262_753301_hafciarka.doc

Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy

Hafciarka

(753301)

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych

Hafciarka (753301)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła

ISBN               978-83-7951-000-9 (całość)

ISBN              978-83-7951-262-1 (262)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99

e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl    http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65

e-mail: instytut@itee.radom.pl                  http://www.itee.radom.pl

Spis treści

1.              Dane identyfikacyjne zawodu                             4             

1.1.               Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach                             4

1.2.               Notka metodologiczna i autorzy                            4

2.              Opis zawodu                             6

2.1.               Synteza zawodu                             6

2.2.               Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu                             6

2.3.               Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)                             6

2.4.               Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu                             7

2.5.               Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie                            7

2.6.               Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-dacji kompetencji                            8

2.7.               Zadania zawodowe                            8

2.8.               Wykaz kompetencji zawodowych                            8

2.9.               Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK                            9

3.              Opis kompetencji zawodowych                             10

3.1. Wykonywanie haftu ręcznego Kz1                             10

3.2. Wykonywanie haftu maszynowego lub komputerowego Kz2                             11

3.3. Kompetencje społeczne KzS                             12

4.               Profil kompetencji kluczowych                             13

5.              Słownik                             14

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010):

753301 Hafciarka

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 3).

Grupa elementarna 7533 – Szwaczki, hafciarki i pokrewni (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 7533 Sewing, embroidery and related workers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 13. Produkcja wyrobów tekstylnych, Grupa 13.9. Produkcja pozostałych wyrobów tekstylnych.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 15 stanowiskach pracy w 6 przedsiębiorstwach (małe − 4, mikro − 2, w tym 6 produkcyjnych), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

·       Paweł Baczyński – PHU Wiktoria w Łodzi,

·       Krystyna Duchniak – Pracownia Haftu Artystycznego w Radomiu,

·       Wojciech Szczerba – AHA STUDIO Pracowania Haftu Artystycznego w Warszawie,

·       Krystyna Jankowska – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi.

Ewaluatorzy:

·       Beata Olczak – GSP Głowno w Głownie,

·       Kazimierz Kubiak – Instytut Badań nad Przedsiębiorczością i Rozwojem Ekonomicznym EEDRI w Łodzi.

Recenzenci:

·       Stanisław Chudoń – ekspert niezależny, były pracownik firmy Deni Cler w Warszawie,

·       Andrzej Chruściany – Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi.

Komisja Branżowa (zatwierdzająca):

·       Bogusław Słaby (przewodniczący) – Związek Przedsiębiorców Przemysłu Mody Lewiatan w Łodzi,

·       Adam Paprocki – Związek Rzemiosła Polskiego w Warszawie,

·       Mariusz Hanczka – przedstawiciel pracodawców, P.P.H.U. „Corin” w Pabianicach,

·       Zbigniew Kaniewski – Federacja Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych Przemysłu Lekkiego w Łodzi.

Data zatwierdzenia:

·       08.10.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Hafciarka wykonuje haft ręczny za pomocą krosien do haftu lub maszynowy z użyciem prostych maszyn hafciarskich albo automatów hafciarskich.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu

Praca hafciarki ręcznej polega na wykonywaniu haftu ręcznego na różnego rodzaju tkaninach i dzianinach. Haftem ręcznym najczęściej zdobione są sztandary (wojskowe, szkolne, kościelne itp.), szaty liturgiczne, konfekcja, obrazy itp. Hafciarka, wykonująca haft ręczny może zajmować się również konserwacją tkanin. Pracuje głównie na konkretne zamówienie klienta, ściśle stosując się do jego wskazówek. Bywa tak, że klient podaje główne parametry zlecenia, np. treść napisów, natomiast ustalenie jego kształtu graficznego pozostawia wyobraźni i doświadczeniu hafciarki. Haft może składać się z motywów geometrycznych, napisów, motywów roślinnych i zwierzęcych, elementów krajobrazu czy postaci. Hafciarka obsługująca maszynę do haftu zajmuje się ręcznym przemieszczaniem tkaniny, natomiast obsługa automatu hafciarskiego polega na nadzorowaniu wykonania haftu przez maszynę. Proces powstawania haftu zaczyna się od opracowania specjalnego programu hafciarskiego (w formacie czytelnym dla automatu, najczęściej DST). Następnie program importowany jest do panelu sterującego automatem. Hafciarki maszynowe znajdują zatrudnienie w przedsiębiorstwach związanych z przemysłem tekstylnym i reklamowym. Coraz częściej pojawiają się, głównie w centrach handlowych, hafciarskie punkty usługowe wyposażone w jednogłowicowe maszyny-
-hafciarki.

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)

Miejscem pracy hafciarki ręcznej jest pracownia hafciarska. Jest to na ogół niewielkie pomieszczenie pozwalające na wygodne usytuowanie krosna (krosien) hafciarskiego, stołu do rysowania i przenoszenia haftowanego wzoru na tkaninę. Pracownia haftu ręcznego wyposażona jest w żelazko lub prasowalnicę, często w maszynę (maszyny) do szycia. Podstawowymi narzędziami do wykonywania haftu ręcznego są krosno hafciarskie, igły hafciarskie i nożyczki. Haft ręczny wykonuje na ogół jedna osoba, ale możliwa jest praca zespołowa. Miejscem pracy hafciarki obsługującej automaty hafciarskie są pomieszczenia produkcyjne. Zagrożenia w pracy hafciarki związane są z obsługiwaniem maszyn i urządzeń Zagrożenia dla zdrowia w zawodzie hafciarki maszynowej związane są z czynnikami środowiska pracy, takimi jak: hałas, zapylenie, dlatego szczególnie ważne jest planowanie i organizowanie procesów technologicznych zgodnie zasadami i przepisami BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska. Automat hafciarski obsługuje zazwyczaj jedna osoba. W zależności od potrzeb praca w hafciarniach może być wykonywana na trzy zmiany.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Hafciarka, a w szczególności hafciarka artystyczna powinna cechować się poczuciem estetyki, mieć umiejętności plastyczne, co jest przydatne w projektowaniu haftu i rozrysowywaniu wzoru hafciarskiego. Cechy konieczne w zawodzie hafciarki to przede wszystkim: cierpliwość i dokładność, a także odporność na monotonny tryb pracy (jest to praca lekka, jednak odbywa się przez długi czas w jednej pozycji i polega na wykonywaniu tych samych czynności). Ograniczeniami do wykonywania pracy hafciarki ręcznej są poważne wady wzroku, niedowład rąk oraz wady kręgosłupa (ze względu na siedzący tryb pracy). W przypadku hafciarki obsługującej automat hafciarski konieczne są: dobry wzrok, sprawność manualna, odporność na pracę w stresie pod presją czasu. Pracę hafciarki obsługującej automat hafciarski utrudnia dysfunkcje kończyn dolnych.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Osoby wykonujące haft ręczny mogą przyuczyć się do zawodu u pracodawcy i uzyskać kwalifikacje czeladnicze czy mistrzowskie. Hafciarka ręczna może mieć wykształcenie plastyczne. Do haftu maszynowego niewymagane jest formalne wykształcenie. Najczęściej osoby przyuczane są w zakładach pracy. W obu przypadkach wykształcenie rzemieślnicze w branży tekstylnej ułatwia podjęcie pracy w zawodzie.

2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/ /walidacji kompetencji

Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe można potwierdzić w organizacjach rzemieślniczych egzaminem czeladniczym i mistrzowskim. Hafciarka ręczna ma możliwość założenia własnej pracowni. W przypadku hafciarki maszynowej, szczególnie w większych zakładach, istnieje możliwość awansu na stanowisko brygadzisty lub kierownika. Zdobyte doświadczenie pozwala na założenie własnej firmy. Posiadając kompe...