Identyfikacja grzybow halucynogennych.pdf

(424 KB) Pobierz
Izabela Jasicka-Misiak
Piotr Młynarz
Paweł Kafarski
Identyfikacja grzybów halucynogennych ze wskazaniem
najpowszechniej stosowanych metod oznaczania substancji
halucynogennych z grzybów we krwi
Opole i Wrocław, 2006
1
1. WSTĘP
Nie wiadomo, kiedy człowiek po raz pierwszy sięgnął po środki odurzające. Zapewne
wtedy, gdy uświadomił sobie ograniczenia i kruchość swej egzystencji, poczuł ból i odkrył, e
niektóre rośliny potrafią go łagodzić.
Archeolodzy odnaleźli ślady makówek i nasiona konopi w grobach z epoki neolitu. W
trzecim tysiącleciu p.n.e., na Dalekim Wschodzie ludzie uli ju betel przygotowywany z
orzechów palmy arekowej (Areca
catechu),
a w Mezopotamii wytwarzali alkohol. W V wieku
p.n.e. Herodot pisał o Scytach odurzających się haszyszem. Ryty naskalne w grobowcu na
bretońskiej wysepce Gawinis sprzed 8.000 lat wywołują takie wra enie, e wielu badaczy
podejrzewa ich twórców o działanie pod wpływem substancji halucynogennych.
Skomplikowane, powtarzające się wielokrotnie wzory geometryczne nie mają bowiem
adnego odpowiednika w naturze [
R
UDGLEY
, 2000
].
Naukowcom nie udało znaleźć się adnej cywilizacji pierwotnej, która obywałaby się
bez środków odurzających. Ludzie wszędzie znajdowali substancje zmieniające świadomość,
niezale nie od tego, gdzie przyszło im yć, w amazońskiej d ungli, syberyjskiej tajdze, na
stepie czy pustyni. Botanicy opisali ponad 200 roślin o właściwościach halucynogennych, do
dziś odkryto w nich kilka tysięcy związków chemicznych. Największą grupę stanowią
alkaloidy, czyli zasady zawierające atom azotu. Łączy je zdolność wpływania na
funkcjonowanie układu nerwowego człowieka. Efekty mogą być ró ne - od uspokajania i
znieczulenia, przez pobudzanie, po wywoływanie halucynacji.
Alkaloidy w czystej postaci są toksyczne, przyjęte w du ych dawkach powodują
zatrucia, tak e śmiertelne. Dlatego od czasów prehistorycznych za ywanie zawierających je
preparatów starano się kontrolować. Po środki odurzające dawniej nie sięgano dla
przyjemności, lecz w ściśle określonych celach i czasie - dla nawiązania kontaktu z bogami i
duchami, wprowadzenia się w trans podczas rytualnych obrzędów, wzmocnienia sił i odwagi
przed wyruszeniem na łowy lub wojnę. Młodzie uzyskiwała prawo korzystania z u ywek
dopiero po inicjacji
Dawniej o tym, co dozwolone, decydowała religia i tradycja, dziś - przepisy prawa.
Środki dopuszczone do obrotu określa się zazwyczaj jako u ywki, zakazane - jako narkotyki.
Podstawą podziału jest ich szkodliwość, moc i właściwości uzale niające. W wypadku roślin
nieprzetworzonych nie jest to kryterium precyzyjne, o czym świadczy odmienne traktowanie
tytoniu i marihuany. Wątpliwości nie wzbudzają wyizolowane i zsyntetyzowane środki
psychotropowe. Przepisy regulujące dostęp do u ywek i narkotyków wydają się stałe, ale w
rzeczywistości ulegają zmianom. W XIX wieku w europejskich miastach działały palarnie
opium i kluby miłośników haszyszu. W XX wieku do dobrego tonu nale ało palenie tytoniu,
dziś napiętnowane. Freud uwa ał kokainę za cudowny lek, a zawierające ją napoje
reklamowano tak, jak dziś kawę czy herbatę. W Holandii mo na palić papierosy z marihuaną,
2
co w sąsiedniej Francji grozi ju konsekwencjami prawnymi. Dla Indian z Andów zakaz ucia
liści koki jest równie absurdalny, jak dla Europejczyków alkoholowa prohibicja. Muzułmanie
zdelegalizowali obie te u ywki, ale nie mają nic przeciwko raczeniu się wywołującym
podobne efekty ghatem [
R
UDGLEY
, 2000
].
Od kilku lat obserwuje się stały wzrost liczby ujawnianych przestępstw ściganych na
podstawie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w tym przemytu i nielegalnego
wytwarzania narkotyków. Nagłaśniane przez media przykłady skutecznych działań
odpowiedzialnych słu b i stosunkowo wysokie kary nakładane na producentów środków
odurzania czy kurierów narkotykowych, nie powstrzymują kolejnych sprawców. Na terenie
spokojnych dotąd województw (w tym województw dolnośląskie i opolskie) dynamicznie
wzrasta przestępczość narkotykowa, a proceder ten, z uwagi na ogromne zyski, podejmuje
niemal ka da grupa przestępcza, dą ąc następnie do stworzenia własnych źródeł zaopatrzenia
(kanału przemytu lub produkcji). Z danych statystycznych wynika, e na terenie całego kraju
w dalszym ciągu utrzymuje się wzrost poda y narkotyków i popytu na te środki, szczególnie
wśród młodych ludzi. Narkotyki dostępne są ju praktycznie nie tylko w du ych miastach, ale
tak e w mniejszych miejscowościach, a co najgorsze równie na terenie szkół. W ciągu
jedenastu lat prawie pięciokrotnie powiększyła się grupa uczniów, którzy próbowali
nielegalnych substancji odurzających. Po okresie stabilizacji, odnotowanej w latach 1994-
1996, dwa kolejne badania ujawniły skokowy wzrost liczby uczniów eksperymentujących z
narkotykami. Pochodne konopi indyjskich i ruteckich (marihuana i haszysz) to zdecydowanie
najbardziej powszechnie stosowany nielegalny narkotyk (w Polsce u ywa go stale 6,3%
młodzie y w ogóle, a w Czechach a 22,1%). Następnym narkotykiem najczęściej
konsumowanym jest amfetamina i jej pochodne, w tym głównie
Ecstasy
(MDA, MDMA,
MDEA, PMA, PMMA). Zaznacza się spadek zainteresowania LSD, który rekompensowany
jest popytem na grzyby halucynogenne (np. łysiczka lancetowata) oraz inne halucynogeny
pochodzenia roślinnego. Choć rozpowszechnienie stosowania „magicznych grzybków” jest
stosunkowo niewielkie, są one najczęściej stosowanym środkiem halucynogennym w 12
Państwach Członkowskich UE (w Polsce ok. 20% oburzeń - według badań sieci „Znaczenie
i
u ytkowanie grzybów trujących w tym halucynogennych na terenie Polski i krajów
ościennych”).
Z ponad 5.000 odmian grzybów znanych przez człowieka około 80 posiada
właściwości psychoaktywne. Dolny Śląsk, a szczególnie rejon Karkonoszy, to jeden z
głównych regionów gdzie grzyby te są zbierane. Mo na dokonać te ich zakupu (wraz ze
szczegółowymi instrukcjami dotyczącymi hodowli) przez internet. Zjawisko narkotyzowania
się grzybami halucynogennymi ma w Polsce coraz szerszy zasięg. Istnieje zatem potrzeba
zdefiniowania tego typu grzybów ze wskazaniem najczęściej u ywanych, opracowanie
przewodnika dla potrzeb policji, identyfikacja głównych składników odpowiedzialnych za
efekty narkotyczne, opracowanie metod standardowego oznaczania poziomu tych substancji
3
w materiale biologicznym, w osoczu i moczu (w tym i metod immunologicznych - tzw.
testów paskowych).
Pod względem prawnym aktualnie obowiązująca ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. „O
przeciwdziałaniu narkomanii”
nie precyzuje dokładnie, które gatunki grzybów zaliczone są
do kategorii grzybów halucynogennych. Mówi ona jedynie, i „grzyby
halucynogenne, są to
grzyby zawierające substancje psychotropowe”.
Taki stan prawny pozostawia wiele miejsca
do subiektywnej interpretacji zapisów tej ustawy. Przykładem takiej interpretacji mo e być
przypadek
muchomora
czerwonego,
który
posiada
dobrze
poznane
właściwości
halucynogenne. Substancje czynne tego grzyba – kwas ibotenowy i muscymol, nie zostały
umieszczone w wykazie środków psychotropowych we wspomnianej ustawie.
Brak jest jednoznacznych informacji, które precyzują sposoby określania zawartości
substancji halucynogennych w grzybach oraz informacji, które gatunki nale y bezsprzecznie
zaliczyć do kategorii halucynogennych.
2. GRZYBY HALUCYNOGENNE
Grzyby halucynogenne („magiczne
grzyby”,
„grzybki-halucynki”), to grupa grzybów,
które zawierają substancje psychoaktywne powodujące doznania narkotyczne. Grzyby te
nale ą do grupy trzeciego typu toksyczności określanego neurologicznym oraz ze względu na
działanie na człowieka sklasyfikowane są do szóstej grupy toksyczności (halucynogenne).
Zazwyczaj spo ywane są one w celach narkotycznych bądź w wyniku pomyłki grzybiarza.
Obecnie znanych jest ok. 80 gatunków grzybów posiadających właściwości halucynogenne.
Grzyby halucynogenne nale ą głównie do rodzaju
Psilocybe,
natomiast sporadycznie do
rodzajów
Gymnopilus
i
Panaeolus
[
N
UGENT I
S
AVILLE
, 2004
]. Na świecie występuje około 140
gatunków łysiczek, z których około 80 zalicza się do halucynogennych. Grzyby te rosną
niemal e na wszystkich kontynentach, najwięcej jednak gatunków halucynogennych
zidentyfikowanych zostało w Meksyku [
G
UZMAN
, 1983
]. W Europie rośnie kilkanaście
gatunków
Psilocybe,
jednak e działanie halucynogenne wykazuje tylko kilka gatunków tych
grzybów. Najczęściej wymienia się:
Psilocybe semilanceata
(Fr.) Quel.,
Psilocybe bohemica,
Psilocybe montana, Psilocybe cyanescens
Wakef. Łysiczki rosną na ziemi, nawozie,
odchodach roślino erców, resztkach obumarłych roślin. Spotyka się je w trawie, najczęściej w
otwartym terenie, rzadziej rosną w lesie [
J
ANOSZKA
, 2005; K
AFARSKI
, 2006
].
4
Łysiczka lancetowata (Psilocybe
semilanceata)
– gatunek grzyba nale ący do
pierścieniakowatych. Ze względu na wygląd i właściwości halucynogenne nazywany równie
czapeczką wolności (Liberty Cap). Dość rzadko występujący w Polsce.
Królestwo: grzyby
Typ: grzyby podstawkowe
Klasa: podstawczaki
Podklasa: podstawczaki pieczarkopodobne
Rząd: pieczarkowce
Rodzina: pierścieniakowate
Rodzaj: łysiczka
Gatunek: Łysiczka lancetowata
Kapelusz higrofaniczny, 0,5-1,5 cm średnicy, zmienny w kształcie, sto kowaty lub
dzwonkowaty, ze szpiczastym guzkiem w środku, ale równie bez guzka tylko z nieznacznym
uwypukleniem, gładki. W czasie wilgotnej pogody nieco lepki i brązowy, suchy jest
brudnoochrowy, ółtawy lub ółtawo-brązowy, czasami z odcieniem oliwkowozielonym.
U starszych owocników brzeg trochę pomarszczony. Blaszki dość rzadkie, szerokie,
przerośnięte, początkowo ochrowe, szybko stają się purpurowo-brązowe do prawie czarnych.
Trzon wysmukły, elastyczny, cylindryczny, do 10 cm długi i do 2 mm gruby (przewa nie
1 mm), zabarwiony kremowo, blado ółtawo lub ółtobrązowo, w podstawie mo e mieć
odcień niebieskawy, a czasami jest u dołu biało oprószony. Mią sz cienki, białawy, bez
wyraźnego smaku. Zapach nieznaczny, grzybowy, nieco stęchły. Wysyp zarodników
ciemnobrązowy z purpurowym odcieniem. Zarodniki elipsoidalne, grubościenne, gładkie,
z wyraźną porą rostkową; 13-15 x 6.5-7.5
m, nieco spłaszczone. Występuje głównie na
terenach o du ej ilości opadów, w górach. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo
lub w grupach po kilka, w trawie i mchach, w miejscach podmokłych, na ście kach.
Większość źródeł podaje, e występuje w miejscach bogatych w składniki od ywcze. Zawiera
psylocybinę
[
HTTP
://
WWW
.
GRZYBY
.
PL
].
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin