Socjologiczna koncepcja człowieka – człowiek jest istotą składającą się z elementów biopsychospołecznych. Według socjologów najistotniejszy jest element społeczny, czyli OSOBOWOŚĆ. OSOBOWOŚĆ to specyficzny twór kulturowy dwojako powiązany z życiem społecznym , nie tylko bowiem jest jego produktem ale i współwyznacza kierunek zjawisk jakie się na życie społeczne składają. Osobowość społeczna to zespół idei , postaw i nawyków ugruntowanych ponad naturą biologiczną człowieka
Osobowość społeczna jest pojęciem nieco różnym od natury ludzkiej. Wielu autorów określa jakoby natura ludzka była biologicznie uwarunkowana, niezmienna natomiast osobowość powstawała w skutek socjalizacji człowieka i może się zmienić.
Elementy osobowości społecznej:
1) Kulturowy ideał osobowości
2) Rola społeczna
3) Jaźń subiektywna
Ad 1)
Kulturowy ideał osobowości postawy , cechy i ideały najbardziej charakterystyczne i wyrażające wszystkie istotne wartości danej kultury , nawet jeśli występują one wśród znacznej mniejszości społeczeństwa.
Ad 2)
Pełnienie roli społecznej pozwala poznać rzeczywiste „wnętrze” człowieka . Rola społeczna to spójny zespół idei, cech i zachowań wynikających z przynależności jednostki do określonej grupy społecznej lub innego typu osobowości, O roli mówimy w pojęciu tego jak jednostka ją wypełnia oraz tego jakiego wypełnienia oczekuje grupa.
Ad 3)
Jeśli człowiek pełni role konfliktowe, sprzeczne często odzywa się jego wewnętrzny głos zwany „Jaźnią” lub „sumieniem”. W zależności od punktu widzenia możemy wyróżnić :
1) Jaźń pierwiastkowa - najbardziej osobista . Wewnętrzny, własny pogląd na siebie niezależnie od tego co sądzą o nas inni i jak inni nas traktują. „ Ja sam wiem najlepiej na co mnie stać, wiem jak to zrobić i nikt mi nie będzie dyktował”.
2) Jaźń fasadowa –przejawia się w reklamowaniu własnej osoby , w samochwalstwie i tytułomanii ale również modne ubieranie się, perfumowanie i szminkowanie.
3) Jaźń odzwierciedlona- Zawiera elementy opisowe zawierające nasze wyobrażenia o tym co sądzą o nas inni ludzie.
Jeśli ktoś nie bierze pod uwagę jaźni odzwierciedlonej i jest przekonany o swojej jaźni fasadowej to mówimy, że jest „mitomanem”.
4) Jaźń zobiektywizowana – suma wszystkich doświadczeń i procesu socjalizacji danego osobnika - NAJBARDZIEJ OBIEKTYWNA.
TYPY OSOBOWOŚCI:
Wg Hipokratesa:
- sangwinik
- melancholik
-choleryk
- flegmatyk
Wg Kretschmera:
- pyknik
-astenik
-atletyk
-dysplastyk
Wg Junga:
-introwertyk
-ekstrawertyk
Wg Sprangera
-teortyczny
-ekonomiczny
-estetyczny
-religijny
-polityczny
-społeczny
Wg Znaneckiego
-ludzie dobrze wychowani
-ludzie pracy
-ludzie zabawy
-ludzie zboczeńcy
-ludzie dobrzy a mądrzy
Wg Szczepańskiego
-twórcy
- ludzie przeciętni
- ludzie aktywni negatywni
- jednostki zdane na pomoc innych
Aguuul6