TRANSFORMATOR- urządzenie elektryczne przeznaczone do przekształcenia napięcia sinusoidalnie zmiennego na napięcie sinusoidalnie zmienne o innej wartości , a takiej samej częstotliwości. Zamiana odbywa się za pośrednictwem pola magnetycznego. WŁAŚC. Możliwość zamiany wartości napięcia i prądu w obwodzie prądu przemiennego. BUDOWA składa się z rdzenia (mat. Ferromagnetyczny), w którym zamyka się strumień magnetyczny oraz uzwojeń (uzw. Pierwotne- uzw, do którego doprowadza się energie| uzw. Wtórne- z którego odprowadza się e.) PRĄDOWE P. KIRCHHOFFA suma prądów wypływa. Z wezła=…| Suma strumieni magn wpływających do miejsca rozgałęzienia = sumie strum magn wypływ z miejsca rozgałęzienia. NAPIECIOWE P.K. (prądu stałego) w obwodzie zamkniętym zmiana sił elektromagn. = sumie spadkowi napięć. | w Obwodzie magn zamkniętym suma sił magnetomoto= sumie magn. Spadków napięć. (prądu zmiennego) Suma amplitud zespolonych prądów w gałęziach schodzących się w węźle jest równa zero. \Suma amplitud zespolonych sił elektromotorycznych źródeł prądu w dowolnym zamkniętym oczku obwodu jest równa sumie amplitud zespolonych napięć na wszystkich impedancjach tego oczka. | RÓŻNICA w stosowania praw w obwodach prądu zmiennego , w porównaniu do obw. Prądu stałego polega na tym, ze napięcie i prądy w obw pradu stałego sumują się algebraicznie, a w obwodach prądu zmiennego geometrycznie. SILNIK ASYN. KLATKOWY maszyna elek. Asynchr- pole magn wytw w układzie stojana ma inną prędkość/ klatkowy- zmodyfikowany kształt klatki miernika w postaci prętów, nie ma klasycznego uzwojenia. DŁAWIK uzwojenie nawinięte na rdzeniu z mat ferromagn. ODBIORNIK TRÓJF SYM impedancja i kąty w poszczególnych fazach są sobie równe ZWARCIE połączenie galwaniczne dwóch różnych punktów obwodów przewodem o oporze=0 IMPEDANCJA zależność miedzy natężeniem prądu i napięciem w obw prądu zmiennego. INDYKCYJNOŚĆ zdolność odwodu do wytw strumienia pola magnetycznego powstającego w wyniku przepływu przez obowd prądu. L=Z*Φ/I (z-liczba zwojów; Φstrumień pola magn.) [H] 1 heur [A/m] PRAWO FARADAYA e=-z*(dΦ/dt) w zamkniętym obw znajdującym się w zmiennym polu magnetycznym pojawia się sila elektromot. indukcji , równa prędkości zmian strumienia indukcji pola magnetycznego przechodzącego przez powierzchnię rozpiętą na tym obwodzie. PRAWO OHMA dla pradu stałego U=R*I ; dla zmiennego U=Z*I. Jeżeli w obwodzie znajduje się kondensator lub cewka to wypadkowy opór nazywamy impedancją . Imped. obwodu zależy od częstotliwości (pulsacji) napięcia i od parametrów elementów obwodu. Kondensator w obwodzie prądu stałego stanowi przerwę, a cewka zwarcie. KOMUTACJA zmiany zachodzące w obwodzie w czasie przejścia od stanu początkowego nowego stanu ustalonego PROSTOWNIK służy do zamiany prądu przemiennego na stały.
STAN JAŁOWY stan, w którym uzwojenie pierwotne połączone jest ze źródłem napieia sinusoidalnego a uzwojenie wtórne jest otwarte. Transformator w stanie jałowym nie jest obciążony, więc nie oddaje żadnej mocy. U=F(P0) P0=∆PFe=C*U2 Straty w rdzeniu zależa od kwadratu napięcia, dlatego wykresem jest parabola. Moc pobrana przez transformtor w stanie jałowym prawie w całości zamieniana jest na ciepło w rdzeniu i zależy od kwadratu indukcji magn . U=f(cos) O przebiegu krzywej współczynnika mocy cosϕ0=P0/UI=f(U) decydują przebiegi prądu I0=f(U) i mocy pobranej P0=f(U). Współczynnik cosϕ przy małych napięciach rośnie osiągając maksimum przy przegięciu krzywej magnesowania. Przy dalszym wzroście napięcia szybciej rośnie iloczyn U*I niż moc P0 pobrana przez transormator i współcz. Mocy maleje. I0=f(U) Charakt ta ma przebieg zbliżony do krzywej przepływu magnesowania rdzenia w funkcji indukcji magnetycznej Ѳ=f(B) dla blach, z których wyznaczany jest obwód magnetyczny , gdyż składowa magnesująca prądu jałowego Iµ jest prawie równa prądowi jałowemu I0 Z przebiegu tej charakt wynika, że przy wzroście napięcia ponad wartość znamionową szybko rośnie prąd jałowy i może osiągnąć wartość bliską prądowi znamionowemu. STAN ZWARCIA taki stan, w którym zaciski wtórne są zwarte,a uzwojenie pierwotne jest zasilane napięciem.Pzw=f(Izw) Straty w uzwojeniach zależą od kwadratu prądu płynącego przez uzwojeni, dlatego wykresem jest parabola. Cosϕzw=f(Izw) zależnośc ta jest prostą równoległą do osi odciętych. Ze wzoru wynika, ze reaktancja X i rezystancja R obu uzwojeń są stałe w stanie zwarcia, dlatego cosϕ ma wartość stałą. Cos=R/Z; Z=√Rz2+Xz2 Uzw=f(Iz) Ponieważ cosϕ ma wartość stałą, to charakt Izw ma przebieg prostoliniowy, bo impredancja ma wartość stałą. STAN OBCIĄŻENIA Jeżeli do zacisków uzwojenia wtórnego zostanie włączony odbiornik. DIODA PÓŁPRZEW. –element półprzew zbudowany z półprzew typu p i połprzew typu n, złączonych ze sobą –chrakt się jednokierunkowym przepływem prądu –element nieliniowy, niesymetryczny o charakt prądowo-napieciowej –charakt się różną dla różnych kierunkow polaryzacji rezystancją TYRYSTOR –elem półprzewodnikowy zbudowany z 4 warstw półprzewodnika o układzie p-n-p-n –tyrystor umożliwia tylko jendok przepływ prądu (od anody do katody) –posiada dodatkową bramke przyłączoną do środkoej warstwy OPORNIK –element liniowy (spadek napięcia jest wprost prop do prądu płynącego przez opornik –zmienia energię elektr na ciepło –w obwodzie służy do organiczenia prądu w nim płynącego ŻARÓWKA charakt zarówki jest zagięta ku osi napięcia. Związane jest to ze wzrostem rezystancji żarnika żarównki spowodowany wzrostem jego temp po zwiększeniu płynącego prądu TRIAK półprzewodnika struktura pięciowarstwowa. Umożliwia on dwukierunkowy przepływ prądu. Pracuje przy dowolnym kierunku polaryzacji elektrod A1 i A2.
E_Czarnywojtek