzi w ja­
kieś sztywne, arbitralnie utworzone schematy.
Otóż takie krytyczne stanowisko ma swoje uzasadnienie. Istotnie, opa-
Irywanie człowieka nalepką „choleryka”, „sangwinika” itp. może rzeczy­
wiście stanowić zubożenie jego osoby, a nawet zamykać drogę do jego peł­
niejszego poznania.
Zatrzymajmy się przez chwilę nad tym zagadnieniem. Warto zazna­
czyć, że pojęcie typu zostało przyjęte przez psychologię z filozofii. Tak
w ięc Platon przez słowo „typ” (greckie TYPOS = odcisk, wzór) rozumiał
byty jednostkowe (ale również i ogólne) pozaziemskie, ponadzmysłowe,
istniejące odwiecznie. Są one jakby wzorami i przyczynami rzeczy, któ­
rych doświadczamy przy pomocy zmysłów.
Arystoteles sprowadził pojęcie „typu” na ziemię. Według niego nie
mają typy odrębnego, wyższego istnienia; są to jedynie pewne formy sta­
nowiące o gatunkowej przynależności w świecie rzeczy.
Według zaś Wilhelma Wundta „typ” to formalna właściwość jednostek
pewnego gatunku.
Czy możemy przyjąć takie znaczenie terminu „typ” w odniesieniu do
różnorodnych osobowości ludzkich? Niektórzy psychologowie (A. Lévy,
P. Guillaume) twierdzą, że klasyfikacja typologiczna byłaby w obecnym
stanic1 wiedzy przedwczesna. Nie znamy jeszcze bowiem wystarczająco
praw rządzących życiem psychicznym człowieka i wszelkie podziały będą
miały znamię dowolności.
Inni jednak przedstawiciele nauk psychologicznych są zwolennikami
tvpologii. Człowiek przecież spontanicznie posługuje się typologią, nie na­
leży więc
tej
drogi poznawania jego psychiki zamykać,
lecz
raczej ją
udoskonalać. Tak jak choroba we wzorcowym ujęciu nie istnieje, ale
przez jej rozpoznanie u chorego można mu dopomóc, podobnie znajomość
zbiorczego typu pozwala zrozumieć jego przedstawicieli, by im lepiej
usłużyć.
Ponadto
przez
studiowanie typów
unikamy
„atomizowania” oso­
by
ludzkiej, traktujemy
ją
całościowo i możemy odkrywać prawa jej
rozwoju (M. Gex, R. Resten, E. Kretschmer)*.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin