Kościół jerozolimski był kościołem pierwtotnym tutaj powstała pierwsza wspólnota wierzących w Jezusa. Tutaj odbyło się zesłanie ducha świętego wyposarzenie apostołów do misji. Tutaj była tez zgromadzona przez jakiś czas największa wspólnota wiernych. Badacze muwią o kilu kilkunastu tysiącach. Wierncy. Dzieje twierdzą że było co najmniej 8 tysięęcy. Apostołowie byli zwierzchnikami przy wiedli Piotr jan i Jakub. Paweł przybywał po potwierdzenie swojej misji do tej trójki. Misja zaczęła się na skutek objawienia prywatnego. Tutaj powstała pierwsza instytucja Kościoła kolegium apostołów. Pojawiają się też dwie ważne isntytucje urząd siedmiu czyli diakonia Diakoni zostali wyznaczeni przez apostołów z uwagi na ilośc posłóg i misji którą mieli apostołowie. Pierwotnie diakoni zajmowali się obsługą stołów i pomocą cahrytatywn ą. Potem diakoni zaczeli udizelać chrztów i głosić ewangeelię. Na przestrzeni wieków posłóga diakona w kościele zanikła i znów się rozwija. Po V II mamy doczyneinia z odrodzeniem posługi diakona urzędu który Jest wyposażony w święcenia kapłańskie ale diakon może być osobą świecka. Nie ma dużo takich diakonów w Polsce. Jest ich mniej niż dzesięciu. W diakoni diakkoni otrzymują świecenia kapłańskie i są przeznaczeni do pomocy kapłanom mogą głosić kazania przewodniczyć pogrzebom prowadzić nabożeństwa udzielać chrztu nie mogą odprawiać eucharystii i spowiadać.
Następnym urzędem był urząd starszych prezbiterów gr prezbireroi. Byli oni pomocnikami apostołów w kierowniu wspólnotą
Ignacy antjohejski pisał że byli oni doradcami i współpracownikami apostołw. Z tego urzędu wzięli się prezbiterzy. Diakoni byli ustanawiani przez wspólnotę natomiast prezbiterzy przez apostołów. Wybur następował przez wspólnotę diakonów a a Postołowie potwierdzali wybór wspólnoty natomiast prezbiterzy byli wybierani przez apostołów i były to osoby doświadczone we wspólnotach. Kościół jereozolimski rozwijał się do roku 70. Nie było sformalizowanych struktur z innymi Kosci9łami które apostołowie zakładali. W rlku 70 następuje zburzenie Jerozolimy i światni przez wojska rzymskie. Apostołowie i Kościoł pierwotny zastają rosposzone i ten kościół pierwotny zanika. Kształtują się inne ośrodki w tym Kosciół rzymski. Ośrodke rzymski założlny najprawdopodobniej przez osoby pochodzenia żydowskiego uczestniczące w zesłaniu ducha świętego. Ten ośrodek jest wzamcniany przez posługę św piotra i pawla. Piot poniósł śmierć męczeńską i Paweł też. Paweł jeszcze napsiał list który porządkowwał sprawy w tej wspólnocie. Te różne ośrodki rywalizowały ze sobą o prymat. Pretendowały do tego Antjochia aleksandria Konstantynopol. Kazda wspólnota miała swoje uzasadnienia na pierwszeństwo. Konstantynopol powoływał się na tradycję założenia tego ośrodka przez św Andrzeja który był starszy od piotra i wcześniej powołany to kościoł ten powinien być zwieszchny wobec osrodka piotrowego. Antjohia była zakładana przez samego sw piotra. I to sobie pyczytywała za fakt nobilitujący ją do sprawoania prymatu. Uważała tamtejsza wspólnota że jest lepsza od rzymu bo tam Piotr działał tylko przez jakiś czas i to nei on ją założył. Od I do IV wieku mamy dużo dokumentów które pokazują nam ze rozwoju rzymu jako głównego ośrodka chrześcijaństwa. I w jakimś sensie on był zwiesszcvhny wobec innych. Początkowo mówiło się o zwieszchności chonorowej po koniec I wieku mamy doczynienia z pismem biskupa rzymu Klemensa do wspólnoty koryntskiej. W tym liście stwierdza się odpowiedzialnośc wspólnoty rzymskiej za inne kościoły. „kto nie jest posłuszny wobec tego co Bóg powiedział przez nas ten winien wiedzieć że wikła się w grzech i wielkie niebezpieczeństwo. Sprawicie nam wielką radość jeśli okażecie posłuszeństwo temu co napisaliśmy pod kierownictwem Ducha Świętego.” List jest podpisany przez wspólnotę a nie przez biskupa rzymu. We wspólnocie Koryntskiej był jakiś konfikt i biskup wspólnoty rzymskiej zaangażował się w rozwiązanie tego konfliktu. Badacze sugerują ze mamy doczyneinia z prymatem ośrodka rzymskiego a dopiero później ze zwierzchnictwem biskupa rzymu. W II i III wieku pojawiają się takie wypowiedzi które wskazują bezpośrednio na biskupa rzymu który jest obdażony większymi uprawnieniami niż reszta biskupów. Ignacy Antjohejski wspomina że Kościół rzymski ma uczy c innych i uczyć innych milosci. Św Cyprian stwierdza ze autorytet piotra był wieszky od autorytetu innych apostołów i następca ioptra ma też większy autorytet niż inni biskupi. Biskup wiktor będący w II wieku biskupem rzymu grozi ekskomuniką kościołom wschodnimjeśli te nie dostosują swojej daty święcenia wielkiej nocy do zwyczaju rzymskiego. I tak się dzieje. Zostają czasowo ekskomunikowane. W rzymie kształtujący się Kościół przyjmuje rozwiązania rpawne i sposób myslenia charakterystyczny dla rzymian. Pewne elementy ocebne w imperium i cesarstwie rzysmkim. Asymiluje je do kościoła skąd kościół rzymskokatolicki. Dla chrześcijan w rzymie było oczywiste że powinien istnieć jeden ośrodek który miał by zwieszchnośc nad innymi. Jednak dla nie wszystkich byłoto oczywiske. Tak jak rzym stanowił centrum świata politycznego tak i uważano ze powinien stanowić centrum zycia religijnego. Chrześcijanie rzymsy i zachodni wyszli z koncepcją odróżnienia ciała politycznego od ciała religijnego. Koncepcja ta przyjęła ramy prawne. Dla nie wszystkich to było oczywiste w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Zastanawiano się czy religia powinna być podległa władzy politycznej czy czy powinna być osobno. Cesarz był najwyższym kapłanem religii pogańskich.
Chrześcijanie rzymscy dążyli do tego żeby Kościoł był oddzielony od wspólnot politycznych. Przekonywali oni o istnieniu chierarchicznej struktury kościoła która wywodzi się od Boga. To było nie do przyjęcia dla rzymskich pogańskich polityków. Struktura kościoła ma samodzielnie określać Lad panujący w obrębie tej wspólnoty. I cesarz nie ma do końca nad nią władzy. U chrzescijań wschodnich kościół rozwijał się we współpracy a nawet w poddaniu wobec władzy państwowej. Tutaj nie było myślenia o ośrodku które było by centrum władzy religijnej ale tami centrum był cesarz wschodni. On kiedy stał się chrześcijaninem w myśleniu chrześcijan wschodnich był tym pprzez którego ma się dokonywać zbawienie wierzących i on stoi na czele kościoła który mla bardzo szerokie uprawnienia wobec niego. Nie ma rozróżnienia na ciało polityczne i ciało religijne. Nie rozwijał się też dla tego jakiś silny ośrodek religijny. Rozwijał się ośrodek polityczny a ośrodki religijne były poddane politycznemu. Cesarz wschodni był przedstawicielem Boga na ziemi. Z takiego sposobu myślenia jaki zrodził się na zachodzie był możliwy taki rozwój ośrodka rzymskiego i władza tego osrodka była coraz bardziej niezależna od władcy politycznego. Takim papieżem który dużo zebrał i dodał w myśleniu o pry;macie biskupa rzymu w starożytności był Leon Wielki. Na przełomie IV I V wieku zebrał to co już było powiedziane o biskupie rzymu mówi się o tym ze zebrał główne argumenty na rzecz pryamtu biskupa rzymu odwoływał się z jendje strony do ewangelii a z drugiej strony do tradycji rzymskiej. Pierwszy arugment z ewangelii Jezus powiedział że na Piotrze zbuduje swój Kościoł a drugi to powierzenie władzy duszpasterskiej „paś baranki moje” Jest kilka takich fragmentów gdzie Piotr jest blisko Jezusa i jest w jakiś sposób wywyższany. Jest to trzeci element jest to uczeń najbliższy jezusowi.
Kolejnym ważnym fragmentem jest fragmen gdzie Jezus powieża klucze królestwa niebieskiego piotrowi. Tutaj różni teologowie z różnych kościołów spierają się co te klucze znaczą. Tutaj jabardziej można wskazać na prawniczy wymiar tego geesu władza kluczy jako wladza jurysdykcji władza sądzenia z jednej strony tych którzy mają wejść do królestwa niebieskiego (odpuszczenie grzechów ekskomunika) ale też władza jurysdykcji w ziemskim wymiarze zwieszchnosci nad innymi członkami kościoła. Z czasem władza ta został ZROZUMIANA JAKO WŁADZA RZĄDZENIA WŁADZA WYKONAWCZA. I USTAWODAWCZA A NIE TYLKO SĄDOWNICZA. TE TRZY SĄ NAZYWANE WŁADZĄ RZĄDZENIA. wWładza jurysdykcji zostrała zrozumiana jako władza rządzenia. Te argumenty zebrane i upowszechnione funkcjonują do dzisiaj. To wsszyskto w tradycji rzymskiej wiaze się z myśleniem o urzędzie. Mianowicie chodzi o oddzielenie urzędu od osoby. Papież sprawuje swój urząd nie zewzględu na przymoty osobiste tlko ze względu na to że ten urząd został ustanowiony przec Chrystusa i papież nie moży być odwołany przez jakieś przymioty swoje czy decyzje. Papież nie czerpie swoje władzy z ustanowienia wspólnoty i przed nią nie odpowiada. Te rzeczy funkcjonowały od dawna w tradycji rzymskiej i weszły do Kościoła. Papieża Leona wiąze się z soborem Halcedońskim w roku 451 na soborze tym miał miejsce spór o naturę Chrystusa i uzano rozwiązanie Leona jako właściwe. Biskupi uznali że to rozwiązanie jakie leon zaproponował przez swoich legatów jest właściwe. Entuzjastycznie orzekli na soborze że Piotr przemówił przez Leona. Przez to większość biskupów na tym soborze uznała że Papież jest następcą piotra i każdy następny też nim będzie.
Historyczny sposób wyboru biskupa rzymu.
Pierwsze wzmianki o wyborze biskupa rzymu pochodzą z połowy III wieku z zapisu św cypriana . Pisał on że papież był wówczas wybierany przez biskupów prowincji, duchowieństwo i lód. Pierwsze modyfikacje nie do końca chciane przez Kościół nastąpiły w V wieku wraz z inwazją wojsk Odoakela na Italię. Wraz z zajęciem rzymu. Odoakel wóc barbarzyńców rościł sobie prawo do wpływania na to co dzieje się w Italii a zatem też na to kto miał by być biskupem rzymu. W VI wieku cesarze bizantyjscy też roszczą sobie prawo do tego i wymuszają na papierzu zgodę na to że nowy biskup będzie zatwierdzany przez cesarza bizsant;yjskiego. Tutaj głównym argumentem była siła militarna cesarza bizantyjskiego. W VII wieku italia zostaje podpita przez Longobardów i Bizancjum zostaje wyparte z Italii. Wtedy na skutek ponownych negocjacji biskup rzymu pozbywa się obowiązku zatwierdzenia wyboru przez cesarza wschodniego. Natomiast Longobardowie roszczą sobie prawo do wpływu na wybór biskupa rzymu. Papiestwo szuka pomocy u Franków i Frankowie zgadzają się wyprzeć Longobardów z Italii. W zamian za co ma być ondowione cesarstwo rzymskie na zachodzie. Longobardowie zostają wyparci z Italii i papież cieszy się tymczasową niezależnością jeśli chodzi o zatwierdzanie wyboru. Frankowie robią to samo co reszta i zaczynają wpływać na wybór biskupa rzymu. W IX wieku Lotar wymusza na biskupie rzymu zgodę na to że biskup rzymu musi być wybierany w obecności delegatów królewskich. Muszą oni wyrazić zgode na danego kandydata. W X wieku cesarz niemiecki Otton I takie prawo też stosuje. Nie zawsze wpływ władców świeckich był tak negatywny ponieważ przez szereg wieków ośrodek rzymski zmagał się z problemami wpływów m.in. arystokracji i możnych rodów którzy walczyli o to w jaki sposób biskup rzymu ma być wybierany i zdażało się że kandydat naznaczany przez władze świecką zapewniał ośrodkowi stosunkowo dużą stabilnośc ale reforma kościoła która rozpoczęła si.ę w XI wieku została zapoczątkowana przez papieży którzy zostali naznaczeni przez władców niemieckich.
Papierz Mikołaj II wydaje bullę in nomine domini 1059 r. i z grupsza z drobnymi modyfikacjami ten sposób wyboru papieża który zadekretował Mikołaj II obowiązuje do dzisiaj. Mikołaj II stierdził, ze władca świecki nie może brać udziału w wyborze biskupa rzymu
Po drugie wybór papierza zarezerwowany jest dla kardynałów biskupów
Po trzecie duchowieństwo i lód którzy wcześniej brali udział w w;yborze mają tylko głoas w aklamacji czyli mogą okszyknąć kandydata którego chcą zasugerować ale nie mogą mieć bezpośredniego wpływu na głosowanie. Ta bulla zostaje zmodyfikowana na III soborze laterańskim 1179 r.
Wybór biskupa rzymu przynależny jest nie tylko kardynałom biskupom ale wszystkim kardynałom czyli innym rodzajom kardynałów
Po drugie wybór biskupa rzymu dokonuje się w głosowaniu większością 2/3 głosów. Takie regulacje obowiązują do dzisiaj. Jan Paweł II je przejściowo modyfikował np. stwierdził, ze jeżeli nie uda się wybrać Papieża większością 2/3 głosów to powinno się przejść do głosowania zwykłą większośćą. Modyfikację tę cofnoł Benedykt XVI. I należy dążyć do większości 2/3.
Biskup rzymu
W kpk mamy zakres władzy jaki Papieżowi przypisał Vaticanum I i II. Tutaj podany jest szereg rodzajów władz które sprawuje biskup rzymu. Pierwszym rodzajem jest władza zwyczsajna. To oznacza że biskup rzymu umocowanie swojej władzy w Chrystusie i nie jest to władza delegowana przez kogoś i sprawowana ze względu na osobisty charakter tak jak ustalił Leon wielki. Druggim rodzajem władzy jest władza najwyższa. Papież nie podlega żadnej innej ludzkiej władzy. Nei ma możliwości apelcaji od decyzji papieża ani możliwości sądzenia papieża. Prawnie władza Papieża nie ma żadnych ograniczeń. Jewdynie co jest stwierdzone wprost to że ograniczeniem jest prawo boże które przejawia się zwłaszcza w tym co zostało ustanowione moca bożą. Papież nie może smienić episkopatu cheirarchizcnej struktur;y kościoła nie może zmieniać zasadnic zych prawd wiary ponieaz one sa z ustanowienia bozego z tej samej przyczyny nie może zmieniać sakramentów. Nie może tez zmieniać praw wiernych. Nie zostało jednak określone co to są prawa wiernych. Można się tu dopatrywac takich wypowiedzi np. JPII W adhortacji z apostolskiej Castorek Regis 2003 r. stwierdza tam że biskup rzymu powinien działać w jedności z biskupami i z całym Kościołem. Prawnie nie ma wypracowanej instancji egzekucji jeśli by papież nie przestrzegał tych ograniczeń. Kolejnym rodzajem władzy jest władza bezpośrednia. Jest to władza na każdym szczeblu chierarchii kościelnej. Papież może w jakiś sposób interweniować na każdym poziomie steruktury kościelnej czyli jest zwierzchnikiem zarówno diecezji i władzy biskupa jak i jednostek parafialnych i wszystkich wiernych. Z tymn wiaże się druga sprawa możliwość wiernych. Mogą odwołać się do Papieża we wszystkich sprawach. Z jednej strony w trakcie procesów sądowych a z drugiej strony można przedstawiać opinie i prośby do papieża i to może zrobić każdy. Ta władza jest obowiązkiem dla Papieża i otwiera go na cały Kościół który może składać do niego prośby.
Kolejnym atrybutem władzy papieża jest władza powszechna. Pod tym się rozumie wszystkie sprawy dotyczące wiary i obyczajów w Kościele. To jest aspekt przedmiotowy natomiast aspektem podmiotowym związanym z władza bezpośrednią jest władza dotycząca Kościołów partykularnych wszystkich wierncyh i całego Kościoła. Jest to władza powszechna.
Jest to władza sprawowana zawsze swobodnie. Papież nie może ulegac naciskom i temu co radzą mu inni. Nie musi w określonym czasie podejmować decyzji. Muwi się tez o władzy papieża jako władzy pełnej czyli władzy ustawodawczej, wykonawcze i sądowniczej, ale też władzy której nie posiadają polityci władzy nauczania i uświęcania.
Papież sprawuje te trzy rodzaje władz które są w porządkach państwowych a do tego jeszcze władze uświęcania i nauczania.
Papiez ma wiele tytułów w tym najbardziej pierwotny to Biskup rzymu, Wikarjusz Jezusa Chrystusa, głowa kościoła. Ten tytuł brzmi dokładnie Głowa kościoła rzymskokatolickiego i kościołów wschodnich. Papież jest też najwyższym kapłanem Kościoła powszechnego. Ten tytuł jest przejęty od władców rzymskich którzy zrzekli się tytułu najwyższego kapłana w imperium rzymskim i został on przej ety przez biskupa rzymu i funkcjonuje do dzisiaj. Jako biskup rzymu papierz jest także przymasem Włoch i metropolitą prowincji rzymskiej. Takim tytułem który sobie warto rozwinąć jest suweren państwa miasta Vatykan. Tutaj jest pewien spór na gruncie prawa międzynarodowego na temat tego czym jest Vatykan i czym jest stolica apostolska. Czy to sa takie same podmioty czy różne. J. Krukowski proponuje rozwiązanie tego sporu przez przyj ecie takich kategorii. Przypisanie dwóch rodzajów kategorii suwerenność doczesna która jest umiejscowiona w Vatykanie a suwerenność duchowa umieszczona jest w stolicy apostolskiej. W tym momencie funkcjonują obydwa rodzaje suwerenności ale nie zawsze tak było w historii. Przez IV wiekiem nie mamy do czyeniani z suwerennością doczesną kościoła ani biskupa rzymu. Edykcie mediolańskim z IV wieku pojawiają się pewne elementy suwerenności doczesnej prawo majątkowe i terytorialne Kościoła rzymu. Zwrot majatków skonfiskowanych przez władców i osoby prywatne kiedy cesarz konstanty uznaje chrześcijaństwo i staje się chrześcijaninem.
Suwerenność doczesną w sensie międzynarodowym można łączyć z VIII wiekiem z ustanowieniem państwa Kościelnego. W tym przypadku było ważne to że gwarntem terytorium państwa kościelnego był inny podmitot międzynarodowy czyli w tym przypadku państwo franków. W dokumencie który uznaje się za powstanie państwa kościelnego władca franków gwarantuje terytorialnie części itarii które mają być pod wełasadza biskupa rzymu i sam ma troszczyć się o to żeby to terytorium zostało zagwarantowane i nie zostało zabrane przez kogoś innego.
...
Catalleya