08_1_4.pdf

(130 KB) Pobierz
Autor Krystyn Kupras - KSKRAK
Wybrane określenia z PN-IEC 60050-826 "Międzynarodowy słownik terminologiczny
elektryki"
Poni ej podano najczęściej u ywane określenia w bran y instalacji elektrycznych, które za-
czerpnięto z normy PN-IEC 60050-826 Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki oraz
innych norm, ustaw i rozporządzeń.
1.
Bardzo niskie napięcie
- patrz napięcia SELV, PELV, FELV.
2.
Bariera; przeszkoda
- element chroniący przed niezamierzonym dotykiem bezpośrednim, lecz
nie chroniący przed dotykiem bezpośrednim spowodowanym działaniem rozmyślnym.
3.
Całkowita rezystancja uziemienia
- rezystancja między głównym zaciskiem uziemiającym
a ziemią.
4.
Części jednocześnie dostępne
- przewody lub części przewodzące, które mogą być dotknięte
jednocześnie przez człowieka lub zwierzę.
Uwaga. Częściami jednocześnie dostępnymi mogą być:
- części czynne,
- części przewodzące dostępne,
- części przewodzące obce,
- przewody ochronne,
- uziomy.
5.
Część czynna
- przewód lub część przewodząca instalacji elektrycznej mogąca znaleźć się pod
napięciem w warunkach normalnej pracy instalacji elektrycznej wraz z przewodem neutralnym
N lecz z wyłączeniem przewodu ochronno-neutralnego PEN.
Uwaga. Z terminu tego nie musi koniecznie wynikać ryzyko pora enia prądem elektrycznym.
6.
Część czynna niebezpieczna
- przewód lub część urządzenia, które w pewnych warunkach
mo e być przyczyną pora enia elektrycznego.
7.
Część przewodząca dostępna -
część przewodząca instalacji elektrycznej, która mo e być do-
tknięta i która w warunkach normalnej pracy instalacji nie znajduje się lecz mo e się znaleźć
pod napięciem w wyniku uszkodzenia.
Uwaga. Cześć przewodząca wyposa enia elektrycznego, która mo e znaleźć się pod napięciem tylko w przypadku
uszkodzenia innej części przewodzącej dostępnej nie jest uwa ana za część przewodzącą dostępną.
8.
Część przewodząca obca
- część przewodząca nie będąca częścią instalacji elektrycznej, która
mo e znaleźć się pod określonym potencjałem, zazwyczaj pod potencjałem ziemi.
9.
Dotyk bezpośredni
- dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części czynnych.
10.
Dotyk pośredni
- dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części przewodzących dostępnych,
które znalazły się pod napięciem w wyniku uszkodzenia izolacji.
11.
Ekran ochronny
- elektryczny, przewodzący ekran (podłączony do przewodów ochronnych)
oddzielający urządzenia i obwody elektryczne od innych części czynnych.
12.
Ekwipotencjalność
- stan, w którym części przewodzące mają praktycznie ten sam potencjał
elektryczny.
13.
FELV
-
bardzo niskie napięcie funkcjonalne
(rozdz.13.6.4).
14.
Główna szyna (zacisk) uziemiająca GSU
- szyna (zacisk) przeznaczona do przyłączenia do
uziomu przewodów ochronnych, w tym przewodów połączeń wyrównawczych oraz przewo-
dów uziemień roboczych, jeśli one występują.
15.
Główna szyna (zacisk) wyrównawcza GSW
- szyna (zacisk) przeznaczona do przyłączenia
przewodów ochronnych oraz przewodów połączeń wyrównawczych. GSW mo e być podłą-
czona z głównym przewodem uziemiającym poprzez GSU. GSW występuje równie w instala-
cjach z nieuziemionymi połączeniami wyrównawczymi.
16.
Główny przewód uziemiający
- patrz "przewód uziemiający".
17.
Główny przewód wyrównawczy
- przewód ochronny zapewniający wyrównanie potencjałów
podłączony do głównej szyny (zacisku) uziemiającej GSU.
18.
Impedancja uziemienia
- impedancja (przy danej częstotliwości) między określonym punktem
sieci, instalacji lub urządzenia a ziemią odniesienia.
19.
Instalacja elektryczna
(w obiekcie budowlanym) - zespół współ-pracujących ze sobą ele-
mentów elektrycznych o skoordynowanych parametrach technicznych, przeznaczony dla okre-
ślonych
celów.
20.
Instalacja odbiorcza
- instalacja, która znajduje się za rozliczeniowym układem pomiarowym
słu
ącym
do rozliczeń między dostawcą a odbiorcą energii elektrycznej, a w razie braku układu
pomiarowego - za wyjściowymi zaciskami pierwszego urządzenia zabezpieczającego instalacje
odbiorcy od strony zasilania.
21.
Instalacja uziemiająca
- zespół wszystkich połączeń elektrycznych i elementów słu
ących
do
uziemienia sieci, instalacji lub urządzenia.
22.
Izolacja dodatkowa
-
odrębna izolacja zastosowana oprócz izolacji podstawowej.
23.
Izolacja ochronna
-
środek
dodatkowej ochrony przeciwpora eniowej z zastosowaniem izola-
cji ograniczającej mo liwość pora enia prądem elektrycznym; do izolacji takiej zalicza się
izolację podwójną, izolację wzmocnioną, obudowę izolacyjną; są to izolacje o właściwościach
co najmniej równowa nych pod względem elektrycznym i mechanicznym izolacji roboczej.
24.
Izolacja podstawowa
- izolacja części czynnych zastosowana w celu ochrony przed dotykiem
bezpośrednim.
25.
Izolacja podwójna
- izolacja składająca się z izolacji podstawowej i izolacji dodatkowej.
26.
Izolacja robocza
- izolacja części czynnej, niezbędna do zapewnienia nale ytej pracy urządze-
nia elektrycznego, która jednocześnie zapewnia ochronę przeciwpora eniową.
27.
Izolacja wzmocniona
-
izolacja zapewniająca ochronę przed pora eniem prądem elektrycznym
w stopniu równowa nym izolacji podwójnej.
28.
Izolacja stanowiska
-
środek
ochrony przeciwpora eniowej dodatkowej, polegający na izolo-
waniu stanowiska od ziemi i wyrównaniu potencjałów obcych części przewodzących a dostęp-
nych z tego stanowiska.
29.
Klasa ochronności
- tj. określenie
środka
lub
środków,
za pomocą których jest realizowana
ochrona przed pora eniem prądem elektrycznym danego urządzenia.
Patrz "Urządzenie
klasy ochronności 0, I, II i III".
30.
Linia elektroenergetyczna
- komplet przewodów wraz z akcesoriami przeznaczonych do
przesyłania energii elektrycznej.
31.
Linia elektroenergetyczna kablowa
- linia elektroenergetyczna uło ona w ziemi lub przezna-
czonych do tego celu kanałach czy rurach.
32.
Linia elektroenergetyczna napowietrzna
- linia elektroenergetyczna o przewodach zainsta-
lowanych na odpowiednich konstrukcjach nad powierzchnią ziemi.
33.
Miejsce dostępne
- miejsce, na które mo na wejść bez korzystania z przedmiotów pomocni-
czych, jak np. drabiny, słupołazy.
34.
Miejscowa szyna wyrównawcza MSW
-
szyna (zacisk) przeznaczona do przyłączenia prze-
wodów połączeń wyrównawczych.
35.
Miejscowa szyna uziemiająca MSU
-
szyna (zacisk) przeznaczona do przyłączenia przewo-
dów połączeń wyrównawczych posiadająca równie podłączenie z uziemieniem lub główną
szyną uziemiającą GSU.
36.
Napięcie dotykowe U
ST
- spodziewane napięcie pojawiające się między częściami jednocze-
śnie
dostępnymi w przypadku uszkodzenia izolacji.
Uwagi:
1. Umownie, termin ten jest u ywany tylko w związku z ochroną przed dotykiem pośrednim.
2. W pewnych przypadkach na wartość napięcia dotykowego mo e mieć znaczny wpływ impedancja czło-
wieka stykającego się z częściami jednocześnie dostępnymi.
37.
Napięcie dotykowe bezpieczne U
L
- najwy sza dopuszczalna wartość napięcia dotykowego,
które mo e się długotrwale utrzymywać w określonych warunkach otoczenia
(rozdz.13.2).
38.
Napięcie krokowe
- napięcie między dwoma punktami na ziemi. W przypadku obliczeń
przyjmuje się odległość 1 m między punktami jako długość kroku człowieka.
39.
Napięcie robocze
lub dotykowe uwa a się za bezpieczne je eli w określonych warunkach
śro-
dowiskowych nie przekracza wartości napięcia bezpiecznego U
L
podanego w tabeli 8.1.
Tabela 8.1. Napięcia robocze w warunkach
środowiskowych
Wartości napięcia bezpiecznego U
L
w woltach
Lp.
1
2
Rodzaj prądu
Prąd przemienny
o częstotliwości 1 5 -500 Hz
Prąd stały
Warunki
środowiskowe
1
(normalne)
50
120
Warunki
środowiskowe
2
(szczególne)
25
60
Warunki
środowiskowe
opisano ni ej.
40.
Napięcie uziomowe U
E
- napięcie występujące między ziemią odniesienia a uziomem.
41.
Napięcie znamionowe
(instalacji) - napięcie, na które instalacja elektryczna lub jej część zo-
stała zaprojektowana (zbudowana).
42.
Nietętniący prąd stały
- umownie określony prąd zawierający sinusoidalną składową prądu
przemiennego o wartości skutecznej nie przekraczającej 10 % wartości prądu stałego. Maksymal-
na wartość szczytowa napięcia nie mo e przekraczać 140 V dla napięcia znamionowego 120 V
nietętniącego prądu stałego i 70 V dla napięcia znamionowego 60 V nietętniącego prądu stałe-
go.
43.
Obcią alność prądowa długotrwała
(przewodu) - maksymalna wartość prądu, który mo e
płynąć długotrwale w określonych warunkach bez przekroczenia dopuszczalnej temperatury
przewodu.
44.
Obudowa; osłona
- element zapewniający ochronę przed niektórymi wpływami otoczenia
i przed dotykiem bezpośrednim z dowolnej strony.
45.
Obwód
(instalacji elektrycznej) - zespół elementów instalacji elektrycznej wspólnie zasilanych
i chronionych przed przetę eniami wspólnym zabezpieczeniem.
46.
Obwód odbiorczy:
obwód końcowy (obiektu budowlanego) - obwód, do którego są przyłą-
czone bezpośrednio odbiorniki energii elektrycznej lub gniazda wtyczkowe.
47.
Obwód rozdzielczy:
wewnętrzna linia zasilająca - WLZ (obiektu budowlanego) - obwód elek-
tryczny zasilający tablicę rozdzielczą (rozdzielnice).
48.
Ochrona przeciwpora eniowa przed dotykiem bezpośrednim
(ochrona podstawowa) -
ochrona zapobiegająca niebezpiecznym skutkom dotknięcia części czynnych
(rozdz.10.3).
49.
Ochrona przeciwpora eniowa przed dotykiem pośrednim
(ochrona dodatkowa) - ochrona
zapobiegająca niebezpiecznym skutkom dotknięcia części przewodzących, dostępnych w przy-
padku pojawienia się na nich napięcia w warunkach zakłóceniowych. W projektowanych
zmianach norm przewiduję się nazewnictwo
"Ochrona przeciwpora eniowa przy uszkodze-
niu"
(rozdz.10.4).
50.
Ochrona przeciwpora eniowa przez samoczynne wyłączenie zasilania
- ochrona przy dotyku
pośrednim polegająca na zastosowaniu urządzeń wyłączających zasilanie, które w przypadku
zakłócenia zadziałają w określonym (krótkim) czasie zale nym od warunków
środowiskowych
(rozdz.10.4.1).
51.
Ochrona przeciwpora eniowa przez separację elektryczną
- ochrona polegająca na oddzie-
leniu instalacji i urządzeń od sieci energetycznej za pomocą transformatora separacyjnego lub
przetwornicy separacyjnej
(rozdz.10.2.1).
52.
Ochrona przeciwpora eniowa przez zastosowanie odbiorników II klasy ochronności
-
ochrona polegająca na zastosowaniu podwójnej lub wzmocnionej izolacji urządzeń elektro-
energetycznych
(roz. 10.4.2).
53.
Ochrona przeciwpora eniowa uzupełniająca
- ochrona polegająca na zastosowaniu dodat-
kowych urządzeń wyłączających np. ró nicowoprądowych
(rozdz.10.3.5).
54.
Odbiornik energii elektrycznej
- urządzenie przeznaczone do przetwarzania energii elek-
trycznej w inną formę energii, np. w
światło,
ciepło, energię mechaniczną.
55.
Ogrodzenie
-
element zapewniający ochronę przed dotykiem bezpośrednim ze wszystkich ogólnie do-
stępnych stron.
56.
Oprzewodowanie
- przewód, przewody lub przewody szynowe i elementy zapewniające ich
zamocowanie i ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi.
57.
Osoba poinstruowana
-
osoba wystarczająco pouczona lub nadzorowana przez osoby wykwalifiko-
wane, co pozwala jej na stwierdzenie zagro enia i uniknięcie niebezpieczeństwa, jakie mo e stwarzać
elektryczność.
58.
Osoba postronna
-
osoba nie będąca ani osobą wykwalifikowaną, ani osobą poinstruowaną.
59.
Osoba wykwalifikowana
-
osoba mająca odpowiednie przeszkolenie i doświadczenie, pozwalające
jej na ocenę zagro enia i uniknięcie niebezpieczeństwa, jakie mo e stwarzać elektryczność.
60.
PELV
-
bardzo niskie napięcie bezpieczne (obwody uziemione).
61.
Połączenie wyrównawcze
- elektryczne połączenie części przewodzących dostępnych lub/i
części przewodzących obcych w celu uzyskania wyrównania potencjałów (ekwipotencjaliza-
cji).
Wyró nia się:
a. połączenie wyrównawcze główne,
b. połączenie wyrównawcze dodatkowe,
c. połączenie wyrównawcze miejscowe,
d. połączenie wyrównawcze nieuziemione.
62.
Połączenie wyrównawcze ochronne
- elektryczne połączenie dla celów bezpieczeństwa
zwłaszcza przed pora eniem elektrycznym. Obecna nazwa to "połączenia wyrównawcze funk-
cjonalne".
63.
Pora enie prądem elektrycznym -
skutki patofizjologiczne wywołane przepływem prądu
elektrycznego przez ciało człowieka lub zwierzęcia.
64.
Pora enie
śmiertelne
-
pora enie elektryczne ze skutkiem
śmiertelnym.
65.
Prąd dotykowy
- prąd elektryczny przepływający przez ciało człowieka, w przypadku dotyku
części urządzeń lub instalacji znajdującej się pod napięciem.
66.
Prąd obliczeniowy
(obwodu) - prąd przewidywany w obwodzie elektrycznym podczas nor-
malnej pracy.
67.
Prąd przecią eniowy
(w obwodzie) - prąd przetę eniowy powstały w nieuszkodzonym obwo-
dzie elektrycznym.
68.
Prąd przetę eniowy
- dowolna wartość prądu większa od wartości znamionowej. Dla przewo-
dów, wartością znamionową jest obcią alność prądowa długotrwała.
69.
Prąd ra eniowy
- prąd przepływający przez ciało człowieka lub zwierzęcia, który mo e powo-
dować skutki patofizjologiczne.
70.
Prąd ró nicowy;
prąd resztkowy - algebraiczna suma wartości chwilowych prądu płynącego
przez wszystkie części czynne w określonym punkcie instalacji elektrycznej.
71.
Prąd umowny zadziałania
(urządzenia zabezpieczającego) - określona wartość prądu powo-
dującego zadziałanie urządzenia zabezpieczającego w określonym czasie zwanym czasem
umownym zadziałania.
72.
Prąd upływowy
(instalacji elektrycznej) prąd przepływający z obwodu elektrycznego do ziemi
lub do innych części przewodzących obcych w warunkach normalnych.
Uwaga. Prąd ten mo e zawierać składową pojemnościową, w tym równie wynikającą z zastosowania kondensa-
torów.
73.
Prąd uziomowy I
E
-
część prądu jednofazowego zwarcia doziemnego przepływającego przez rozpa-
trywany uziom do ziemi.
74.
Prąd zadziałania [wyłączający] I
a
(urządzenia zabezpieczającego) - jest to umownie określo-
na wartość prądu powodującego zadziałanie urządzenia zabezpieczającego w określonym
czasie, zwanym czasem umownym zadziałania. W przypadku bezpieczników topikowych prąd ten
określany jest jako „prąd probierczy powodujący stopienie się wkładki topikowej". W przypadku
wyłączników prąd ten określany jest jako prąd zadziałania. Wartość prądu zadziałania jest
większa od wartości prądu znamionowego lub od nastawionej wartości prądu urządzenia oraz
od prądu znamionowego urządzeń zabezpieczających działających w określonym czasie, zgod-
nie z ich charakterystykami.
75.
Prąd zwarciowy
(przy zwarciu metalicznym) - prąd przetę eniowy powstały w wyniku połą-
czenia ze sobą - poprzez impedancję o pomijalnej wartości - przewodów, które w normalnych
warunkach pracy instalacji elektrycznej mają ró ne potencjały.
76.
Przegroda; ogrodzenie
- element zapewniający ochronę przed dotykiem bezpośrednim
ze wszystkich ogólnie dostępnych stron.
77.
Przewody skrajne
- przewody fazowe przy prądzie przemiennym oraz przewody: dodatni
i ujemny przy prądzie stałym.
78.
Przewód fazowy L
- przewód przeznaczony do przesyłu energii elektrycznej. W obwodach
trójfazowych oznaczany jako L1, L2 i L3.
79.
Przewód neutralny N
(zerowy) - przewód połączony bezpośrednio z punktem neutralnym
układu sieciowego i mogący słu yć do przesyłania energii elektrycznej.
80.
Przewód ochronno-neutralny PEN
- uziemiony przewód ( yła przewodu) spełniający jedno-
cześnie funkcję przewodu ochronnego i przewodu neutralnego. Przewód PEN występuje w sie-
ciach TN-C.
Uwaga. Skrót PEN to kombinacja oznaczenia przewodu ochronnego PE i przewodu neutralnego N.
81.
Przewód ochronny PE
- przewód lub yła przewodu (wymagany przez określone
środki
ochrony przeciwpora eniowej) przeznaczony do elektrycznego połączenia następujących czę-
ści:
- dostępnej przewodzącej,
- obcej przewodzącej,
- głównej szyny (zacisku uziemiającego),
- uziomu,
- uziemionego punktu neutralnego
źródła
zasilania lub punktu neutralnego sztucznego.
82.
Przewód roboczy (czynny)
- przewód przeznaczony do przesyłu energii elektrycznej. Dla prądu
przemiennego:
- przewód fazowy L,
- przewód neutralny N,
- przewód ochronno-neutralny PEN.
Dla prądu stałego:
- przewód skrajny L+, L- (to przewód roboczy),
- przewód
środkowy
M.
83.
Przewód uziemiający FE
- przewód ochronny łączący główną szynę (zacisk) uziemiającą
z uziomem. Nieizolowane części przewodów uziemiających, które umieszczone są w gruncie
(ziemi), traktuje się jako części uziomu.
84.
Przewód wyrównawczy FB
- przewód zapewniający wyrównanie potencjałów (patrz
Połącze-
nie wyrównawcze).
85.
Przyłącze
- linia elektroenergetyczna łącząca złącze energetyczne z wewnętrzną siecią zasilającą.
86.
Rezystancja stanowiska
- rezystancja między elektrodą odwzorowującą styczność ze stanowiskiem
bosych stóp człowieka a ziemią odniesienia.
87.
Rezystancja uziemienia R
E
- rezystancja między zaciskiem uziemiającym a ziemią odniesienia
(część rzeczywista impedancji uziemienia).
88.
Rozdzielnica główna
- pierwsza rozdzielnica obiektu budowlanego posiadająca urządzenia zabez-
pieczające wewnętrzne linie zasilające.
89.
Rozdzielnica mieszkaniowa
- (tablica mieszkaniowa) zespół urządzeń (zabezpieczenia nadprądo-
we, wyłączniki ró nicowoprądowe, lampki sygnalizacyjne) przeznaczonych do zabezpieczenia
instalacji i urządzeń oraz ochrony przeciwpora eniowej.
90.
Rozdzielnice i sterownice;
aparatura rozdzielcza i sterownicza - urządzenia, przeznaczone do
włączenia w obwody elektryczne, spełniające jedną lub więcej z następujących funkcji: zabez-
pieczenie, sterowanie, odłączanie, łączenie.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin