Rodzina w kryzysie Beata Maria Nowak.pdf

(8065 KB) Pobierz
.
Mojemu synowi Aleksandrowi
Beata Maria Nowak
Rodzina w kryzysie
Studium resocjalizacyjne
WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN
WARSZAWA 201 2
Projekt okładki i stron tytułowych
Aleksander Nowak
Redaktor inicjujący
Copyright © by Wydawnictwo Naukowe PWN SA
Warszawa 2011
Dorota Dziedzic
Redaktor
Bogumiła Walicka
Koordynator produkcji
Edyta Kunowska
Recenzenci
Prof. zw. dr hab. Zdzisław Kosyrz
Prof. zw. dr hab. Tadeusz Pilch
ISBN 978-83-01-16586-4
Wydawnictwo Naukowe PWN SA
02-676 Warszawa, ul. Postępu 18
teł. 22 69 54 321, faks 22 69 54 031
e-mail:
pwn@pwn.com.pl; www.pwn.pl
Spis treści
Wstęp ..................................... •.......................................................................................................
IX
Oblicza kryzysu współczesnych rodzin
R
OZDZIAŁ
1. Portrety współcz*
sn
y
ch rodzin z
kryzysem społecznym w tle ............................................ 3
1.1. Rodzina w perspekty^'
6 nau
k społecznych ....................................................................... 3
1.2. Geneza współczesny^
form z
y
cia
rodzinnego ..................................................................... 8
1.2.1. Współczesne i4
odele
• formy życia rodzinnego .................................................... 11
1.3. Rodzina i jej funkcjoi
10
^
11
'® ••• ........ ..... ......................................................................
34
1.4. Wybrane modele funk
c
nowan
'
a
rodziny ........................................................................... 20
1.4.1. Model struktuf
a
*
n
y S. Minuchina ....................................................................... 20
1.4.2. Model kołowy O H- Olsona ............................................................................... 22
1.4.3. Model systemt
,w
y ®
eaversa
.................................................................................... 25
1.5. Uwarunkowania kryzy
sdw
rodzinnych.................................................................................. 26
1.5.1. Uwarunkowań'
3
globalne .......................................................................................... 27
1.5:2. Uwarunkowań'
3
lokalne ............................................................................................... 30
R
OZDZIAŁ
2. Rodzina w kryzys'
e
.............................................................................................................
35
2.1. Teoretyczne kontekstf
z
J
aw
s
k
a
kryzysu ................................................................................ 35
2.1.1. Klasyczna i pierzona teoria kryzysu .................................................................... 40
2.1.2. Rodzaje kryzy?
ów
'
ich
źródła .................................................................................
43
2.2. Kryzys a zmiany wewMfrzrodzinne ... ......................................................................... 47
2.2.1. Zaburzenia w ?lrukturze rodziny ......................................................................... 49
2.2.2. Dysfunkcje syS
temu
rodzinnego ........................................................................... 52
2.2.3. Profile rodzin
^
kryzysie ..................................................................................... 55
2.3. Rodzina w świetle wy0'
ków badań
empirycznych ............................................................... 60
2.4. Strategie radzenia sof'
0 2
kryzysem ................................................................................. 68
2.4.1. Modele radzeń'
3
sobie ze stresem - tradycyjne i przejściowe ............................. 72
2.4.2. Wieloosiowy ni°
de
l radzenia sobie S.E. Hobfolla ................................................ 75
2.5. Znaczenie kompelenG' społecznych dla skutecznej adaptacji społecznej ..................... 78
2.5.1. Kompetencje ^poteczne a przystosowanie społeczne ......................................... 79
2.5.2. Koncepcje uwarunkowań kompetencji społecznych .......................................... 85
2.6. Rola zasobów rodzin^®*
1 w
przezwyciężaniu kryzysu - przegląd badań ....................... 86
CZĘŚĆ I
SOHp
Spls treści
Br'-
Polityka państwa wobec rodzin w kryzysie
R
OZDZIAŁ
3
. Współczesne zadania i wyzwania polityki społecznej
CZĘŚĆ II
........................................
3.1. Prawne konteksty funkcjonowania rodziny ................................................................
3.2. Strategie polskiej polityki społecznej wobec rodzin w kryzysie .................................
3.2.1. Idea aktywnej polityki społecznej ....................................................................... 10
3.3. Obszary problemowe i wyzwania polityki regionalnej ................................................
R
OZDZIAŁ
4
. Działania profilaktyczne, pomocowe i wspierające
............................................
4.1.
4.2.
4.2.1.
4.2.2.
4.2.3.
4.3.
4.4.
Wybrane zagadnienia profilaktyki społecznej ............................................................
Wspieranie rodzin w kryzysie wynikające z kompetencji pomocowych .................
Kontekst socjalny ................................................................................................... 1
Kontekst psychologiczny ...................................................................................... 1
Kontekst interwencyjny ......................................................................................... 1
Organizacje pozarządowe w systemie pomocy i wsparcia społecznego ......................
Wolontariat jako narzędzie zmiany społecznej ...........................................................
CZĘSC III
Współczesne modele resocjalizacji
a oddziaływania wobec rodzin w kryzysie
R
OZDZIAŁ
5
. Inspiracje teoretyczne współczesnej pedagogiki resocjalizacyjnej
.............................. 143
Koncepcje społeczno-poznawcze ......................................................................................
143
5.1.1.
..................................................................................................................
Teoria
konstruktów osobistych G. Kelly’ego ..............................................................................
144
5.1.2.
..................................................................................................................
Teoria
społecznego uczenia się A. Bandury ................................................................................
145
5.2. Teorie i koncepcje socjologiczne ...................................................................................
147
5.2.1. Integracyjna teoria zachowania przestępczego M. Leblanca ..............................
147
5.2.2. Teoria naznaczenia społecznego (stygmatyzacji) ............................................... 148
5.2.3. Koncepcja teatru życia codziennego E. Goffmana ............................................ 150
5.2.4. Koncepcja
resilience
(oporu—elastyczności) ..........................................................
151
5.3. Współczesne polskie koncepcje resocjalizacji ................................................................... 152
5.3.1. Wielopasmowa koncepcja resocjalizacji z udziałem społeczeństwa A. Bałan-
dynowicza .................................................................................................................
154
5.3.2. Koncepcja uspołecznienia systemu profilaktyki i resocjalizacji W. Ambrozika. 155
5.3.3. Koncepcja twórczej resocjalizacji M. Konopczyńskiego ................................... 157
5.1.
R
OZDZIAŁ
6
. Instytucjonalne oddziaływania resocjalizujące wobec rodzin w kryzysie -
i
t
analiza krytyczna
...........................................................................................................
159
Resocjalizacja w warunkach kurateli sądowej ..................................................................
159
6.1.1. Efektywność kuratorskich oddziaływań resocjalizujących w środowisku otwartym 161
6.2. Działania systemowe w zakresie pomocy penitencjarnej i postpenitencjarnej dla
osób skazanych i ich rodzin .................................................................................................
167
6.2.1. Aktywizacja zawodowa jako element penitencjarnych oddziaływań resocjalizujących -
polskie projekty systemowe ......................................................................................
171
6.2.2. Działania systemowe w świetle wyników badań ....................................................
175
6.3. Wybrane przykłady resocjalizacyjno-readaptacyjnych projektów systemowych
wdrażanych w innych państwach ......................................................................................... 178
6.1.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin