owi-slajdy.odt

Jak rozumieć własność intelektualną?

•                      Pojęcie własności intelektualnej odnosi się do wytworów ludzkiego umysłu

Własność intelektualna oznacza rezultaty działalności  twórczej w dziedzinie przemysłowej,

naukowej i artystycznej

•                      Przedmiot praw własności intelektualnej

•                      „jako taki” posiada charakter niematerialny (np. utwór literacki)

•                      jednak z reguły znajduje ucieleśnienie w przedmiotach materialnych (np. książka)

•                      Prawna ochrona zabezpiecza twórców uprawnionych z tytułu poszczególnych kategorii praw własności intelektualnej oferując im czasową wyłączność eksploatacji dobra intelektualnego

Własność intelektualna w życiu  codziennym

–           Znak towarowy (np. logo Nokia)

–           Wynalazek  np. tworzywo sztuczne odporne na uderzenia

–           Wzór przemysłowy np. „oprawa” design aparatu telefonicznego

–           Wzór użytkowy np. ergonomiczna klawiatura

–           Utwór  np. program komputerowy, utwór muzyczny

–           Know-how (nieujawnione informacje dotyczące współdziałania aplikacji)

–           Topografia układu scalonego np. procesor

–           Utwór muzyczny np. warstwa muzyczna piosenek

–           Utwór literacki np. teksty piosenek

–           Utwór plastyczny np. projekt graficzny okładki płyty

–           Przedmiot praw pokrewnych np. fonogram (nagranie), artystyczne wykonanie

–           Ochrona wizerunku artysty

Sposoby uzyskiwania ochrony wytworów  niematerialnych

OCHRONA

–           FORMALNA

–           Rejestracja w lokalnym urzędzie (UP)

–           Rejestracja  w regionalnym urzędzie

–           NIEFORMALNA

–           Powstająca w momencie  stworzenia

–           Powstająca  w związku z  użyciem w obrocie

–           Powstająca w związku z utrzymaniem w  tajemnicy

Na czym polega ochrona formalna?

•                      ochrona udzielana przez właściwy organ (np. urząd patentowy) w trybie rejestracji, na podstawie wniosku o udzielenie prawa, w oparciu o procedurę administracyjną na następujące przedmioty praw własności intelektualnej

•                      wynalazki

•                      znaki towarowe

•                      wzory użytkowe

•                      topografie układów scalonych

•                      wzory przemysłowe

•                      oznaczenia geograficzne

•                      nowe odmiany roślin

•                      Uzyskanie ochrony związane jest z:

•                      oczekiwaniem na wydanie decyzji o udzieleniu prawa (do kilku lat w zależności od rodzaju prawa)

•                      poniesieniem kosztów (np. konieczność uiszczenia opłat pobieranych przez urząd patentowy, kosztów obsługi prawnej, obsługi rzecznika patentowego)

Na czym polega ochrona nieformalna?

•                      ochrona powstająca automatycznie w związku ze stworzeniem dobra intelektualnego, bez spełnienia jakichkolwiek formalności (umieszczenia adnotacji o zastrzeżeniu praw, rejestracji, wniesienia opłat) np.:

•                      prawa autorskie do utworu

•                      prawa pokrewne

•                      ochrona powstająca w związku z używaniem/ujawnieniem konkretnego dobra intelektualnego w obrocie gospodarczym np.:

•                      prawo do znaku towarowego powszechnie znanego

•                      prawo do niezarejestrowanego wzoru przemysłowego

•                      prawo do oznaczenia przedsiębiorstwa

•                      ochrona powstająca w związku z utrzymywaniem dobra intelektualnego w tajemnicy np.:

•                      tajemnica przedsiębiorstwa/poufne know-how

Porównanie ochrony formalnej i nieformalnej

Charakterystyka praw własności intelektualnej

Prawa własności intelektualnej:

•          są prawami wyłącznymi, gwarantującymi uprawnionym monopol w zakresie korzystania z chronionego dobra, i rozporządzania prawem je chroniącym

•          zasada numerus clausus praw wyłącznych – prawami własności intelektualnej o charakterze wyłącznym są tylko te prawa, którym ustawodawca nadał taki status

•          mają charakter majątkowy, co umożliwia obrót tymi prawami na drodze umów przenoszących/licencyjnych, podlegają też dziedziczeniu

•          wyjątek stanowią mające niezbywalny charakter prawa osobiste przysługujące twórcy (np. prawo do autorstwa wynalazku/ autorstwa utworu)

•          mają charakter terytorialny, co oznacza, że wyłączność w zakresie korzystania z dobra chronionego prawem rozciąga się tylko na terytorium kraju/krajów ochrony (np. terytorium rejestracji)

•          szersza ochrona terytorialna wynikać może z umów/konwencji międzynarodowych (np. konwencji o patencie europejskim, konwencji berneńskiej)

•          mają charakter czasowy, tj. trwają maksymalnie przez ustalony ustawowo okres (np. 25 lat dla wzoru przemysłowego, przez okres życia twórcy i 70 lat po jego śmierci w przypadku autorskich praw majątkowych przysługujących do utworu)

•          wyjątek stanowią nieograniczone w czasie prawa osobiste np. twórcy utworu

Rola praw własności intelektualnej w działalności gospodarczej

•          umożliwiają zdobycie/wzmocnienie pozycji na rynku dzięki wyłączności w zakresie stosowania chronionych rozwiązań oraz decydowania, o tym kto i w jaki sposób może z nich korzystać

•          stanowią majątkowy składnik przedsiębiorstwa

•          podlegają zbyciu/licencjonowaniu

•          mogą być wniesione aportem do spółki

•          mogą być przedmiotem zastawu

•          mogą być komercjalizowane w różnych formach i w różnym zakresie (np. w oparciu o umowy licencyjne, umowy przenoszące prawo)

•          wspierają strategię biznesową i marketingową

•          umożliwiają uzyskanie funduszy na działalność innowacyjną (stanowią dla inwestorów „wartość dodaną”, gdy przedsiębiorstwo stara się o finansowanie zewnętrzne)

Podstawowe prawa własności intelektualnej