Insurekcja kościuszkowska i upadek Rzeczypospolitej Obojga Narodów.docx

Insurekcja kościuszkowska i upadek Rzeczypospolitej Obojga Narodów

·       

12 III – 16 XI 1794 r. – insurekcja kościuszkowska

·        Przyczyny:

·        II rozbiór Polski (23 I 1793 r.),

·        Kryzys gospodarczy, bezrobocie, zubożenie ludności,

·        Pojawienie się haseł jakobinów w Polsce,

·        Chęć odzyskania niezależności przez Rzeczpospolitą,

·        Podróż Tadeusza Kościuszki do Francji w celu uzyskania pomocy zbrojnej do rozpoczęcia powstania (1793 r.)

·        Powstanie na emigracji Komitetu Emigracyjnego w Lipsku (np. Tadeusz Kościuszko, Hugo Kołłątaj),

·        Zarządzenie zmniejszenia liczebności armii polskiej o 50% przez Osipa Igelströma (ambasador rosyjski w Polsce),

·        12 III 1794 r. – gen. Antoni Madaliński wypowiada posłuszeństwo  władzom wojskowym i wyrusza z Ostrołęki do Krakowa

·        24 III 1794 r. – ogłoszenie aktu insurekcji kościuszkowskiej na rynku w Krakowie. Tadeusz Kościuszko zostaje Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej

·        4 IV 1794 r. – bitwa pod Racławicami. Zwycięstwo Tadeusza Kościuszki nad wojskami gen. Aleksandra Tormasowa. Udział kosynierów (żołnierze piechoty, którzy uzbrojeni byli w kosy bojowe, rekrutowani na zasadzie pospolitego ruszenia) Atak kosyniera Wojciecha Bartosa (Głowackiego) na armatę, której lont zgasił czapką

·        16 IV 1794 r. – wybuch powstania na Żmudzi

·        17 IV 1794 r. – wybuch powstania w Warszawie. Na czele Jan Kiliński

·        19 IV 1794 r. – powstanie Rady Zastępczej Tymczasowej Księstwa Mazowieckiego (organ władzy wykonawczej). Przewodniczącym Ignacy Wyssogota Zakrzewski (pierwszy prezydent Warszawy)

·        23 IV 1794 r. – wybuch powstania w Wilnie. Na czele Jakub Jasiński

·      V – VI 1794 r. – publiczne egzekucje targowiczan

·        7 V 1794 r. – uniwersał połaniecki (Uniwersał urządzający powinności gruntowe włościan i zapewniający dla nich skuteczną opiekę rządową, bezpieczeństwo własności i sprawiedliwość w komisjach porządkowych):

·        Zniesienie poddaństwa osobistego chłopów (nadanie wolności osobistej),

·        Zmniejszenie pańszczyzny (na czas powstania: zniesienie),

·        Przyznanie chłopom prawa opuszczenia ziemi po spełnieniu określonych warunków (spłata długów i zaległych podatków oraz zawiadomienie wojewódzkiej komisji porządkowej).

·        10 V 1794 r. – powstanie Rady Najwyższej Narodowej (organ władzy wykonawczej; władzę sprawowała od 27 V 1794 r.)

·        16 V 1794 r. – przystąpienie Prus do walki z powstaniem u boku Rosji

·        6 VI 1794 r. – bitwa pod Szczekocinami. Zwycięstwo wojsk rosyjsko-pruskich nad wojskami polskimi

·        8 VI 1794 r. – bitwa pod Chełmem. Zwycięstwo Rosji nad wojskami gen. Józefa Zajączka

·        25 VI – 12 VIII 1794 r. – powstanie kurlandzkie

·        7 VII 1794 r. – zajęcie Lublina przez wojska austriackie

·        13 VII – 5 IX 1794 r. – pierwsze oblężenie Warszawy przez wojska pruskie. Zwycięstwo Polski

·        VIII – XII 1794 r. – powstanie wielkopolskie 1794 roku

·        12 VIII 1794 r. – kapitulacja Wilna

·        29 IX 1794 r. – egzekucja in effigie (wykonanie kary śmierci na wizerunku zmarłego skazanego, który nie doczekał egzekucji lub zbiegł) na przywódcach konfederacji targowickiej

·        2 X 1794 r. – zdobycie Bydgoszczy przez Jana Henryka Dąbrowskiego

·        10 X 1794 r. – bitwa pod Maciejowicami. Porażka Polski. Tadeusz Kościuszko dostaje się do niewoli

·        12 X 1794 r. – Tomasz Wawrzecki zostaje nowym Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej

·        4 XI 1794 r. – obrona Pragi i jej zdobycie przez gen. Aleksandra Suworowa, który dokonał „rzeź Pragi”. Ostatnia bitwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów

·        5 XI 1794 r. – kapitulacja Warszawy

·        16 XI 1794 r. – kapitulacja powstania pod Radoszycami na rzecz Rosji

·        24 X 1795 r. – III rozbiór Polski. Koniec istnienia Rzeczypospolitej Obojga Narodów:

·        Rosja – zachodnie Polesie, Wołyń, Żmudź, Kurlandia, Semigalia,

·        Prusy – Mazowsze z Warszawą, Podlasie, Suwalszczyzna,

·        Austria – Galicja Zachodnia (Lubelszczyzna i Małopolska).

·        25 XI 1795 r. – abdykacja Stanisława Augusta Poniatowskiego. Internowanie do Rosji

·        26 I 1797 r. – konwencja Rosji, Prus i Austrii w Petersburgu. Potwierdzenie rozbiorów Polski. Polska ma zostać na zawsze wymazana z kartografii, historiografii i sfery publicznej

·        1798 r. – śmierć Stanisława Augusta Poniatowskiego w Petersburgu