Rojkowska Katarzyna- Naucz Małe Dziecko Myśleć i Czuć.doc

Projekt i wykonanie okładki, uktad typograficzny:

Andrzej Laszak, Dariusz Rossowski

Redakcja:

Anna Kotynia-Kosmynka

Druk i oprawa: Drukarnia Wydawnicza im. W.L. Anczyca, Kraków

Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być powie-
lana ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechani-
cznych, kopiujących, nagrywających i innych, bez uprzedniego wyrażenia
zgody przez właściciela praw.

© Copyright by Katarzyna Rojkowska 2003

ISBN 83-7229-075-X

Wydanie 2, poprawione, Łódź 2004, dodruk 2004

Wydawnictwo „Ravi"

90-353 Łódź, ul. J. Kilińskiego 169

tel (0-42) 676-45-69, fax (0-42) 676-49-79

e-mail: ravi@ravi.com.pl

www: http://www.ravi.com.pl

Dystrybucja: Grupa A5 sp. z o. o.

90-353 Łódź, ul.J. Kilińskiego 169, tel/fax (0-42) 676-49-29
e-mail: handlowy@grupaA5.com.pl

Spis treści

Drodzy Rodzice ................................................................................7

Wstęp .......................................................................................................9

Szczęśliwe dziecko ...............................................................................9

Mądre dziecko               10

Mali pożeracze wiedzy               12

Geniusz dobry czy zły?                 15

Och, to taki mały, przemądrzały geniusz!              17

W ślad za Leonardem da Vinci                18

1.              Mózg               23

Co się dzieje w głowie?               23

Jak pracuje mózg?                .21

Jak mózg zapamiętuje i przechowuje wiadomości                .30

Mózg uwielbia stymulację!                .31

Instrukcja obsługi mózgu               .34

2.              Ruch               41

Ruch i mózg - dwaj przyjaciele               41

Z polnej ścieżki na autostradę               42

Usuwanie przeszkód                 43

Kołysanie, wirowanie i turlanie                48

Dotyk konieczny od zaraz               51

Chore dzieci zdrowym dzieciom                .55

Podsumowanie               .58

3.              Zabawa w czytanie                 61

Czemu tak wcześnie?               61

Czy dzieci to lubią?                63

Czytanie dziecku jak mycie zębów                65

Daj dziecku książkę!                66

Czytające dziecko                 68

Co wspólnego z uczeniem małych dzieci czytania ma telewizja?               71

Jak wielu ludzi uczy swoje dzieci czytać?               72

Co dziecko zyskuje dzięki wczesnej nauce czytania?                74

Naucz małe dziecko czytać!                 74

Reguły gry               75

Jak się bawić w czytanie?                87

Zabawy słowne - sposób na nudne dni                 97

4.              Matematyka też jest zabawą                101

Liczenie to cenny produkt uboczny                      103

Baw się z dzieckiem w matematykę!                     104

Reguły gry                 105

Jak przygotować materiał?                 106

Jak się bawić w matematykę?                 107

Barwne życie młodego matematyka                 118

5.              Moc muzyki                121

Każde dziecko jest muzykalne                 121

Muzyka jak powietrze                 123

Jaką muzykę wybrać?                 128

Jak słuchać muzyki?                 133

Smyczki w dłoń                 133

Podsumowanie                 138

6.              Parasol emocji                 139

Emocje w mózgu               140

Dzieci naśladują nasze emocje                142

Poskramiać czy nie               145

Bez EQ nie ma IQ                146

Wróg publiczny - telewizor               148

Podsumowanie                154

Bibliografia               157

Spotkajmy się                 159

Drodzy Rodzice,

W

ychowanie dziecka na mądrego i szczęśliwego człowieka
to najpiękniejszy dar, jaki możemy mu dać. Chociaż jest
wiele dróg, którymi możemy kroczyć, by ten dar uzyskać, to zawsze
powinno nam towarzyszyć okazywanie dziecku swojej miłości i uwa-
gi oraz podzielenie się z nim swoim czasem. Jest to prawdziwe wy-
zwanie, które wymaga od nas odwagi, odpowiedzialności oraz wie-
dzy o tym, jaki potencjał kryje się w naszych dzieciach i jak go
wydobyć.

Przyjście na świat mojej córki zainspirowało mnie do poszuki-
wania i wzbogacania własnego warsztatu pracy o informacje oraz
narzędzia, które pomagają mi w dawaniu jej szczęścia i mądrości.
W książce, którą oddaje w Wasze ręce, zgromadziłam szereg za-
sad, porad, metod i zabaw, rozwijających małe dziecko intelektual-
nie i emocjonalnie. Wzbogaciłam je o swoje pomysły i doświadcze-
nia oraz o doświadczenia i opinie rodziców, z którymi współpracuję.
Mnogość i różnorodność przedstawionych propozycji stymulują-
cych rozwój dziecka potraktujcie jak paletę barw. Dotknijcie pę-
dzlem każdego koloru, po to by stworzyć nowy, niepowtarzalny od-
cień. Dodajcie swoje pomysły i stwórzcie zabawy specjalnie dobrane
dla Waszego dziecka, rozwijające jego mózg i kształtujące jego
osobowość.

Najcenniejszy czas dla stymulacji rozwoju dziecka to okres od
urodzenia do pięciu, sześciu lat. Opisując zabawę w czytanie i ma-
tematykę, przedstawiłam program działań w pełnym zakresie, na

każdy dzień. Pamiętajcie jednak, że na jego realizację macie prze-
cież kilka lat! Bawcie się ze swoimi dziećmi tylko wtedy, kiedy ma-
ją na to ochotę. Róbcie przerwy, kiedy wasze dziecko źle się czu-
je lub jest pochłonięte inną, ważną dla niego sprawą.

Ja bawię się ze swoją córką w naukę od jej urodzenia. Teraz jest
już półtoraroczną dziewczynką, więc z harmonogramu wynikało-
by, że powinnyśmy bawić się już w czytanie rozbudowanych zdań
i rozwiązywanie prostych zadań arytmetycznych. Faktycznie je-
steśmy kilka etapów wcześniej, a ja i tak bardzo się cieszę z efek-
tów, które uzyskałyśmy. Mamy przed sobą przecież całe lata. Nie
oznacza to jednak, że brak nam systematyczności. Bawimy się re-
gularnie, lecz nie każdego dnia.

Podczas stymulacji rozwoju dziecka najważniejsze jest to, by ono
zawsze dobrze się bawiło. Efekty powinny być produktem ubo-
cznym. I to jest w pracy z dzieckiem najwspanialsze: ujawnia ono
swoje umiejętności w momentach zupełnie nieoczekiwanych (na
przykład krzycząc: „mama, mama" i jednocześnie trzymając kar-
tę z tym słowem o 5:30 rano, czym skutecznie mamę budzi).

Mając wiedzę o tym, jak można ułatwić swojemu dziecku wej-
ście w świat pozyskiwania informacji i kształtowania dobrych re-
lacji z innymi ludźmi, na pewno nie pozostaniecie obojętni na me-
tody i zabawy przyczyniające się do tego. Podzielcie się ze mną
swoimi spostrzeżeniami.

Życzę Warn samych cudownych chwil podczas wspólnej zabawy.

Katarzyna Rojkowska
Łódź, wrzesień 2003

Wstęp

Szczęśliwe dziecko

Pragnienia wszystkich rodziców są bardzo podobne. Chcemy, aby
nasze dzieci były zdrowe, zadbane i bezpieczne. Dążymy do tego,
by były mądre, zdolne i dobrze radziły sobie w życiu. Każdy rodzic
chce stworzyć swoim pociechom optymalne warunki do rozwoju.
W przypadku troski o zdrowie i higienę standardy postępowania
są u wszystkich bardzo podobne. Rodzice uczą się, jak pielęgno-
wać dziecko, wczytują w poradniki, skrzętnie wypełniają polece-
nia lekarzy, słuchają przeróżnych dobrych rad. Zgodnie twierdzą,
że trzeba podawać witaminę D (bo taki mamy klimat), szeroko za-
kładać pieluszkę (ze względu na bioderka), fluoryzować ząbki (by
uniknąć próchnicy) itd.

Takiej jednomyślności nie ma już jednak, gdy zaczynamy roz-
mawiać, w jaki sposób należy zadbać o to, by dziecko było ra-
dosne, mądre i zdolne. Pytając wielu rodziców dwu-, trzylatków,
jak spędzają czas ze swoimi maluchami i co robią, aby dzieci
prawidłowo się rozwijały, zebrałam cały wachlarz różnych odpo-
wiedzi. Dzielą się one na dwie grupy. Jedne zawierają sposoby
ogólnie uznane, takie jak ofiarowywanie zabawek, opowiadanie
bajek, uczenie piosenek, zabieranie na plac zabaw, zakup wyma-
rzonego psa. Druga grupa to odpowiedzi budzące u wielu zdzi-
wienie, graniczące niekiedy z oburzeniem: „mój dwulatek słucha
muzyki Mozarta", „czytam dziecku bardzo dużo książek", „uczę