LEKI STOSOWANE
W
RATOWNICTWIE MEDYCZNYM
OPRACOWANIE:
rat. med. mgr Dariusz Zawadzki
dr n. med. Krystyna Frydrysiak
SFORMATOWANIE:
Julia Zawgorodnia
WPROWADZENIE:
Rys. 1. Zależność między dawkami a występowaniem działań niepożądanych i działań toksycznych (Jednostka modułowa ZI.1.322[06] dr n. farm. D. Modnicki)
Tabela 1. Zestawienie wad i zalet podania dożołądkowego.
Zalety
Wady
Możliwość samodzielnego przyjmowania leku przez pacjenta
Możliwość przekroczenia dawki, gdy pacjent samodzielnie przyjmuje leki (np. w domu)
Stosunkowo łatwy sposób wycofania leku z ustroju
Lek może ulegać rozkładowi w przewodzie pokarmowym lub znacznemu obniżeniu aktywności
Podawanie leku nie jest związane ze specjalnymi procedurami i nie wymaga interwencji przeszkolonego personelu
Długi czas oczekiwania na efekt działania ogólnego (w porównaniu z innymi drogami podawania leku)
Lek podawany tą drogą nie musi spełniać nadzwyczajnych wymogów odnośnie czystości mikrobiologicznej, nie musi być sterylny
Możliwość podania leku tą drogą tylko osobie przytomnej
Podanie leku za pośrednictwem drogi dożołądkowej jest zgodne z fizjologicznym sposobem funkcjonowania przewodu pokarmowego
Tabela 2. Wady i zalety podawania leku drogą dożylną.
Bardzo krótki odstęp czasowy między dożylnym podaniem leku a pojawieniem się efektu działania leku
Brak możliwości korekcji dawki po podaniu leku
Ograniczenie wpływu przewodu pokarmowego na działanie leku
Podanie dożylne może być wykonywane tylko przez wykwalifikowany personel medyczny
Możliwość podania leku osobie nieprzytomnej
Możliwość uszkodzenia tkanek w wyniku przeprowadzenia iniekcji
Możliwe zmniejszenie częstości stosowania leku przez zastosowanie przedłużonego wchłaniania (podanie domięśniowe i podanie podskórne)
Potencjalna możliwość spowodowania zakażeń
Specjalne wymogi stawiane postaciom leku do wstrzyknięć (parametry fizykochemiczne i sterylność) podnoszą cenę leku
Acidum acetylsalicylicum, Acetylsalicylic acid
(kwas acetylosalicylowy – Polopiryna S, Aspirin)
POSTAĆ:
Tabl. 0,3 g
DROGA PODANIA:
Doustnie.
GRUPA LEKU:
Inhibitor cyklooksygenazy, niesteroidowy lek przeciwzapalny (NLPZ).
DZIAŁANIE:
Hamuje powstawania prostacyklin, działa przeciwbólowo, przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie.
WSKAZANIA:
Bóle o małym lub umiarkowanym nasileniu różnego pochodzenia, nerwobóle, gorączka, w zakrzepicy naczyń krwionośnych, choroba wieńcowa, ostry zespół wieńcowy, choroba reumatyczna.
PRZECIWWSKAZANIA:
Nadwrażliwość na salicylany, czynna choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, napady astmy oskrzelowej, dzieci do 12 roku życia, a w szczególności poniżej 3 lat (możliwość wystąpienia zespołu Reye’a – stłuszczenie wątroby), skaza krwotoczna, III trymestr ciąży.
DZIAŁANIA UBOCZNE:
Dolegliwości dyspeptyczne (zgaga, nudności, wymioty, niestrawność), ból brzucha, krwawienia z przewodu pokarmowego (fusowate wymioty, smoliste stolce), choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, reakcje anafilaktyczne, astma oskrzelowa (aspirynowa), osłabia działanie moczopędne furosemidu.
CZAS DZIAŁANIA:
3-4 godziny.
ELIMINACJA:
Przez wątrobę.
CIĄŻA:
Kategoria ‘D’ – nie wolno stosować w III trymestrze ciąży.
WARTO WIEDZIEĆ:
· Kwas acetylosalicylowy, podobnie jak salicylany, nie obniża temperatury w stanie normotermii lub podwyższonej fizjologicznie, np. podczas wysiłku fizycznego. Ze względu na ryzyko uszkodzenia błony śluzowej należy rozpuścić w wodzie.
DAWKOWANIE:
Dorośli:
· 300 mg p.o (rozgryziona lub rozpuszczona w wodzie).
Amiodaroni hydrochloridum
(Amiokordin/Amiodaron)
Amp. 150 mg/3 ml
Dożylnie, doszpikowo.
Przeciwarytmiczny klasy III z niekompetencyjną blokadą receptorów a i b – adrenergicznych.
Rozszerza naczynia wieńcowe i zwiększa pojemność minutową serca, zmniejsza opory naczyniowe na obwodzie co powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego, zmniejsza zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen.
W NZK VF/VT opornym na defibrylację, w stabilnych tachyarytmiach z szerokimi, miarowymi zespołami QRS i wąskimi niemiarowymi zespołami QRS, w niestabilnych tachyarytmiach po 3 nieskutecznej kardiowersji, w częstoskurczu nadkomorowym związanym z zespołem WPW.
PRZECIWSKAZANIA:
Bradykardia zatokowa, blok przedsionkowo-komorowy, zaburzenia czynności tarczycy, ciąża, hipotonia, niewydolność oddechowa, wielokształtny częstoskurcz komorowym – torsade de points.
Spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia widzenia (zawiera jod), rzadko zaburzenia rytmu, zapalenie żył w miejscu wlewu, zaburzenia gastryczne, zaburzenia łaknienia, zaparcia, nadczynność lub niedoczynność tarczycy.
Po podaniu i.v maksymalne działanie następuje po 15 minutach i działa przez 4h.
Metabolizowany głównie w wątrobie, wydalany z kałem, w niewielkiej ilości z moczem.
Kategoria ‘C’.
· Przenika przez barierę krew-łożysko.
· Nie podawać z innymi lekami antyarytmicznymi (glikozydami, chinidyną – nasila działanie chronotropowe ujemne – zwolnienie).
· U dzieci do 3 lat może powodować wystąpienie reakcji toksycznych lub reakcji uczuleniowych.
· W przypadku rozcieńczenia w 0,9% NaCl – osłabienie działania – jest niezgodny z chlorkiem sodu.
· Nie stosować z lekami przeczyszczającymi powodującymi utratę potasu i hipokaliemię, co zwiększa ryzyko wystąpienia torsade de points.
· W skład Amiodaronu wchodzi alkohol benzylowy i u dzieci może wystąpić ‘zespół braku tchu’ – objawy: spadek BP, bradykardia, zapaść sercowo-naczyniowa.
· W 500 ml 5% glukozy nie może być mniejsza niż 300 mg, ponieważ wtedy lek jest niestabilny.
· U osób w podeszłym wieku możliwość wystąpienia ciężkiej bradykardii.
· NZK VF/VT 300 mg i.v rozcieńczone w 20 ml 5% glukozy, następna dawka 150 mg.
· W stabilnych tachyarytmiach 300 mg i.v rozcieńczone w 5% glukozie w czasie 20-60 min.
·...
zzz.umed