metody somatoskopowe.doc

1.MEDOTY SOMATOSKOPOWE (SUBIEKTYWNE)

Obserwacje sylwetki i rejestrowanie zgodnie z pewnymi zasadami, w nikłe oglądanie postawy.

Sylwetkowe: (wzorce sylwetki, obserwacja osoby i porównanie z  wzorcemi)

a) metoda Browna (harwardzka) – ABCD wzorce sylwetki oparte na 746 studentach z U.Harwardzkiego. A – postawa doskonała; głowa wprost nad klatką piersiową, biodrami i stopami, wypukła klatka piersiowa, płaski brzuch, łagodne wygięte plecy.

B – dobra; głowa wysunieta nieco ku przodowi, klatka piersiowa mniej wypukła, brzuch nieco wypukły, plecy bardzo wygięte.

C – wadliwa; głowa wysunięta przed klatką piersiową, brzuch wypukły, plecy zgarbione.

D – zła; głowa bardzo wysunieta do przodu, klatka piersiowa płaska, brzuch zwiotczały, wiszący, plecy wyraźnie zgarbione.

Czystych typów jest niewiele, typy pośrednie AB i CD.

b) metoda Staffela – kryterium to ukształtowanie przednio-tylnych krzywizn kregosłupa, postawy: normalna, plecy okrągłe, plecy płaskie, plecy wklęsłe, plecy okrągło-wklęsłe.

c) metoda Wolańskiego – oparta na badaniach dużej (ok. 3500 osób) ilości dzieci i młodziezy 3-20 lat.

Trzy typy postaw: K – kifotyczny, L – lordyczny, R – równoważny. W zależności od krzywizny wyróżnił stopnie: I, II, III. KI – dominacja kifozy, względnie łagodna, KII – powiększona, KIII – ostra. LI – dominacja lordozy, łagodna itd. RI – mała L i K, RII – powiększona L i K , RIII – duża K i L. 

Punktowane: (mamy pewne dyspozycje, wiemy co należy obserwować, dostrzegamy odstępstwa, rejestracja w postaci punktów)

a) metoda Drew – metoda pierwotna, kryterium; linia pionu rzutowanego z tylnego brzegu brzucha do stóp. Postawa prawidłowa – linia przechodzi przez wyrostek sutkowaty kości skroniowej, szyjny i lędźwiowy odcinek kręgosłupa, staw krzyżowo biodrowy, tuż za środkiem stawu biodrowego, przed środkiem stawu kolanowego i kostki zewnętrznej stopy. Odchylenia to wady odpowiednio punktowane. Norma 3 pkt, odchylenia; zmniejszanie pkt. Głowa, klatka piersiowa, lordoza lędźwiowa – do 3pkt, ogólne zrównoważenie ciała – do 5 pkt. Odpowiednią sumę pkt porównywało się z tabelą w której znajdywały się symbole postaw ABCD oraz wartości procentowe.

b) Metoda Stobieckiej (nawiązuje Kasperczyk) – obserwacje od góry aż po stopy. Kryteria postawy doskonałej: głowa uniesiona w górę, broda lekko przyciągnięta, barki sciągnięte lekko ku tyłowi, łopatki przylegające płasko do ściany pleców, klatka piersiowa uniesiona, uwypuklona, zbliżona do pozycji wdechowej, brzuch wciągnięty, płaski, kręgosłup z fizjologicznymi krzywiznami, kąt pochylenia miednicy utrzymany w normie (przodopochylenie Wilesa 28 – 31%), uda proste, kolana wyprostowane, nie sztywne, stopy prawidłowo wysklepione, bez zniekształceń, palce prawidłowo skierowane prosto, ciężar równomiernie rozłożony na obie kończyny dolne. Odchylenia od stanu prawidłowego to wady postawy, ocenia się je punktami 1,2,3. Max można uzyskać 25 pkt (postawa najgorsza), min 0 pkt (postawa doskonała).

2. METODY FOTOGRAFII, CIENOGRAFII I KONTUROGRAFII.

a) Metoda fotometryczna Yale (lustrzana)– rozmieszcza się lustra i reflektory w gabinecie, tak aby oświetlona sylwetka była widoczna z przodu, boku, tyłu i góry. Lustra ustawione pod kątem aby odbite sylwetki padaly na lustro zbiorcze. Aparat skierowany na lustro zbiorcze. Przed fotografowaniem należy oznaczyć wszelkie punkty istotne do oceny postawy. Na kręgosłupie ulokowac kołeczki z przyssawkami – do oceny krzywizn.

b) Metoda Lewickiej i Porzanowskiego – wykorzystywano projektor, siatke, ekran, aparat fotograficzny, badanego. Fotografowanie badanej osoby z przodu, boku i tyłu usytuowanej na tle kratownicy o regularnych wymiarach, ułatwiało przestrzenną analize poszczególnych elementów postawy.

3. METODY POMIAROWE

a)Metody kołeczkowe – badana osoba opierając się o rząd kołeczków ufiksowanych na stojaku może wycisnąć kształt danej części ciała (kręgosłup, głowa):

- konformator Demeny`ego ; pozwala wycisnąć kształt kręgosłupa i przednią część tułowia

- polska metoda kołeczkowa; stosuje Zeyland – Malawka.

b) Sferodorsimetr Wolańskiego – zbudowany z trzech antropometrów osadzonych pionowo na statywach, przymocowanych do przenośnej podstawy: dwa z tyłu i jeden z przodu. Suwaki i iglice można dowolnie przemieszczać i określać położenie danego punktu ciała w przestrzeni.

c) Aproksymacji Przybylskiego – pomiar trzech kątów krzywizn przednio – tylnych kręgosłupa cyrklokątomierzem: A – C7 i szczyt kifozy piersiowej, B – szczyt kifozy piersiowej do lordozy lędzwiowej, C – szczyt lordozy lędzwiowej do kifozy krzyżowej. Kąty podstawia się do wskaźnika: W=A+B-C. Wskaźnik przyrównujemy do nomogramu. Wartości wskaźnika;

- typ lordoidalny –25o (0o+0o-25o)

- typ kifoidalny 50o (25o+25o-0o)

4. METODY ANTROPOMETRYCZNE

a)Metoda Jachowicza – skonstruował antropostereometr; określa się przestrzenne położenie dowolnego punktu antropometrycznego w trzech płaszczyznach: postawy – ustawia się badanego, strzałkowej – dzieli ciało na 2 części L i P, tylnej – wyobrazenie sciany o która badany się opiera. Każdy punkt określony: wysokością, szerokością i głębokością, dzieki przesuwaniu się szyny z ruchomymi iglicami. Mierzymy krzywizny kregosłupa, położenie barków, kątów dolnych łopatek, ustawienie miednicy i kończyn dolnych.

b) Metoda sferosomatometryczna Iwanowskiego – rejestrator sferosomatometryczny wykreśla krzywizny przednio – tylne, skrzywienia boczne kręgosłupa, rejestruje dowolne linie przestrzenne np. zarys klatki piersiowej. Badanego ustawia się na płycie podstawy w pozycji swobodnej wyprostowanej, pomagają nam stabilizatory w obrębie obręczy barkowej, okolicy kolców biodrowych przednich górnych, z tyłu podstawy czaszki. Wodzikiem dokonujemy zarysu kręgosłupa (C7 do szpary pośladkowej) który jest sprzęzony z 3 pisakami, na papierowej taśmie wykreslają się jednoczesnie 3 linie: krzywizn przednio – tylnych, bocznych skrzywien kregosłupa, linia odniesienia. Zarys nie uwzględnia torsji i rotacji w BSK.

c) Metoda Wilesa – - bada kąt nachylenia miednicy za pomocą cyrklokątomierza, inklinometra. Ruchoma wskazówka ustawia się pionowo zgodnie z siłą grawitacji, 28-30o naturalne przodopochylenie miednicy, 2pkt: kolec biodr. przed. górny, spojenie łonowe.

5. NOWOCZESNE TECHNIKI BADANIA POSTAWY CIAŁA

a) Metoda elektroniczna Śliwy – używa się posturometra elektronicznego. Prowadząc wodzik wzdłuż kręgosłupa uzyskuje się zapis odpowiadający jego krzywiznom przednio – tylnym (pł. Stzrałkowa), skrzywieniom bocznym (pł. Czołowa). Jest to rodzaj pantografu. Można określić przestrzenne ułożenie punktów antropometrycznych, rejestrować asymetrie, krzywizn części ciała w pozycji wyprostnej, leżąc lub skłonie. Należy oznaczyć punkty wcześniej na ciele, wodzik przesyła informacje do komputera.

b) Metoda fotogrametryczna – odtworzenie położenia i kształtów obiektów przestrzennych na podstawie zdjęć fotograficznych. Pierwotnie zdjęcie wykonywało się przez raster (rama metalowa z naciągniętymi żyłkami o stałej długości i odległości między nimi). Światło przechodząc przez raster tworzy na ciele badanego układ warstwicowy (obraz mory). Na kliszy znajdował się obraz przestrzenny, trójwymiarowy układ różnych punktów ciała, który się analizuje. Bardzo czasochłonne. Zastosowanie rastera optycznego ,z którego obraz mory odbierany przez kamerę i przekazywany do komputera znacznie ułatwia prace i  nie trwa kilka sekund dzięki specjalnemu programowi.

6. ETIOLOGIA, LOKALIZACJA ZMIAN, ZAAWANSOWANIE PLECÓW OKRĄGŁYCH.

Plecy okrągłe (dorsum rotundum) – powiększenie kifozy piersiowej, zmniejszenie przodopochylenia miednicy, głowa wysunięta do przodu, powiększona rordoza szyjna, barki wysuniete do przodu, klatka piersiowa spłaszczona, odstające i odsunięte o kręgosłupa łopatki.

Etiologia:

- kifoza patologiczna wrodzona; ujawnia się wcześnie, ma długi i regularny łuk, eystepuje rodzinnie

- kifoskolioza; skilinowacenie trzonu kręgu piersiowego, nie jest symetryczny w pł. czołowej, zewnętrznie objawia się niewielkim łukiem i ostrym kątem załamania. 

- kifoza pourazowa; złamanie kręgosłupa, osteoporoza po nieodpowiednio leczonym urazie.

- kifoza krzywicza; (garb krzywiczny pourazowy), we wczesnym dzieciństwie, zaburzenia gospodarki wapniwo-fosforanowej, zmiany patologiczne w obrębie th9-L3, w przypadkach ciężkich pojawia się garb siedzeniowy.

- Kifoza gruźlicza; (garb gruźliczy), wynik procesu gruźliczego w trzonach kręgów, najczęściej piersiowych dolnych, pojawia się do 10 roku życia. Kształt zalezny od liczby zajętych trzonów. Zmiany pojedyńcze trzonu prowadzą do gruźlicznego garbu kątowego, a wielu trzonów do kifozy o długim łuku.

- kifoza ocznopochodna;(kyphosis ophtalmogenes), w pł strzałkowej postać jako kifoza krótkowzrocznych (k.miopica), w pł mieszanie zaburzenia jak: heterotrofia, zez, asymetryczny visus

- kifoza wysokich; (k.altum) osoby o wybujałym wzroście, osobnicy asteniczni, szczupły, szkielet rosnie szybko, mięsnie nie nadążają nad rozwojem siły, nie utrzymują kregosłupa.

- choroba Scheuermanna; jałowa martwica nasad trzonów kręgowych(opisana dokładniej dalej)

- ZZSK; zesztywniałe zapalenie stawów kręgosłupa.

Lokalizacja:

Hiperkifoza piersiowa- szczyt kifozy na wysokości th7, w miejscu kifozy piersiowej pogłębienie do tylu, tendencja do kompensacji w odcinkach sąsiednich (lordozy szyjnej i lędźwiowej).

Kifoza wysoka – w obrębie górnych kręgów piersiowych, niekiedy ostatnie kręgi szyjne, szczyt na th4skompensowana poniżej przez L lędźwiową o długim łuku, powyżej przez pogłębiona L szyjną. Tendencja do szybkiego usztywnienia, niekiedy występuje rodzinnie.

Kifoza niska – przesunięcie szczytu kifozy piersiowej na odcinek piersiowy dolny, z tendencją na wydłużenie na odc lędźwiowy, obejmuje górne kręgi lędźwiowe, szczyt na th8 – th10, w pogłębionej kifozie następuje kompensacja w obrębie skróconej lordozy lędźwiowej, jej pogłębienie oraz zwiększenie przodopochylenia miednicy.

Kifoza totalna – we wczesnym dzieciństwie, szczyt najczęściej na ostatnich kręgach piersiowych. Obejmuje tez odcinek lędźwiowy, ma mniejsze przodopochylenie miednicy. Lordoza szyjna jest znaczna. Rozciągniete i osłabione: prostowniki grzbietu, równoległoboczny, czworoboczny, czworoboczne lędźwi, biodrowo-lędźwiowe. Przykurczone: posladkowe wielkie, półścięgniste, półbłoniaste, dwugłowe uda, brzucha (prosty). Klatka piersiowa tendencja do zapadania się.

PRAWO DELPECHA-WOLFFA: „Elementy kostne w okresie rozwoju nadmierne uciskane rozrastają się wolniej, a nadmiernie pociągane rozrastają się szybciej”

Zaawansowanie zmian:

Stwierdzenie stadium wady jest niezbedne do pełnego rozpoznania, celowego i skutecznego doboru środków korekcyjnych. Uwzględniają korektywność wady , dzielimy ją na 4 stopnie:

I – wada wyrównuje się czynnie całkowicie lub częściowo (zmiany czynnościowe, uczymy prawidłowego nawyku prawidłowej postawy, „pajączek, lustro)

II – wada wyrównuje się biernie całkowicie lub częściowo (zmiany morfologiczne, częściowe przykurcze)

III- wada nie wyrównuje się ani czynnie ani biernie (zmiany strukturalne, trzony kręgów, kliny, wapnienie więzadeł, uszkodzenie chrząstki międzykręgowej)

IV – jak wyżej, lecz na radiogramie widoczne są zmiany artrostyczne.

Korekta – rozciągamy mięśnie przykurczone, wzmacniamy mięśnie rozciągnięte. Najpierw rozciągać, doprowadzić do pełnego zakresu ruchu, następnie wzmacniamy mięśnie.

KOREKCJA- ustawienie glowy, barkow, lopatek, zmniejszenie kifozy piersiowej, uwypuklenie klatki piersiowej, zwiekszenie przodopochylenia miednicy. Rozciaganie i wzmacnianie na oddalonych przyczepach mm klatki piers, brzucha,zwiekszanie ruchomosci obreczy barkowej, wzmacnianie mm powierzch.i glebokich grzbietu odc piersiowego i karku! Cwiczenia oddechowe-szczególnie ksztaltujace piersiowy tor oddechowy! ZALECENIA-Pw obciazajace kregoslup, lezenie przodem, klek podparty, grzbiet NIE- sklony w przod, podpory przodem RR wyprostowane, wspinanie po linie, stojac i siedzac z RR wyciagnietymi w przod.

7. HIPERKIFOZA PIERSIOWA, ZMIANY MIĘŚNIOWO – WIĘZADŁOWE,KOREKCJA (ĆW.ROZCIĄGAJĄCO-WZMACNIAJĄCE)

szczyt kifozy na wysokości th7, w miejscu kifozy piersiowej pogłębienie do tylu, tendencja do kompensacji w odcinkach sąsiednich (lordozy szyjnej i lędźwiowej). Klatka piersiowa spłaszczona i zapadnięta, łopatki odstające i rozsunięte. MIĘŚNIE: osłabione i rozciągnięte: powierzchowne grzbietu – czworoboczny, równoległoboczny, najszerszy; głębokie grzbietu – prostownik grzbietu odcinka piersiowego, mm karku. napięte i przykurczone: klatki piersiowej – piersiowy mniejszy i większy, zębaty przedni. WIĘZADŁA: rozciągnięte: długie tylne, żółte międzykolcowe i nadkolcowe. Przykurczone: więzadło podłużne przednie kręgosłupa.

Żebra zbliżają się do siebie, mm międzyżebrowe mają zbliżone przyczepy, klatka piersiowa w pozycji wydechowej, wysunięcie barków do przodu.

Korekcja – należy uwzględnic sfery: kostno-stawowo-wiezadłową, mieśniową, neurofizjologiczną, środowiskową, emocjonalno-wolicjonalną. Przykładowe ćwiczenia: lezenie tyłem na ławce, nogi w kolanach ugięte, wznos ramiona prostopadle do ciała, przez 5 s przyciskac jak najmocniej jedną dłoń do drugiej napinając środkowa częsć kl piersiowej, 3s rozluźnić, przenies ramiona bikiem w dół – rozciągjac mięsień, pozostac w pozycji 15s. Powtórzyć 4 razy zwiększając amplitude ruchu. Stosujemy tu metode NRRHA (napiąć-rozluźnić-rozciągnąc z hamowaniem autogennym); napinamy statycznie mm 5s, rozluźniamy 3s, rozciagamy łagodnie i pozostajemy tak 15s, przy rociąganiu myslimy o usprawnionych mm, w czasie cwiczeń oddychać spokojnie i równomiernie.

8. USTAWIENIE MIEDNICY W WADACH POSTAWY, JEJ WPŁYW NA KRZYWIZNY KREGOSŁUPA (RYTM MIEDNICZNO LĘDŹWIOWY).

Kąt Fergusona – 30o, kat przodopochylenia miednicy, kąt, oś przechodzi, kolec biodrowy przedni górny a linia pionu. Na przodopochylenie wpływają dwie grupy mięśni: ZB (zginacze stawu biodrowego) +

MG (mm grzbietu) = MB (mm brzucha) + PB (kulszowo-goleniowe, pośladkowe) kąt Wilesa wynosi wtedy 28-31o. (M-50-55, K-55-60). ZB+MG>PB+MB=przodopochylenie miednicy, plecy wklęsłe(dorsum concavum), >Lp iKp-> okrągło-wklęsłe, zwiększone przodopochylenie miednicy.

ZB+MG<PB+MB= tyłopochylenie miednicy-> plecy płaskie (d.planum), krzywizny zmniejszone, proste.

Plecy okragłe – nie muszą być zmiany w położeniu miednicy.

Rytm miedniczno-lędźwiowy – zależność między kątem przodopochylenia miednicy a lordozą lędźwiową, odgrywa rolę w regulacji równowagi ciała w oddziaływaniu korekcyjnym, wartość ochronna – rozłożenie sił ściskających i ścinających działających na kręgosłup. Normalnie 75% obciążenia na trzony i krążki międzykręgowe, 25% na stawy międzywyrostkowe. Jeśli kąt przodopochylenia jest większy to wzrastają siły ścinajace (przeciążenie stawów międzywyroskoeych), zmniejszenie kątów – zwiększenie sił ściskających (przeciążenie krążków międzykręgowych)

9. CHOROBA SCHEUERMANNA, ETIOLOGIA I KOREKCJA (KIFOZA MŁODZIEŃCZA)

podobna do pleców okrągłych na tle dystonii mięśniowej.

Etiologia:

Zaburzenia kostnienia nasadowego trzonów, nasila się w okresie pokwitowania, wiek 11-17 lat, trwa 2-3 lata. Postęp choroby ustaje wraz z końcem procesu kostnienia. Początkowo przebiega bezboleśnie, skrycie.

Objawy radiologiczne – kilka sąsiednich kregów piersiowych, wpuklenie zawartości krążków do trzonów (tzw. Guzki Schmorla) Trzon kręgu szczytowego hiperkifozy – kształt klina (powiększenie kifozy piersiowej).

Objawy kliniczne – uwydatnienie się zaatakowanych chorobą wyrostków kolczystych, ograniczenie ruchomości kręgosłupa. Częściowa korekcja czynna, bierna w zwisie, szybsze zmęczenie po długotrwałej pozycji spionizowanej,

Objawy kliniczne próżne – nie korygujące się ani czynnie ani biernie usztywnienie. Wystepuje rozlany i głuchy ból zmniejszający się w pozycji leżącej, zwiększający się przy pochylaniu w przód.

Korekcja:

Wczesne rozpoznanie, długie postępowanie terapeutyczne. (może dojść to kifozy strukturalnej), łagodna – odciążenie kręgosłupa, ćwiczenia wzmacniające mm grzbietu w pozycjach nadwyprostu (hiperekstenzji). Ciężka – odciążenie kręgosłupa, stosowanie ekstenzyjnego gorsetu, ćwiczenia stosowane w klasycznych plecach okrągłych, modyfikować je w zależności os kształtu kręgosłupa, lokalizacji szczytu kifozy, stopnia i umiejscowienia usztywnienia.

10. PLECY WKLĘSŁE, ETIOLOGIA, KOREKCJA, ĆWICZENIA(DORSUM CONCAVUM).

Plecy wklęsłe – w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, pogłębienie lordozy lędźwiowej ze zmianami jej zasięgu i kształtu, wypięty brzuch i uwypuklenie pośladków. Odcinek lędźwiowy wzmocniony jedynie mięśniami brzucha, prostownikiem grzbietu, mm lędźwiowymi.

Etiologia:

Plecy wklęsłe wrodzone:

-spondylolisis; przerwanie połączenia między wyrostkami stawowymi górnymi i dolnymi kregów, dotyczy L. 4 – 5, powoduje przemieszczenie trzonu kręgu wraz z wyżej leżącym ku przodowi po kości krzyżowej tzw. Kręgozmyk (spodnylolisthesis)

-nieprawidłowe ustawienie kości krzyżowej; im bardziej poziomo tym wieksze są siły powodujące ześlizgniecie się z niej kręgosłupa

-sakralizacja L5; upodobnienie i zrośniecie piątego kręgu lędźwiowego z kością krzyżową

-lumboizacja S1; upodobnienie pierwszego kręgu krzyżowego do piątego kręgu lędźwiowego i brak jego zrostu z kościa krzyżową.

Plecy wklęsłe nabyte. Przyczyny: krzywica, gruźlica kręgosłupa, ZZSK, zablokowanie stawów kręgosłupa, zmiany pourazowe.

-hiperlordoza statyczna Huca; w okresie pokwitania u kobiet otyłych ze słabymi mięśniami brzucha, klinicznie obserwuje się o dużym promieniu ze znacznym przodopochyleniem miednicy silnie wystającym brzuchem i pośladkami. Zmiany krzywizny lędźwiowej mogą stanowić przejaw procesu kompensacji(zmiany w odcinkach wyżej lub niżej położonych). Przyczyny: gruźlica, choroba Scheuermanna, usztywnienie pourazowe stawu biodrowego, zwichnięcia, przykurcze, nadmierne przodopochylenie kości krzyżowej, porażenie prostowników stawu biodrowego i mięśni brzucha. Choroby mieśni(dystrofia typu Duchenne, zapalenie wielomięśniowe). Wady wzroku czynniki psychogenne(pseudoagresja); znęcanie się, złe traktowanie.

Lokalizacja:

Hiperlordoza lędźwiowa – nadmierne uwypuklenie fizjologicznej krzywizny lędźwiowej, tendencje do kompensacji kręgosłupa w odcinku piersiowym, zwiększone przodopochylenie miednicy, brzuch wypięty uwypuklone pośladki. Mięśnie: rozciągnięte – pośladkowy wielki, kulszowogoleniowy, brzucha(część podpępkowa prostego) napięte – biodrowo-lędźwiowe, czworoboczne lędźwi, proste uda i prostownik grzbietu odcinka lędźwiowego.

Lordoza niska krótka – połączona z wydłużoną kifozą na górnym odcinku lędźwiowym. Korekcja: zwiększenie ruchomości odcinka krzyżowo-lędźwiowego w warunkach stabilizacji odcinka lędźwiowego górnego, wzmocnienie mięśnia prostego brzucha(część podpępkowa), rozciąganie mięśni grzbietu.

Lordoza wysoka długa – obejmuje część dolną odcinka piersiowego, u osób o słabo wykształconych krzywiznach, astenicznej budowie ciała. Kość krzyżowa ustawiona prawidłowo z tendencja do pionizacji, klatka piersiowa płaska, łopatki odstające, sylwetka wychylona w przód. U dzieci uprawiających gimnastykę artystyczną. Zalecenia: jazda na rowerze, narciarstwo i przybieranie pozycji klęcznej. Przeciwwskazania: unikanie pozycji zwiększających lordozę lędźwiowa. Leżenie przodem z podparciem ramion na łokciach, gimnastyka artystyczna, akrobatyczna, mostek, kołyska w leżeniu przodem.

Korekcja - wciaganie brzucha, napiecie posladkow, zmniej przodopochylenia miednicy. Rozciaganie i wzmacnianie na oddalonych przyczepach mm zginaczy stawu biodrowego, grzbietu odc ledzwiowego. Wzmacnianie mm brzucha, prostownikow biodra. CW oddechowe-przeponowy tor oddechowy ZALECENIA- pozycje kleczne, rower, grzbiet i kraul NIE- lezenie przodem z podparciem na lokciach, kolyska przodem, mostek, sklony w tyl, gimnastyka artystyczna i akrobatyczna.

11.CHARAKTERYSTYKA I KOREKCJA PLECÓW OKRĄGŁO-WKLĘSŁYCH I PŁASKICH.

Plecy okrągło-wklęsłe(dorsum rotundo-concavum) – połączenie pleców okrągłych i wklęsłych, pogłębienie kifozy piersiowej, wysunięcie głowy i barków do przodu, broda nie rzutuje na mostek, rozsunięte i odstawione łopatki, pogłębienie lordozy ledźwiowej, zwiekszenie przodopochylenia miednicy, uwypuklenie brzucha, wysunięcie w tył pośladków, górna część klatki spłaszczona(mniejszy udział w oddychaniu). Mięśnie: rozciągnięte i osłabione – powierzchowne grzbietu: czworoboczny, równoległoboczny, najszerszy mm głębokie grzbietu szczególnie prostownik grzbietu odcinka piersiowego, mięśnie karku. Dystonia mm mięśnie pośladkowe wielkie, kulszowo-goleniowe brzucha. Napięte i przykurczone – piersiowy wiekszy i mniejszy, zębate przednie, także biodrowo lędźwiowe czworoboczne lędźwi, proste uda, prostownik grzbietu odcinka lędźwiowego. Zaburzenia oddychania i krążenia, efekt kompensacji o dwojakim charakterze: - bierne dostosowanie się w przypadkach budowy astenicznej, -usztywnienia fizjologicznych krzywizn wobec konieczności zrównoważenia pod względem morfologicznym i funkcjonalnym.

KOREKCJA rozciaganie i wzmacnianie na oddalonych przyczepach mm klatki piersiowej, cz nadpepkowej mm brzucha, grzbietu odc.ledzwiowego,mm zginaczy stawu biodrowego, zwi ruchomosci obreczy barkowej i biodrowej, wzmacn mm pow.i glebokich grzbietu odc.piersiowy i karku, mm brzucha cz podpepkowej,prostownikow biodra. Cw oddechowe-ksztaltowanie piersiowego i przeponowego i mieszanego toru! ZALECENIA- -nie należy doprowadzic do poglebienia kifozy piersiowej i lordozy ledzwiowej- NIE- w przypadku postaci astenicznej cw i pw hiperkorekcyjne zwiekszajce nadmierna ruchomosc nie należy zbyt często stosowac elongacji w przypadku postaci skompensowanej- nie należy doprowadzic do dekompensacji przez zmniejszenie krzywizny kompensacyjnej.

Plecy płaskie(dorsum planum) – tyłopochylenie miednicy przykurcz mięśni prostownika, spłaszczenie lub brak fizjologicznych wygięć kręgosłupa, brak funkcji amortyzacyjnej, przeciążenie, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, skłonność do powstawania bocznych skrzywień kręgosłupa, upośledzona pojemność i ruchomość klatki piersiowej. U dzieci i młodzieży. Przyczyny: sedenteryjny tryb życia, osłabienie mięśni.

KOREKCJA-uwypuklanie kifozy piersiowej i lordozy ledzwiowej, zwiekszanie przodopochylenia miednicy. Rozciaganie mm grzbietu odc piersiowego, prostownikow biodrowych i mm brzucha oraz wzmacnianie ich na oddalonych przyczepach. Wzmacnianie klatki, zginaczy biodra, mm odcinka ledzwiowego kregoslupa. CW oddechowe-wszytskie tory oddechowe.ZALECENIA- pozycje lorduzujace i kifozujace zwiekszajce przodopochylenie miednicy, plywanie stylem motylkowym NIE- Pw w siadach niskich, skulny, skrzyzny, prosty, elongacje, zwisy, wyciagi. Poslizgi z elongacja

12. CHARAKTERYSTYKA SKOLIOZ FUNKCJONALNYCH I STRUKTURALNYCH.

Skoliozy funkcjonalne – u dzieci i młodzieży z osłabionym układem mięśniowym i aparatem torebkowo-więzadłowym towarzyszą tzw skoliozy reflektoryczne, niekiedy wada statyczna(skośne ustawienie miednicy) np. rzeczywiste skrócenie jednej kończyny dolnej, nierówność kończyn dolnych, przykurcz w obrębie jednej z tych kończyn, zwykle jednołukowe, niewielki stopień skrzywienia i nieznaczna progresja.

Skoliozy strukturalne – trwałe zmiany w obrębie poszczególnych kręgów całego kręgosłupa okolicznych tkanek i tułowia, charakterystyczne skręcenie kręgosłupa, zniekształcenia klatki piersiowej i miednicy, upośledzenia funkcji oddychania i krążenia, na ogół wielołukowe, duży stopień i znaczna progresja, trudno przewidzieć ich rozwój gdy przyczyna jest nieuchwytna.

13.PODZIAŁY SKOLIOZ.

Wrodzone – anomalie kręgów, kręg klinowaty, zrosty żeber, półkręgi, zrosty kręgów, dodatkowy kręg, torsja kręgów niewielka, objawy neurologiczne.

Nabyte - Podział wg Cobba.

1.Funkcjonalne(czynnościowe); osłabienie układu mięśniowego, osobnicy asteniczni, skośne ustawienie miednicy w płaszczyźnie czołowej, krótsza noga, przykurcz mięśni(miednica opada)

2.Strukturalne: a)kostnopochodne: wrodzone, torakopochodne, układowe. b) nerwopochodne: wrodzone, porażenie wiotkie, inne(porażenie spastyczne, ataktyczne, choroby, niedorozwój OUN. c) mięśnie pochodne: wrodzone, dystroficzne(zaburzenia układu mięśniowego) d) idiopatyczne(najgorsze 80-90% pochodzenia niewiadomego.

Podział wg Weisfloga- czterostopniowy podział:

I Korekcja w sposób czynny, po napięciu mm skrzywienie zanika.

II Częściowa korekcja czynna, korekcja bierna (zwis, obciązenie)

III Nie ulegają ani czynnej ani biernej korekcji

IV nieodwracalne zmiany strukturalne

Kierunek skrzywienia: prawostronne, lewostronne

Ilość łuków: - jednołukowe (odcinkowe, całkowite w kręgosłupie), - wielołukowe: 2 łukowe(większy jest pierwotny, drugi jest kompensacyjny), 3 łukowe(środkowy jest pierwotny), 4 łukowe (2 skrzywienie jest pierwotne).

Stwierdzenie miejsca skrzywień: szyjne, szyjno-piersiowe, piersiowe, piersiowo-ledźwiowe, lędźwiowe.

Ujawnienie skrzywień: wrodzone, niemowlęce, wczesnodziecięce, dziecięce, młodzieńcze, dorosłe.

...